Odkształcenia przy wyciąganiu wypraski z formy, to charakterystyczny rodzaj wad powierzchniowych wyprasek. Można jednak z nimi walczyć.Wyciąganie wyprasek z formy jest w stanie spowodować zaistnienie wad powierzchniowych. Powstawanie tych odkształceń związane jest ze zbyt dużymi naprężeniami lub ich niewłaściwym rozmieszczeniem. Można je wyeliminować poprzez zmianę odpowiednich parametrów technologicznych z uwzględnieniem geometrii wypraski.
W zależności od stopnia uszkodzenia wyróżnia się odkształcenia powstałe podczas wyciągania w postaci rys, pęknięć, nierówności czy nadmiernie rozciągniętych czy silnie wgniecione obszarów. Szczególnie uszkodzone są wypraski z wcięciami, które zostały uformowane bez wykorzystania części ruchomych np. suwaków.
Dlaczego powstają tego rodzaju odkształcenia?
Wady powstałe podczas wyciągania wypraski z formy spowodowane są przede wszystkim przez zbyt duże naprężenia oraz ich nieodpowiednie rozmieszczenie podczas wypychania.
Istotnym czynnikiem wpływającym na taki stan rzeczy jest skurcz, na który można w znaczny sposób wpłynąć poprzez zmianę parametrów technologicznych. Należy jednak uwzględnić fakt, że decydujące znaczenie zawsze ma geometria wypraski. Ogólnie więc, w przypadku wyprasek o kształcie tulei lub skrzynki powinno się dążyć do niewielkiego skurczu. Dzieje się tak ponieważ wypraski te zmniejszają objętość w gnieździe formującym. Gdy dojdzie do takiej sytuacji, wówczas należy zwiększyć ciśnienie docisku
lub zmniejszyć czas chłodzenia.
Na obszarze występowania żeber skurcz wywiera wpływ na siły formowania w przeciwstawnym kierunku, ponieważ żebra uwalniają się od otaczających ścianek narzędzia. Gdy tak się stanie należy wówczas zwiększyć ciśnienie docisku lub zmniejszyć czas chłodzenia. Odkształcenia powstałe podczas formowania mogą mieć różną postać od rys, pęknięć po silnie wgniecione miejsca.
Chcąc je wyeliminować należy odpowiednio zmienić parametry przetwórcze wpływające na skurcz, uwzględniając przy tym geometrię wypraski. Jeśli nadal będziemy otrzymywać odkształcone wypraski należy wówczas dokonać zmian w konstrukcji gniazd formujących.
W celu skutecznego poradzenia sobie z problemem warto pamiętać o kilku sposobach postępowania. Co robić gdy mamy do czynienia z formowaniem przy ciśnieniu szczątkowym? W takim wypadku należy podjąć takie kroki jak wcześniejsza zmiana na ciśnienie docisku, zmniejszenie ciśnienia docisku, wydłużenie czasu chłodzenia oraz usztywnienie konstrukcji formy.
W razie elementów wypchniętych na zewnątrz trzeba doprowadzić do wydłużenia czasu chłodzenia. Może też wystąpić sytuacja, w której mamy do czynienia z takim zjawiskiem jak deformacja przez wcięcia i wcięciach. Wtedy należy zmniejszyć czas chłodzenia i sprawdzić system formujący.
Problemem są też odkształcenia powstałe podczas wyciągania. By sobie z nimi poradzić zaleca się zmniejszyć ciśnienie docisku, wydłużyć czas chłodzenia oraz sprawdzić strukturę powierzchni ścianek formy.
Innym problemem mogą być także duże naprężenia w wyniku skurczu w gnieździe. Receptą na nie jest skrócenie czasu chłodzenia, wzrost ciśnienia docisku i optymalizacja czasu działania ciśnienia docisku.
Warto tez wiedzieć jak postępować w przypadku wypraski z wieloma żebrami. Przede wszystkim wskazana jest obniżka ciśnienia docisku i czasu działania ciśnienia docisku. Trzeba też wydłużyć czas chłodzenia.
