Biopolimery i tworzywa ulegające biodegradacji: biotworzywa

Biotworzywa to nowy rodzaj tworzyw sztucznych, który uzupełnia szerokie spektrum materiałów o nowe właściwości. Niestety często mylone są dwie cechy biotworzyw, tj. ich zdolność do biodegradacji oraz pochodzenie substancji wykorzystywanych do ich produkcji. Biotworzywom poświęcona jest pewna część opublikowanego niedawno Raportu "Fakty o tworzywach sztucznych" przygotowanego przez stowarzyszenie PlasticsEurope.

Tworzywa, które ulegają degradacji mają właściwości pożądane dla pewnych zastosowań, jak np. worki na kompost, folia rolnicza czy jednorazowe opakowania dla cateringu czy narzędzi chirurgicznych - to zaledwie kilka przykładów.

Jednakże wykorzystanie tworzyw biodegradowalnych należy poddać dokładnej ocenie, aby sprawdzić, czy na przykład nie generują one zanieczyszczeń w cyklu recyklingowym, takim jak np. przetwarzanie butelek. Tworzywa sztuczne można produkować z dowolnego surowca, zawierającego węgiel i wodór. Obecnie najczęściej do tego celu wykorzystuje się paliwa kopalne, ale już dziś tworzywa sztuczne produkuje się z zasobów odnawialnych, takich jak cukier, czy kukurydza.

Do produkcji tworzyw sztucznych wykorzystuje zaledwie 4 proc. wydobywanej ropy i gazu. Na długo przed wyczerpaniem się zasobów paliw kopalnych zawężenie się bilansu pomiędzy podażą a popytem spowoduje wzrost cen, co zmusi główne branże zużywające paliwa kopalne, jak transportowa i cieplna, do wykorzystywania alternatywnych źródeł energii.

W przyszłości, obok paliw kopalnych, w coraz większym stopniu będzie się wykorzystywać np. biomasę lub inne źródła węgla, aby zapewnić społeczeństwu nieprzerwane dostawy wyrobów z tworzyw sztucznych. Biotworzywa to dziś mniej niż 1 proc. całego rynku tworzyw sztucznych, ale przewiduje się znaczny wzrost tego udziału. Zastosowaniem tworzyw sztucznych, na którym szczególnie skupia się debata o biotworzywach, są torby na zakupy.

- W debacie publicznej torby foliowe okazały się ofiarą nieodpowiedzialnych zachowań związanych z odpadami, co niezasłużenie nadszarpnęło reputację tego wyrobu, dzięki któremu możemy przenieść zakupy do domu, a którego stosowanie w aspekcie ochrony środowiska ma znacznie więcej zalet niż wad. Z wielu badań cyklu życia wynika, że foliowa torba na zakupy, a zwłaszcza mocna torba wielokrotnego użytku, zwana „the Bag for Life” jest najbardziej przyjazna dla środowiska. Ta debata to przykład nieporozumienia, jakie ma miejsce wokół pojęcia „biodegradowalności” – tłumaczy Grzegorz Rytko, dyrektor Fundacji PlasticsEurope Polska

Biodegradacja, podobnie jak każda inna forma rozkładu tworzyw sztucznych, nie rozwiązuje problemu śmieci – proces ten może trwać 18 miesięcy lub nawet dłużej, w zależności od warunków kompostowania.

- Ostatecznie debata na temat tworzyw wytworzonych z surowców odnawialnych oraz tworzyw biodegradowalnych stała się w ostatnim czasie bliższa rzeczywistości. Zainteresowane strony są coraz bardziej świadome wielu ograniczeń, jakie należy uwzględnić przy pozycjonowaniu danego produktu – dodaje prezes PlasticsEurope Polska.

Tekst powstał na podstawie materiałów Fundacji PlasticsEurope Polska.