W tym roku mija 100 lat od momentu wynalezienia gumy syntetycznej. Z tej okazji koncern Lanxess ustanawia pierwszy w historii Światowy Dzień Gumy. Zaplanowano go na 12 września.
Gumę syntetyczną wynalazł chemik Fritz Hofmann. Na początku ubiegłego stulecia był on zatrudniony w firmie Elberfelder Farbenfabriken Friedr. Bayer & Co. Jej działalność jest dziś kontynuowana przez grupę Lanxess AG, która postanowiła upamiętnić osiągnięcie inżyniera sprzed stu lat.
12 września tego roku, dokładnie sto lat po tym jak Cesarskie Biuro Patentowe w Berlinie przyznało patent nr 250690 na pierwszy proces wytwarzania sztucznej gumy, ogłoszony został przez Lanxess jako Światowy Dzień Gumy.
Pracując nad swoim wynalazkiem Fritz Hofmann nie mógł nawet przypuszczać, jak wielkie znaczenie dla świata będzie miało jego odkrycie. Chciał jedynie przyczynić się do tego, by przemysł nie był ciągle zmuszony zmuszony bazować na naturalnej gumie, która nie dopuszczała zbyt wielu modyfikacji chemicznych, a zatem nie można jej było dostosować do coraz to bardziej wymagających potrzeb technologii. To zaś stawiało barierę wielu innowacyjnym zamiarom.
Początkowo osiągnięcie Hofmanna miało być jedynie substytutem naturalnej gumy i stanowić sposób przeciwdziałania rosnącym cenom ekstraktu z drzew kauczukowych. Szybko jednak okazało się, że guma syntetyczna to o wiele więcej niż tylko substytut. Zaczęto jej używać do szeregu nowych aplikacji. I tak jest aż do dzisiaj.
Zaawansowana technicznie inżynieria bazuje aktualnie na gumach o specjalnym przeznaczeniu, które nie kruszą się w wysokich temperaturach i są w stanie bezpiecznie przewozić agresywne środki pod ciśnieniem. Przy takich zastosowaniach naturalna guma zawiodłaby po krótkim czasie. Przez dziesiątki lat następcom Hofmanna udało się więc opracować materiał o niesłychanie szerokim spektrum zastosowań, zapewniając mu przy tym stabilność i niezawodność nawet w ekstremalnych warunkach.
Oczywiście prace Hofmanna były w następnych latach kontynuowane. Dla przykładu za pomocą sody przekształcono inny element chemiczny w surowy materiał gumowy. Chemicy Walter Bock i Eduard Tschunkur udoskonalali formułę podstawową w laboratorium byłej firmy I.G. Farben i opracowali nową, bardzo mocną gumę syntetyczną Buna S ze styrenu.
Guma ta jest do dzisiaj wykorzystywana chociaż już w zmodyfikowanej formie. Patent na kopolimeryzację butadienu i styrenu przyznano 21 czerwca 1929 r. Obecnie guma ze styrenu jest szeroko stosowanym surowym materiałem gumowym do wytwarzania opon. Nazwa Buna zawiera początkowe litery wymaganych składników, czyli butadienu i sodu (Na). Odporna na olej guma nitrylowa (Buna N, później zwana Perbunan) opiera się na podobnej formule i również została stworzona w Leverkusen.
Wynalezienie syntetycznej gumy sprawiło, że świat stał się mobilny. Bez sztucznych materiałów gumowych żaden samochód nie byłby w stanie jechać po drodze, a samolotom nie udałoby się wzbić w powietrze. W przyszłości zaawansowane technologicznie produkty oparte na gumie będą nadal odgrywać kluczową rolę w przemyśle. Potencjał materiału jest bowiem daleki od wyczerpania.
To nad czym teraz pracują specjaliści to choćby przezroczysta guma. Taki materiał pozwalałby na przenikanie światła rozproszonego bez rzucania cieni i mógłby być wykorzystywany w architekturze lub nawet jako sposób na rozświetlenie łącznikowych części autobusów przegubowych. Także w stomatologii eksperymentuje się cały czas z zastosowaniem gumy jako dodatku do plomb. Materiał ten jest stosowany nawet jako środek zapobiegawczy w ochronie przeciwko trzęsieniom ziemi poprzez budowę konstrukcji w postaci mostów na gumie.
Lanxess to jeden z pionierów w obszarze rozwijania technologii gumowych. Koncern co roku rejestruje liczne patenty w sektorze gumowym. Produkty Lanxess to ponad 100 różnych rodzajów gumy syntetycznej, w tym 60 różnych gum nitrylowych, które są w większości dostosowane do konkretnych zadań. Mówiąc o gumie warto jednak wiedzieć, że nie ma jednej formy gumy syntetycznej, a świat inżynierii może liczyć na całą rodzinę chemicznie zindywidualizowanych elastomerów, których właściwości można ściśle dostosować do żądanych zastosowań.
Lanxess AG
LANXESS jest jednym z najważniejszych producentów specjalistycznych środków chemicznych na świecie. Przedmiotem działalności koncernu jest opracowywanie, produkcja i dystrybucja półproduktów chemicznych, dodatków, specjalistycznych substancji chemicznych oraz tworzyw sztucznych.
Polska