"Fabryka przyszłości będzie miała dwóch pracowników: człowieka i psa. Zadaniem człowieka będzie karmienie psa. Zadaniem psa będzie powstrzymywanie człowieka przed dotykaniem w pełni zautomatyzowanych urządzeń".
Warren G. Bennis, amerykański ekonomista (1925–2014)
Coraz więcej robotów przemysłowych
Do tego etapu, jaki przewidywał Bennis, jeszcze w produkcji nie doszło. Ale w 2021 roku w światowym przemyśle przetwórczym przypadało już 141 robotów na 10 000 pracowników. Według danych IFR (International Federation of Robotics) za rok 2021 całkowita liczba robotów wynosi obecnie 3,5 miliona. W samych Chinach pracuje ponad milion jednostek. W 2021 roku Chiny były także liderem pod kątem nowo instalowanych urządzeń. Zainstalowano tam ponad ćwierć miliona robotów. Kolejne miejsca, z dużo mniejszym wynikiem, zajmują Japonia (47 tys.), USA (35 tys.) i Korea Południowa (31 tys.). Ale Europa też nie ma się czego wstydzić. W roku 2021 uruchomiono niemal 85 000 nowych jednostek.
Może Bennis miał jednak rację. Trend jest bowiem wyraźnie rosnący. Popyt na roboty przemysłowe jeszcze nigdy nie był tak duży. Ponad pół miliona nowych robotów przemysłowych w 2021 roku - to nowy rekord. Na rok 2022 IFR ponownie przewiduje wzrost liczby nowych instalacji na całym świecie, do poziomu niemal 570 000 jednostek.
Obszary zastosowań robotów
Gdy myślimy o robotach w przemyśle, przypuszczalnie wyobrażamy sobie linię produkcyjną w fabryce samochodów. Rzeczywiście branża motoryzacyjna była dotychczas liderem w zakresie robotyki przemysłowej. W roku 2021 została jednak zdetronizowana przez przemysł elektryczny i elektroniczny. To pokazuje, że robotyka przemysłowa dociera do dalszych obszarów w przemyśle. Trzecie miejsce zajmuje przemysł przetwórstwa metalu, na kolejnych miejscach jest przemysł chemiczny i przemysł artykułów spożywczych.
Roboty są wykorzystywane przede wszystkim do obsługi komponentów. Drugim zastosowaniem jest spawanie. Na trzecim miejscu jest wykorzystanie w procesie montażu. Także prace w pomieszczeniach czystych są wykonywane przez roboty.
Trendy w robotyce przemysłowej
Trend I: digitalizacja produkcji. Całkowicie zdigitalizowana produkcja od wpłynięcia zlecenia aż po dostawę – to Przemysł 4.0. W procesie produkcji widoczny jest wyraźny trend w kierunku zindywidualizowanych produktów. Prowadzi to do coraz mniejszych marży. Taka produkcja jest możliwa tylko wówczas, gdy jest zautomatyzowana i zdigitalizowana. A bez robotów nie ma automatyzacji.
Trend II: automatyzacja jako odpowiedź na niedobory specjalistów. Zarówno w dłuższej, jak i w krótszej perspektywie trudności z pozyskaniem specjalistów stanowią poważny problem. Pandemia koronawirusa pokazała, że nagły i drastyczny spadek liczby pracowników stanowi zagrożenie dla łańcuchów dostaw i tym samym całych procesów produkcji. Roboty mogą zapewnić ich ciągłość, zwiększając w ten sposób odporność logistyki. Dodatkowym problemem jest starzenie się społeczeństw. Niskie wskaźniki urodzeń i przechodzenie na emeryturę pokolenia baby boomers to czynniki, które zwiastują poważne problemy z dostępem do specjalistów. Sytuacja jest podobna we wszystkich dużych gospodarkach.
Trend III: roboty niskokosztowe. Tańsze urządzenia, tak zwane roboty niskokosztowe, są coraz popularniejsze. W przeciwieństwie do swoich większych braci, robotów przemysłowych, są one wprawdzie mniej precyzyjne, podnoszą mniejsze ładunki i nie są tak trwałe. Są za to łatwiejsze w obsłudze, mogą być zainstalowane samodzielnie przez zakład, a przede wszystkim są tańsze. Czyni je to szczególnie atrakcyjnymi dla małych i średnich przedsiębiorstw. Niemal połowa wszystkich niemieckich przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 500 pracowników chce zaopatrzyć się w roboty.
Trend IV: automatyzacja starszego parku maszyn. Jeżeli aktualnie eksploatowane urządzenia są w dobrym stanie pod kątem technicznym oraz w zakresie jakości produkcji, wówczas zakup zautomatyzowanych systemów nie ma sensu pod kątem finansowym. Jednak, aby podążać za trendem automatyzacji, często można zmodernizować posiadane już maszyny. Pozwala to zwiększyć wydajność przy zachowaniu niezmiennej jakości. W przypadku dużej liczby sztuk i małego stopnia zróżnicowania robotyka oferuje możliwość automatyzacji elementów poddawanych obróbce. Dzięki swojej wszechstronności roboty mogą być stosowane przy różnych procesach. W porównaniu do innych systemów obsługi, jak na przykład obsługa palet, koszty inwestycji w przypadku robotyki są mniejsze.
Trend V: używane roboty przemysłowe. Wzrost liczby zleceń w sektorze budowy maszyn i urządzeń pokazuje, że wiele przedsiębiorstw chce rozbudować swój park maszyn, aby zwiększyć swoją zdolność produkcyjną. Inwestycje wiążą się jednak z ryzykiem ekonomicznym. Kto nie może pozwolić sobie na długie terminy dostaw nowych maszyn, szuka możliwości na stale powiększającym się rynku urządzeń używanych. Jednym z liderów wśród europejskich przemysłowych domów aukcyjnych w zakresie używanych maszyn i urządzeń eksploatacyjnych jest Surplex. Można tam znaleźć nie tylko zautomatyzowane urządzenia do obróbki drewna i metalu, ale także roboty przemysłowe.
