Największe organizacje przedsiębiorców reprezentujące producentów napojów zaapelowały do rządu o jak najszybsze skierowanie pod obrady Sejmu RP projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (UC98), stanowiącej ramy prawne dla powstania systemu kaucyjnego w Polsce.
Zdaniem organizacji dalsza zwłoka w jak najszybszym uchwaleniu rzeczonej ustawy przesuwa termin utworzenia systemu kaucyjnego i rozpoczęcia faktycznej zbiórki opakowań nim objętych poza rok 2025 r. Stanowi to realne zagrożenie dla polskiej branży napojowej w realizacji zarówno wymaganych poziomów zbiórki opakowań po napojach jak również wymaganego od roku 2025, 25% poziomu użycia w nowych opakowaniach surowca wtórnego jakim jest recyklat PET.
Przedsiębiorcy podkreślają, że obecny projekt ustawy powstał w wyniku szerokich konsultacji prowadzonych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w których branża napojowa brała aktywny udział. Projekt ustawy uważamy, za rozsądny kompromis umożliwiający stworzenie w Polsce efektywnego środowiskowo i ekonomicznie systemu kaucyjnego - powiedział Andrzej Gantner, wiceprezes i dyrektor generalny PFPŻ ZP. Organizacje w apelu zwracają uwagę na obecnie niski poziom recyklingu odpadów opakowaniowych w Polsce.
Z raportu Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego oceniającego efektywność gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w Polsce wynika, że w 2020 roku tylko 45 proc. odpadów opakowaniowych z systemów gminnych trafiała do recyklingu. Mimo selektywnej zbiórki, mniej niż 29 proc. tworzyw sztucznych, 49 proc. szkła, 54 proc. metali i 60 proc. opakowań papierowych i tekturowych jest wykorzystywana powtórnie.
Szacuje się, że każdego roku Polacy wyrzucają ponad 3,5 mln ton tworzyw sztucznych i aluminium, w które zapakowane są produkty codziennego użytku, z czego ponad połowa to jednorazowe opakowania po napojach (m.in. butelki PET, szklane oraz puszki). Obecnie częściej trafiają one do odpadów zmieszanych niż do odpowiednich koszy, co w wielu przypadkach przekreśla szansę na ich recykling.
Tymczasem cele postawione przez UE w obszarze odzysku surowców zakładają, że do 2030 r. w każdym państwie członkowskim poddawane recyklingowi ma być już co najmniej 70% odpadów opakowaniowych rocznie.
Przytoczne dane wskazują, że potrzebna jest istotna zmiana w gospodarowaniu odpadami w Polsce, zakładająca wprowadzenie skutecznych rozwiązań przyspieszających działanie modelu gospodarki o obiegu zamkniętym. Dzięki temu znaczna część odpadów nie będzie trafiała na góry wysypisk czy do spalania, ale do ponownego wykorzystania. Jednym z najefektywniejszych rozwiązań sprawdzonych w wielu krajach na świecie jest system kaucyjny, którego wprowadzenia oczekuje aż ok. 90% Polaków. Społeczeństwo również oczekuje, że poprzez wprowadzenie systemu kaucyjnego ograniczy się liczbę odpadów opakowaniowych pozostawianych w przestrzeni publicznej, efektem czego będzie mniejsze zanieczyszczenie środowiska.
- Apelujemy o jak najszybsze przyjęcie legislacji ustanawiającej ramy prawne dla stworzenia w Polsce systemu kaucyjnego, który biorąc pod uwagę konieczność przeprowadzenia złożonych prac przygotowawczych, zostanie uruchomiony najwcześniej za 2 lata od momentu wejścia w życie ustawy. W tym czasie, w zgodności z Ramową Dyrektywą Odpadową, powinny zostać zakończone również prace nad wprowadzeniem ustawy dot. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, co powinno przyczynić się do znaczącej poprawy efektywności zbiórki pojemnikowej i zagospodarowania odpadów opakowaniowych innych niż opakowania po napojach na poziomie gmin - dodaje wiceprezes PFPŻ ZP.
