Nowoczesne opakowania nie przestają zaskakiwać - przypominają nam o terminie ważności produktów, pozwalają wydłużyć czas ekspozycji, mogą być podgrzewane za pomocą przycisku, oddziałują na nasze zmysły poprzez swój wygląd, zapach i dotyk. Zdają się samodzielnie myśleć, a niektóre nawet mówią. To, do czego są zdolne współcześnie opakowania w sektorze spożywczym, dalece wykracza poza pierwotną funkcję ochrony żywności.
Tym niemniej zaprojektowanie opakowania stanowi wyzwanie, powinno ono bowiem być atrakcyjne marketingowo, musi spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny, zadowalając jednocześnie wymagania konsumentów np. w zakresie zrównoważonego rozwoju przy zachowaniu niskich kosztów produkcji, transportu i przechowywania. Dzięki najnowocześniejszym maszynom, wyposażonym w zautomatyzowane czujniki i technologię mikroprocesorowego sterowania napędami, jak również innowacyjnym materiałom o dobrym profilu LCA, branży opakowaniowej udało się wypracować zaawansowane technologicznie rozwiązania.
Po pierwsze: chronić
Mimo technologicznych nowinek wciąż nie zmienia się podstawowa funkcja opakowania - ochrona jego zawartości w czasie transportu i przechowywania. Opakowania zapobiegają zanieczyszczeniu lub uszkodzeniu, a także chronią żywność przed szkodliwym wpływem środowiska - kontaktem ze światłem, tlenem czy wilgocią. Pozwalają uniknąć psucia się żywności oraz utraty smaku czy wartości odżywczych.Według FAO każdego roku na świecie marnuje się 1,3 mld ton jedzenia. W wielu przypadkach świeża żywność psuje się w trakcie transportu, co uniemożliwia jej sprzedaż. Często marnowanie pożywienia jest także oznaką niefrasobliwości konsumentów, którzy wyrzucają wciąż nadającą się do spożycia żywność z uwagi na przekroczony termin wskazany na opakowaniu.
Problemy z marnowaniem żywności stanowiły punkt wyjścia dla zainicjowanego ponad 6 lat temu projektu SAVE FOOD, wspólnej akcji FAO, Messe Düsseldorf oraz wiodących globalnych firm, organizacji i instytutów badawczych. Wspólnym celem jest znalezienie rozwiązań chroniących przez marnowaniem żywności w obrębie pełnego łańcucha wartości. Wśród działań SAVE FOOD wymienić można np. ułatwianie dostępu do infrastruktury, przegląd i modyfikacja standardów dla opakowań, przyciąganie uwagi konsumentów oraz - co nie mniej ważne - praca nad samymi opakowaniami.
Tegoroczne targi interpack w Düsseldorfie po raz trzeci rozpocznie kongres SAVE FOOD, stanowiący ważne miejsce spotkania środowiska biznesu, nauki, polityki i społeczeństwa obywatelskiego. Podczas samych targów w strefie innovationparc po raz drugi zostanie zaprezentowana wystawa SAVE FOOD.
Higiena konieczna w opakowaniach spożywczych
W przypadku opakowań żywności, zachowanie higieny jest priorytetem, zwłaszcza w przypadku mięsa czy sosów. W przypadku linii produkcyjnych składających się z maszynki do mielenia mięsa, modułu dzielącego na porcje i rozkładającego na tacach konstruktorzy skupiają się nie tylko na wydajności, elastyczności i jakości, lecz także na właściwym zaprojektowaniu interfejsów, ponieważ odgrywają one dużą rolę w uzyskaniu właściwej produktywności.Odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności spoczywa na jej producencie. Wewnętrzne kontrole jakości są w tym przypadku konieczne, ale jeszcze ważniejsze jest wykluczenie potencjalnych pułapek od samego początku - od właściwego projektu urządzenia, poprzez łatwość czyszczenia komponentów, po sterylizację otaczającego powietrza za pomocą krótkich fal UV.
Przykładem rozwiązania tego typu może być dwukomponentowe opakowanie typu skin pack składające się z tacki wykonanej PP lub CPET, zamkniętej za pomocą folii - jak tłumaczy Stefan Dangel z firmy Sealpac, tego typu opakowanie próżniowe pozwala znacząco przedłużyć czas ekspozycji towaru na półce.
Opakowania inteligentne
Potencjał innowacyjności w przemyśle opakowaniowym jest zauważalny. Każdy, kto przygląda się się bliżej najnowszym technologiom, dostrzec musi rozwiązania spod znaku nanotechnologii, elektroniki drukowanej i organicznej. Inteligentne opakowania zdolne do identyfikacji stopień świeżości żywności nie są już bynajmniej pomysłami rodem z literatury science-fiction.Z kolei opakowania aktywne potrafią kontrolować poziom wilgotności, zapobiegają namnażaniu się bakterii, a nawet potrafią je zabić, np. za pomocą absorberów. Żelazo utrzymuje na dłużej świeżość wrażliwych na tlen napojów, jak np. piwo czy świeże soki. Sól kuchenna hamuje powstawanie kondensacji i zapewnia np. grzybom dobry wygląd na dłużej.