Prezentujemy przysłany nam tekst, którego autorem jest prof. Igor Čatić z Uniwersytetu W Zagrzebiu w Chorwacji. Napisany przez naszego chorwackiego czytelnika artykuł dotyczy rosnącego znaczenia biotworzyw, które zwłaszcza w mediach traktowane są jako skuteczny zamiennik tradycyjnych tworzyw. Zdaniem chorwackiego naukowca branża tradycyjnych tworzyw sztucznych powinna reagować sprzeciwem na próby zastępowania tradycyjnych tworzyw biotworzywami.
Igor Čatić: - Niedawno dość nieoczekiwanie zostałem zaalarmowany o tym, że przemysł tworzywowy i firmy go tworzące zaczęły traktować tradycyjne tworzywa sztuczne jako coś wysoce niepożądanego i nawet nieco wstydliwego. Przykładów takiego stanu rzeczy jest choćby reklama jednego ze znanych europejskich producentów tworzyw sztucznych, który zaczął nagłaśniać tworzywa biodegradowalne jako chwalebne zastępstwo dla tradycyjnych tworzyw ropopochodnych. Co szczególnie zdumiewające firma ta jest bardziej znana jako producent zwykłych tworzyw. Także na ostatnich targach K w Niemczech, największej imprezie dla branży tworzyw sztucznych na świecie, mogliśmy spotkać stoisko jednego z wystawców z reklamowym pytaniem, czy przemysł wciąż używa tradycyjnych tworzyw sztucznych?
Zachowanie takie odbieram jako bezprzykładny atak na tworzywa sztuczne. Szczególna ironią napawa fakt, że ten atak prowadzony jest nie przez jakichś fanatycznych działaczy ekologicznych, ale rodzi się w samym środku naszego przemysłu.
Aby zanalizować problem przyjrzyjmy się wpierw tworzywom sztucznych znanym także jako polimery.
Podstawowe polimery - proteiny, polisacharydy i kwasy nukleinowe – liczą sobie już 3,5 mld lat. Już 3600 lat temu ludzie umieli produkować już piłki, kule z naturalnego kauczuku i odpowiednich dodatków. W tym celu wykorzystywany był przez nich naturalny polimer o nazwie Hevea brasiliensis. Także Majowie i inne społeczeństwa tworzące wielkie kultury prekolumbijskie, mogli optymalizować właściwości kauczukowych kompaundów, tak aby wykonywane przez nich produkty cechowały się odmiennymi charakterystykami. Przez wiele stuleci ludzkość produkowała z powodzeniem chemicznie modyfikowane tworzywa, takie jak np. galalit, czyli tworzywo sztuczne otrzymywane z kazeiny, która zostaje poddana procesowi homogenizacji i zahartowane w formalinie. Wyglądem przypomina ono masę rogową. Galalit należy do duroplastów chemoutwardzalnych i stanowi zmodyfikowany polimer naturalny.
Zaledwie 104 lata temu udało się wdrożyć do produkcji pierwsze syntetyczne tworzywo, żywicę fenolowo-formaldehydową, a jedną z jego form był bakelit. Bakelit to najstarsze syntetyczne tworzywo sztuczne używane na skalę przemysłową, rodzaj fenoplastu. Otrzymywane jest przez polikondensację metanalu z fenolem lub jego pochodnymi. Jest polimerem wysoce usieciowanym.
Przez ostatnie 60 lat nasz przemysł tworzywowy osiągnął rewelacyjne wyniki. W 2007 r. światowy sektor tworzywowy wyprodukował ponad 260 mln ton tworzyw i ponad 30 mln ton kauczuku. To jak na razie rekord. Więc jak wskazałem, tworzywa sztuczne w różnych formach towarzyszą nam od zawsze.
