W skali całego globu jedynie 5 proc. baterii litowo-jonowych jest poddawanych recyklingowi. Jednak trend jest pozytywny. Według tegorocznego raportu Światowego Forum Ekonomicznego (WEF), w latach 2021-2025 globalne moce przerobowe w tym obszarze mają się zwiększyć prawie dziesięciokrotnie. W Europie do 2050 r. od 45 do nawet 77 proc. metali wykorzystywanych w bateriach ma pochodzić z recyklingu.
- Jeśli europejscy producenci chcą konkurować z firmami z Chin, powinni zabezpieczyć dostawy surowców niezbędnych do produkcji baterii. To możliwe, jeśli zlokalizowane w Europie fabryki ogniw będą korzystały z recyklingu, co pozwoli odzyskać znaczną część surowców niezbędnych do ich produkcji - mówi Krzysztof Marat, dyrektor ds. rozwoju rynku elektromobilności w ABB w Polsce.
Rosnące zapotrzebowanie na baterie
W Skelleftea w północnej Szwecji powstaje zakład recyklingu baterii litowo-jonowych Revolt Ett, który będzie największym tego typu obiektem na świecie. Docelowo ma przetwarzać rocznie 125 tys. ton zużytych baterii i odpadów pochodzących z ich produkcji. Revolt Ett należy do firmy Northvolt, wiodącego producenta baterii w Europie, który obsługuje branże motoryzacyjną, przemysłową i magazynów energii. W krótkim okresie roczne moce produkcyjne firmy mają osiągnąć poziom 60 GWh.
Zakład recyklingu zostanie wyposażony w rozdzielnice i przemienniki częstotliwości ABB, które mają dostosowywać się do szybkości lokalnych procesów, zmniejszając lub zwiększając moc według potrzeb - i oszczędzając energię. Nowa inwestycja pomoże Northvolt w zmniejszeniu śladu węglowego swoich baterii do 10 kg CO2e na każdą kilowatogodzinę (kWh) w ciągu 7 lat. Standardem w branży jest poziom 98 kg CO2e/kWh.
Według WEF, do 2030 r. globalne zapotrzebowanie na baterie ma wzrosnąć 14-krotnie. W tym samym okresie moce produkcyjne Northvolt w fabrykach firmy w Szwecji i w Niemczech mają zwiększyć się do 150 GWh rocznie (dla porównania moc produkcyjna fabryki LG Solution we Wrocławiu wynosi 86 GWh). 50 proc. surowców wykorzystywanych w zakładach produkcyjnych Northvolt ma pochodzić z recyklingu w Revolt Ett.
ABB współpracuje z Northvolt od 2017 roku, dostarczając m.in. systemy optymalizacji produkcji i działając na polu badań i rozwoju.
- Z perspektywy transformacji energetycznej baterie stanowią krytyczną technologię. Jednak wraz z rozwojem tego obszaru, należy zadbać również o rozwiązania recyklingu i zrównoważone dostawy niezbędnych surowców. Nowy zakład Revolt Ett pozwoli nam zrealizować te cele - powiedziała Emma Nehrenheim z Northvolt.
Polska bateriami stoi
Baterie litowo-jonowe (Li-ion) wykorzystuje sią do zasilania wielu urządzeń, m.in. laptopów. Jednak dynamiczny wzrost zapotrzebowania na ten produkt będzie wiązał się głównie z rozwojem rynku elektromobilności. Na świecie obowiązują coraz bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące regeneracji akumulatorów do pojazdów elektrycznych. Unia Europejska już teraz wymaga, aby baterie do elektryków nadawały się do recyklingu w co najmniej 50 proc., a do 2025 roku wskaźnik ten wzrośnie do 65 proc.
- Spodziewana żywotność baterii w samochodach elektrycznych to 15-20 lat. Za kilka lat na rynku pojawi się więc duża ilość zużytych ogniw. Bez odpowiednich strategii recyklingu, mogłyby one stać się poważnym problemem środowiskowym - zauważa Krzysztof Marat.
Według Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, Polska zajmuje obecnie 2. miejsce na świecie po Chinach w produkcji baterii do samochodów elektrycznych. Wyprzedzamy Stany Zjednoczone, w Europie jesteśmy niekwestionowanym numerem 1. W 2022 r. baterie litowo-jonowe stanowiły ponad 2,4 proc. całego polskiego eksportu, a wartość tego sektora od 2017 r. wzrosła 38-krotnie, z ok. 1 mld zł do 38 mld zł. Czy zakłady recyklingu baterii staną się również polską domeną? Niedawno ogłoszono wartą 120 mln euro inwestycję w taki zakład w Zawierciu.
- Mimo braku polskiej marki motoryzacyjnej o globalnym zasięgu, Polska jest istotnym graczem w tym sektorze w Europie. To tu produkuje się najwięcej ogniw, więc siłą rzeczy nasze wejście w branżę recyklingu na skalę przemysłową jest uzasadnione. Nie brakuje u nas również podwykonawców z innych obszarów automotive - dodaje Krzysztof Marat.
