Firmy zajmujące się odzyskiem i recyklingiem odpadów z tworzyw sztucznych biją na alarm w obawie o przyszłość branży i proponują szereg działań zmierzających do zatrzymania niekorzystnych zjawisk na rynku. Cel ich zabiegów to powstrzymanie załamania się w Polsce systemu odzysku i recyklingu.Zdaniem podmiotów działałających w branży recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych od kilku miesięcy mamy do czynienia na rynku z wieloma niekorzystnymi zjawiskami wpływającymi na krajową i zagraniczną branżę i w efekcie jej zagrażającymi. Problemy te mają bezpośredni związek z poważnym obniżeniem cen ropy naftowej i produktów z niej wytwarzanych, w tym tworzyw sztucznych, co w dużym stopniu ogranicza popyt na surowce pochodzące z recyklingu i powoduje jego nieopłacalność.
Tym samym więc w ocenie takich firm jak Polski System Recyklingu Organizacja Odzysku, Polowat i WIBO oraz stowarzyszenia Plastics Europe, dalsze funkcjonowanie rynku recyklingu tworzyw sztucznych w obecnych warunkach jest poważnie zagrożone, a pozyskane selektywnie surowce będą ze względów ekonomicznych składowane. Brakuje bowiem dla recyklingu odpadów opakowaniowych alternatywy innej niż ich składowanie. Budowany od blisko siedmiu lat system odzysku i recyklingu odpadów jest w tej chwili poważnie zagrożony.
Niestety obecna sytuacja rynkowa spowodowała spadek zapotrzebowania na surowce wtórne i spadek produkcji tego sektora, a dalsze pogarszanie się sytuacji może doprowadzić wiele przedsiębiorstw do poważnych problemów, w tym zaprzestania działalności. Obecny stan prowadzi również do ograniczania lub zaprzestania selektywnej zbiórki odpadów w wielu miejscach w kraju, ponieważ zbiórka ta stała się nieopłacalna.
Stąd też propozycje samych przedsiębiorców, mające na celu zatrzymanie niekorzystnych zjawisk na rynku i walka z załamaniem systemu odzysku i recyklingu.
By była ona możliwa potrzebne są zdaniem samych zainteresowanych konkretne działania.
Przede wszystkim konieczna jest skuteczna egzekucja obowiązującego prawa. W tej chwili bowiem istnieje szereg patologii, które utrudniają rozwój rynku i uczciwą konkurencję. By to wyeliminować należy choćby doprecyzować takie pojęcia jak pozysk, odzysk i recykling oraz zaprzestać dowolności interpretacyjnych stosowanych w praktyce. Konieczna jest też kontrola rynku oraz egzekucja zapisów prawa w zakresie odzysku i recyklingu odpadów, w tym emisji dokumentów DPR/DPO przez różne podmioty. Warto się też zająć uporządkowaniem procesu decyzyjnego w zakresie wydawanych przez starostów decyzji na odzysk i recykling, czego przykładem jest choćby dowolne stosowanie procesów R1 – R15.
W ocenie sporej grupy przedsiębiorców potrzebna jest też ochrona krajowego rynku, stąd pomysły utworzenia na okres przejściowy specjalnego funduszu wspierającego gospodarkę odpadami opakowaniowymi pochodzącego z opłat marszałkowskich za składowanie odpadów w celu zapewnienia opłacalności ekonomicznej selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych oraz uruchomienie linii kredytowych oraz gwarancji bankowych dla firm zajmujących się odzyskiem i recyklingiem.
Postulatem branży jest też przyspieszenie prac nad budową stabilnego systemu odzysku i recyklingu odpadów. Winien się on opierać na konsekwentnym i faktycznym stosowaniu zasady „zanieczyszczający płaci”.
Zasada ta oznacza, że sprawcy szkód w środowisku powinni ponosić koszty zapobiegania tym szkodom lub naprawiania ich skutków. Tak więc w większości przypadków nie powinno mieć miejsca publiczne finansowanie polityki środowiskowej, bowiem płacić powinni za nią sprawcy zanieczyszczeń, jeśli tylko uda się ich zidentyfikować.
