Polska Izba Przemysłu Chemicznego przedstawiła raport PIPCh dotyczący zmian na rynku gazu ziemnego w 2013 roku. Członkowie Izby - a zwłaszcza firmy z branży nawozowej - są największą grupą odbiorców gazu ziemnego w Polsce. Dlatego też ich spojrzenie na rynek gazu jest szczególnie interesujące, tym bardziej, że 2013 rok przyniósł szereg zmian na rynku gazu ziemnego.Wpłynęły one - czytamy w opracowaniu - na zmianę warunków prawnych dostaw gazu ziemnego, kreujących szereg nowych wyzwań regulacyjnych dla naszych członków. Spowodowały także zasadniczą zmianę wysokości i sposobu kształtowania cen gazu, bezpośrednio oddziaływających na rentowność sektora - nie tylko w układzie krajowym, lecz również regionalnych w Europie i globalnym, szczególnie porównując się do niskich cen gazu w USA. W końcu, zmiany te wpłynęły na rozwój możliwości logistycznych dywersyfikacji dostaw gazu z alternatywnych rynków i od konkurencyjnych dostawców.
Ceny
Według informacji wydawnictwa branżowego "Monitor Gazowy" zmieniła się relacja cen gazu oferowanego w Polsce i na alternatywnych rynkach. W 2012 r. średnia różnica ceny między rynkiem detalicznym w Polsce i cenami na rynkach hurtowych w hubach NGC, GASPOOL, TTF wynosiła prawie 1 euro/MWh i w poszczególnych miesiącach dochodziła ona do kilku euro/MWh. Po renegocjacji jamalskiego kontraktu importowego trend ten został odwrócony, dodatkowo wraz z kosztami przesyłu gazu średni koszt zakupu gaz z kierunku zachodniego był wyższy od krajowych cen rynku detalicznego i hurtowego (w tym na TGE). Natomiast w poszczególnych miesiącach i na różnych produktach były możliwe konkurencyjne zakupy gazu po konkurencyjnych cenach.Równocześnie w 2013 r. została wzruszona zasada obowiązku zatwierdzania taryf na obrót (sprzedaż) paliw gazowych. Pomimo braku zmian przepisów w tym obszarze, prezes URE wydał kilka komunikatów, w których dokonał interpretacji wskazującej na warunki wyłączenia z regulacji cen. Dla obrotu giełdowego zwolnienie obowiązuje z mocy prawa, natomiast na wniosek jest to możliwe dla obrotu hurtowego paliwami gazowymi oraz dla obrotu LNG.
Ponadto został przedstawiony harmonogram uwolnienia cen dla odbiorców detalicznych i w przypadku odbiorców kupujących więcej niż 25 mln m sześc./rok możliwie jest wystąpienie o zwolnienie z takiego obowiązku. Rodzą się nowe możliwości wolnego kształtowania cen paliwa gazowego, co stawia przed odbiorcami możliwość przeanalizowania i wyboru optymalizacji opcji dostaw.
Regulacje
11 września 2013 r. weszła w życie kluczowa nowelizacja Prawa energetycznego. Mały trójpak wprowadził nowe zasady unbundlingu i obowiązek sprzedaży przez dominującego sprzedawcę określonej części surowca za pośrednictwem giełdy. Do końca 2013 r. obligo wynosiło 30 proc., w 2014 r.- 40 proc., a od 2015 r. - 55 proc. Dodatkowo nowe rozporządzenie taryfowe zmieniło zasady rozliczeń i rozdzieliło obrót towarem od usługi sieciowej. Od 1 listopada 2013 r. wprowadzony został podatek akcyzowy, który obciążył część członków PIPCh.Najważniejszą zmianą w 2013 r. było wprowadzenie przez OGP Gaz-System S.A. dwóch nowych IRiESP, które dostosowały wymagania instrukcji do unijnych kodeksów dostępu do mocy na rynku pierwotnym (NC CAM) i wtórnym (NC CMP). Wpłynęło to na większą ilość punktów i produktów, a także standaryzację i uproszczenie zasad TPA. Dzięki temu zwiększyła się możliwość dywersyfikacji dostaw oraz rozwój handlu w punkcie wirtualnym.
