Zasady wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku krajowym wyrobów budowlanych reguluje Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2014.883 z późniejszymi zmianami. Dopuszcza ona do obrotu 3 kategorie wyrobów budowlanych:- wyroby objęte normą zharmonizowaną lub zgodne z wydaną dla nich europejską oceną techniczną z oznakowaniem CE wprowadzane do obrotu zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.U.UE L 2011.88.5 z późniejszymi zmianami),
- wyroby budowlane nieobjęte normą zharmonizowaną, i dla których nie została wydana europejska ocena techniczna, oznakowane znakiem budowlanym,
- wyroby budowlane nieobjęte normą zharmonizowaną i dla których nie została wydana europejska ocena techniczna, legalnie wprowadzone do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz w Turcji i których właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w przepisach techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Wyroby te nie są oznakowane ani znakiem CE ani znakiem budowlanym.
Od 1 stycznia 2017 r. ulegają zmianie zasady wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku krajowym wyrobów budowlanych, oznakowanych znakiem budowlanym. Natomiast wprowadzanie do obrotu i udostępnianie na rynku krajowym pozostałych kategorii wyrobów budowlanych (ze znakiem CE i bez żadnego znaku) a także dopuszczanie wyrobów budowlanych do jednostkowego stosowania nie ulega żadnym zmianom.
Dla wyrobów instalacyjnych z tworzyw sztucznych nie zostały wydane normy zharmonizowane ani nie wydaje się europejskich ocen technicznych i stąd podlegają one i będą podlegać po 1 stycznia 2017 r. oznakowaniu znakiem budowlanym.
Zmiany zasad wprowadzenia do obrotu wyrobów oznakowanych znakiem budowlanym
Zgodnie z Ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz.U z 2015. Poz. 1165), z dniem 1 stycznia 2017 r. krajowa deklaracja zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną dla wyrobów budowlanych zostanie zastąpiona krajową deklaracją właściwości użytkowych wyrobów budowlanych. Właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, zadeklarowane w krajowej deklaracji właściwości użytkowych zgodnie z właściwą przedmiotowo Polską Normą wyrobu lub krajową oceną techniczną, należy odnieść do tych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, które mają wpływ na spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane, zgodnie z zamierzonym zastosowaniem tego wyrobu. Informacje o właściwościach użytkowych wyrobu budowlanego w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk tego wyrobu można podać wyłącznie, o ile zostały określone w krajowej deklaracji właściwości użytkowych.Powyższa ustawa zmienia również definicję znaku budowlanego. Według Ustawy o wyrobach budowlanych przed nowelizacją, przez znak budowlany należy rozumieć zastrzeżony znak wskazujący zapewnienie odpowiedniego stopnia zaufania, to znaczy, że dany wyrób budowlany jest zgodny z Polską Normą albo aprobatą techniczną. W znowelizowanej Ustawie przez znak budowlany należy rozumieć znak wskazujący, że wyrób budowlany oznaczony tym znakiem może być udostępniany na rynku krajowym i stosowany przy wykonywaniu robót budowlanych. Przez umieszczenie znaku budowlanego na wyrobie budowlanym producent ponosi odpowiedzialność za zgodność tego wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi, wymaganiami ustawy o wyrobach budowlanych i oraz w przepisach odrębnych, mającymi zastosowanie do tego wyrobu.
Ta zmiana ma fundamentalne znaczenie dla stosujących wyroby budowlane. Zgodnie z poprzednimi przepisami klient kupujący wyrób budowlany mógł założyć, że wyrób oznaczony znakiem budowlanym spełnia wymagania Polskiej Normy, którą wyrób był oznakowany a treść krajowej deklaracji zgodności potwierdzająca tą zgodność nie była dla niego istotna. Dlatego też producent nie miał prawnego obowiązku dostarczenia odbiorcy krajowej deklaracji zgodności, chociaż było to powszechnie praktykowane. Zgodnie z nowymi przepisami wyrób oznakowany znakiem budowlanym może spełniać tylko niektóre z wymagań Polskiej Normy i deklaracja właściwości użytkowych jest niezbędna do zapoznania się przez kupującego z rzeczywistymi właściwościami wyrobu. Dlatego też znowelizowana ustawa wprowadza obowiązek dla producenta do dostarczenia lub udostępnienia w wersji papierowej lub elektronicznej kopii krajowej deklaracji właściwości użytkowych odbiorcy z każdym wyrobem budowlanym udostępnianym na rynku.
