Dodatki antybakteryjne do tworzyw

Jak wygląda współczesny rynek dodatków antybakteryjnych? Preparaty tego rodzaju oferują zarówno giganci branży tworzyw o szerokim portfolio, jak i mniejsze firmy specjalizujące się w właśnie w tego typu dodatkach. Warto zwrócić uwagę, że większość dostępnych na rynku dodatków antybakteryjnych pozwala na tradycyjne przetwórstwo tworzyw (np. poprzez wytłaczanie, rozdmuch czy wtrysk).

Wśród mniejszych firm jednym z najbardziej znanych producentów dodatków antybakteryjnych na europejskim rynku jest brytyjska spółka Symphony Environmental. W ofercie firmy znajduje się m.in. dodatek d2p AB - przedmieszka do produkcji tworzyw sztucznych na bazie jonów srebra mająca działanie antymikrobowe i grzybobójcze. Jak zapewnia producent, składniki aktywne d2p zostały przetestowane na ponad 50 organizmach, takich jak MRSA, E. coli, Salmonella, Listeria, Pseudomonas, i Aspergillus niger. Dodatki d2p mogą być przetwarzane przy temperaturach do 600 st. C bez utraty swoich właściwości przeciwbakteryjnych. Można stosować w tworzywach PE, PVC, PET, PP, gumie i kauczuku. Także inna brytyjska spółka, firma Addmaster, jest producentem dodatków antybakteryjnych wykorzystujących jony srebra - Biomaster. Producent chwali się niemalże stuprocentową (99,99 proc.) skutecznością preparatu, przy czym działanie zbliżone jest do działania dodatków Symphony Environmental.

W ofercie największych koncernów dużą rolę odgrywają dodatki antybakteryjne dla medycyny. PolyOne w 2010 wypuścił na rynek dodatek WithStand przeznaczony zwłaszcza do urządzeń medycznych, opakowań i innych zastosowań związanych z ochroną zdrowia. Niedawno firma zaprezentowała także specjalne koncentraty Smartbatch HC, które łączą właściwości dodatków antybakteryjnych i barwników OnColor HC dla wyrobów medycznych. W 2013 roku firma Clariant opracowała dodatki Sanitized MedX wchodzące w skład linii Mevopur. Podobnie jak w przypadku produktu PolyOne, materiały niemieckiej spółki oparte na związkach srebra mogą być używane wraz z koncentratami barwiącymi. Również w 2013 roku koncern SABIC Innovative Plastics opracował dziewięć nowych kompoundów antybakteryjnych wykorzystujących technologię nanozwiązków srebra. Poszczególne odmiany różnią się skutecznością działania (powyżej 99,99 proc. skuteczności lub 90-99.99 proc.) i wchodzą w skład czterech popularnych tworzyw SABIC używanych w produkcji sprzętu medycznego: kopolimeru Lexan EXL, Lexan PC, Xenoy PC/PBT oraz polipropylenu (wzmacnianego włóknem szklanym lub nie).

W ofercie największej firmy chemicznej świata - BASF, która produkuje m.in. dodatek oparty na srebrze Irgaguard, znajdują się także specjalne kompoundy zawierające dodatek HyGentic do zastosowań medycznych. Wśród katalogowych mieszanek znajdują się np. HyGentic SBC (kopolimer styren-butadien), HyGentic PA (nylon napełniany włóknem szklanym) czy HyGentic SA (modyfikowany polistyren), klienci mogą jednak także proponować własne formulacje.

Przykład BASF jest ciekawy ze względu na łączenie sił z mniejszymi producentami oferującymi innowacyjne produkty antybakteryjne. W 2014 roku niewielka holenderska firma Parx Plastics poinformowała o zakończonych sukcesem próbach włączenia produkowanego dodatku antybakteryjnego Sanipolymers do szeroko stosowanego kopolimeru BASF Terluran GP-35 ABS. Testy wykazały, że skuteczność dodatku wynosi 98-99 proc. dla bakterii Escherichia Coli (Gram-) oraz Staphilococcus Aurus (Gram+). Nie byłoby w tym nic wyjątkowego, gdyby nie fakt, że Parx Plastics używa jako związku antybakteryjnego cynku. Według zapewnień firmy technologia ta jest bezpieczniejsza od stosowanych obecnie dodatków w postaci nanosrebra czy triklosanu. Substancja nie znajduje się tylko na powierzchni, lecz wewnątrz struktury tworzywa i nie zachodzi ryzyko jej uwolnienia, jak ma to miejsce w przypadku nanosrebra.

Ostatni z wymienionych przykładów, jak również badania prowadzone przez naukowców jasno wskazują, że w kwestii dodatków antybakteryjnych branża tworzyw sztucznych nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa. Kluczową kwestią jest znalezienie efektywnego kosztowo rozwiązania, które nie będzie powodowało zagrożenia dla ludzi i środowiska naturalnego.