Dotychczas w ramach programu "Horyzont 2020" przeznaczono ponad 250 mln EUR na finansowanie badań i rozwoju w obszarach bezpośrednio związanych ze strategią. Połowa tych środków z została przeznaczona na opracowanie alternatywnych surowców. Uzupełnieniem tych działań było wsparcie, w ramach polityki spójności UE, strategii inteligentnych specjalizacji. Wiele z nich obejmowało innowacje z zakresu tworzyw sztucznych. KE planuje kontynuować te działania, przy czym do 2020 r. dodatkowe 100 mln EUR zostanie przeznaczone na finansowanie opracowywania materiałów bardziej inteligentnych i nadających się w większym stopniu do recyklingu (dzięki czemu proces recyklingu będzie skuteczniejszy) oraz śledzenie i usuwanie substancji niebezpiecznych i zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych poddawanych recyklingowi. Komisja opracuje również strategiczny program badań i innowacji w zakresie tworzyw sztucznych, aby zapewnić wytyczne dla przyszłego finansowania badań i innowacji po 2020 r.
Oprócz działań na własnym polu Unia Europejska będzie współpracować również z partnerami na całym świecie, aby znaleźć rozwiązania globalne i opracować normy międzynarodowe.
Mimo zapowiedzi unijnego komisarza ds. budżetu Guentera Oettingera (o czym pisaliśmy w dniu wczorajszym) strategia nic nie mówi o opodatkowaniu tworzyw sztucznych.
- Jesteśmy gotowi przyjrzeć się fiskalnym sposobom, aby zachęcić do recyklingu lub zmniejszenia wykorzystywania plastiku, ale jest zbyt wcześnie, by cokolwiek obiecać - powiedział wczoraj Jyrki Katainen.
Strategia została opracowana w duchu pakietu dotyczącego GOZ z 2015 r. przez zespół ds. kluczowych projektów, w skład którego weszli: wiceprzewodniczący Frans Timmermans, wiceprzewodniczący Jyrki Katainen oraz komisarze Karmenu Vella i Elżbieta Bieńkowska.
Równocześnie ze strategią opublikowano również komunikat w sprawie relacji pomiędzy przepisami dotyczącymi substancji chemicznych, produktów i odpadów, ramy monitorowania Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, nową dyrektywę w sprawie portowych urządzeń odbiorczych oraz sprawozdania na temat surowców krytycznych i oksybiodegradowalnych tworzyw sztucznych.
Czy nowy kierunek polityki w zakresie tworzyw sztucznych zaszkodzi gospodarce?
Komisja Europejska twierdzi, że wręcz przeciwnie.W UE potencjał recyklingu odpadów plastikowych pozostaje nadal niewykorzystany. Każdego roku w Europie powstaje około 26 milionów ton odpadów tworzyw sztucznych. 70% z nich trafia na składowiska lub jest spalane, a tylko ok. 30% udaje się zebrać do ponownego przetworzenia. Jednakże znaczna część zebranych odpadów jest transferowana do krajów trzecich, w których mogą obowiązywać różne normy środowiskowe. Szacuje się więc, że tylko 5% tworzyw sztucznych, po pierwotnym użyciu, pozostaje w gospodarce. Kosztuje to od 70 do 105 mld EUR. Europa nie może sobie na to pozwolić.
Ponadto rozkład tworzyw sztucznych niepoddanych recyklingowi trwa setki lat. Milion ton plastikowych śmieci, które co roku trafiają do oceanów, jest jednym z najbardziej widocznych i alarmujących oznak narastającego problemu tworzyw sztucznych, wywołując coraz większe zaniepokojenie opinii publicznej. A w przypadku jednolitego rynku towarów jest to kwestia, która z konieczności wymaga wspólnej europejskiej reakcji.
Sektor tworzyw sztucznych w Europie zatrudnia 1,5 mln osób i w 2015 r. osiągnął obroty rzędu 340 mld EUR. Przemysł tworzyw sztucznych jest zatem bardzo ważny dla gospodarki europejskiej, a zwiększenie jego trwałości może przynieść nowe możliwości dla innowacji, konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy.
Zintegrowanie tak złożonego łańcucha wartości, od producentów tworzyw sztucznych po sprzedawców detalicznych, konsumentów i firmy zajmujące się recyklingiem, może więc jedynie przynieść wszystkim korzyści.
