Wyzwania przemysłu chemicznego
Branża chemiczna stoi obecnie w obliczu wielu trudności i wyzwań - musi pogodzić cele wyznaczone przez Unię Europejską w Europejskim Zielonym Ładzie z realnymi możliwościami krajowych przedsiębiorców. Słaby popyt, wysokie koszty energii i rosnące stopy procentowe wpływają na europejski przemysł chemiczny. Europa zmaga się ze wzrostem cen energii elektrycznej, które są nawet 2-3 razy większe niż ceny w krajach pozaeuropejskich. Z kolei ceny gazu ziemnego, który stanowi kluczowy surowiec w produkcji chociażby nawozów mineralnych, są do 6 razy wyższe. Presję na przedsiębiorstwach z sektora wywierają też bardziej złożone, droższe i zmienne przepisy administracyjne i środowiskowe. Ze względu na wysokie koszty produkcji część przedsiębiorstw europejskich przenosi zakłady poza granice wspólnoty, które nie podlegają takim restrykcjom. Istniejąca presja regulacyjna prowadzi do dodatkowych kosztów i tworzy niepewność co do przyszłych inwestycji. Wyzwanie stanowi również rosnący import towarów spoza UE, których producenci często obchodzą nałożone sankcje, jak np. w przypadku nawozów.
Postulaty Polskiej Chemii
Branża chemiczna przedstawiła szereg postulatów, których realizacja mogłaby wpłynąć na poprawę sytuacji sektora.
Wśród nich przedstawiciele przemysłu zwrócili uwagę na konieczność skutecznej ochrony rynku poprzez wprowadzenie narzędzi przeciwdziałających dumpingowi cenowemu, rozszerzenie instrumentów ochrony handlu oraz poprawę egzekwowania już obowiązujących przepisów.
Istotne znaczenie dla przyszłości branży ma zapewnienie dostępu do taniej i stabilnej energii oraz wsparcie rozwoju niskoemisyjnych technologii, takich jak wodór, które mogą odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej.
Ważnym postulatem jest także rozszerzenie mechanizmu CBAM o kolejne chemikalia i stworzenie dedykowanych rozwiązań wspierających dekarbonizację firm, które mierzą się z rosnącymi kosztami zakupu uprawnień do emisji.
Jednocześnie sektor apeluje o uproszczenie procedur wsparcia publicznego oraz prowadzenie dialogu z przemysłem na wszystkich etapach legislacyjnych, aby uwzględniać realne potrzeby i możliwości adaptacji przedsiębiorstw.
To niejedyne potrzeby, na które wskazuje przemysł chemiczny wraz z przedsiębiorcami.
Polska Izba Przemysłu Chemicznego opracowała Manifest Polskiej Chemii - dokument, w którym w sześciu kluczowych filarach, tj. Ochrona Rynku, Transformacja Energetyczna, Zrównoważona Chemia, Gospodarka Cyrkularna, Sprzyjające Regulacje i Przyszłość Polskiej Chemii, wskazane zostało 60 priorytetów branży chemicznej. Wdrożenie tych postulatów zapewni branży zdolność do reagowania na zmieniające się potrzeby rynku i środowiska, przy jednoczesnym wzmocnieniu jego pozycji na arenie międzynarodowej. Manifest Polskiej Chemii dostępny jest do pobrania na stronie PIPC.
Przemysł chemiczny jak nigdy dotąd potrzebuje poważnego wsparcia w zakresie odbudowy konkurencyjności, której utrata może wpływać na bezpieczeństwo funkcjonowania zakładów produkcyjnych, ich możliwości inwestycyjne, tworzenie innowacji, a nawet miejsca pracy.
Spotkanie międzyresortowe
27 stycznia 2025 r. w Ministerstwie Rozwoju i Technologii odbyło się spotkanie międzyresortowe pod hasłem "Prezydencja czas na start! Bezpieczeństwo = konkurencyjność/ Polska Chemia w prezydencji PL", z udziałem przedstawicieli ministerstw kluczowych dla branży chemicznej, m.in. Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Przemysłu, Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a także reprezentanci przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, przedstawiciele Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego i podmiotów w niej zrzeszonych - Orlen, Qemetica, PCC Rokita, Grupa Azoty, Anwil, Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej, Solvachem, BASF Polska, Solvay, Fundacja PlasticsEurope Polska, Marma Polskie Folie, Fabryka Zieleni, EHS Consulting, Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia", Air Liquide Polska.
Spotkanie zostało objęte oficjalnym patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE.
Wydarzenie odbyło się w ramach Projektu realizowanego przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego - Kampanię Polska Chemia. Partnerami Strategicznymi Kampanii w 2025 r. są: Orlen oraz Qemetica.
