Wspomniane przedmieszki włókien mogą również zawierać żywicę rezorcynowo-formaldehydową, która w reakcji z donorem metylenu (np. HMMM, heksametoksymetylomelaminą) utworzy trwałe wiązania między włóknami a gumą. Producent twierdzi, że tego typu dodatki skutecznie poprawiają wytrzymałość opon terenowych oraz wyrobów użytkowanych w trudnych warunkach środowiskowych. Przy czym zastosowanie HMMM jest dyskusyjne, jeśli chodzi o kwestie środowiskowe, ponieważ resztkowe produkty jej przemiany charakteryzują się większą ekotoksycznością niż substancja wyjściowa.
W przypadku wyrobów gumowo-metalowych (np. opony, węże, taśmy przenośnikowe z kordem stalowym) dąży się do wyeliminowania z mieszanek promotorów adhezji, którymi są związki kobaltu oraz rezorcyna (problematyczne z punktu bezpieczeństwa środowiskowego). Zastępuje się te substancje żywicami na bazie nowolaku z dodatkiem katalizującym w postaci związków cynku – Bruggemann TP 1862.
Wśród dodatków uznawanych za zrównoważone, oprócz tych produkowanych z surowców roślinnych, znajdziemy również produkty pozyskiwane ze źródeł nieodnawialnych, ale pomagające wydłużyć czas użytkowania wyrobów i ograniczyć tym samym skalę produkcji. Przy wytwarzaniu „zielonych” opon, o niskich oporach toczenia, zastosowanie znajduje Vulcuren (CAS No. 151900-44-6) – przyspieszacz odporny na podwulkanizację, a zarazem substancja zapobiegająca rewersji. W procesie wulkanizacji jest on skutecznym zamiennikiem difenyloguanidyny (DPG), przy czym nie emituje szkodliwych lotnych związków organicznych w trakcie procesu i po jego zakończeniu. Jego obecność ogranicza procesy starzeniowe zachodzące w wulkanizatach kauczuków SBR/BR opartych na związkach krzemionki. Vulcuren obecny w mieszankach na bieżniki opon do samochodów osobowych ogranicza stopniowe twardnienie bieżnika w okresie jego użytkowania. Poprawia się w ten sposób bezpieczeństwo użytkowników, ponieważ twardnienie negatywnie wpływa na przyczepność opony na mokrej nawierzchni.
W grupie inhibitorów rewersji, substancji przeciwdziałających degradacji termicznej wulkanizatów (a tym samym pozwalającym utrzymać ich właściwości fizykochemiczne na określonym poziomie i zwiększyć ich długoterminową trwałość) znajdziemy także inne produkty – Duralink HTS (Flexys), Perkalink 900 (Flexys, Lanxess), Struktol Aktivator 73/73A (Schill & Seilacher).
„Zrównoważone” dodatki do gumy będą zapewne zwiększać swój udział w rynku ze względu na rosnące zapotrzebowanie w sektorach motoryzacyjnym, budowlanym i przemysłowym. W szczególności przemysł motoryzacyjny kładzie nacisk na zrównoważony rozwój. Zmieniają się również preferencje konsumentów w zakresie materiałów zrównoważonych. Należy jednak pamiętać, że jeśli chcemy zachować dotychczasowe właściwości wyrobów, poziom bezpieczeństwa ich użytkowania i obszary zastosowań, wszelkich zmian surowcowych należy dokonywać metodycznie, w przemyślany sposób.
Rozsądnym ekologicznie rozwiązaniem, biorąc pod uwagę żądanie wdrożenia gospodarki o obiegu zamkniętym, jest zastosowanie do produkcji wyrobów gumowych produktów odzyskanych w procesie recyklingu. Jak dotąd problem ten został rozwiązany jedynie częściowo. Rozwijane procesy recyklingu, zgodnie ze stanem wiedzy i wymogami jakościowymi, pozwalają jak na razie jedynie na częściowe wykorzystanie odzyskanych surowców w nowych produktach. Przykładowo, standardowe opony Continental do samochodów osobowych składają się z około 15–20% materiałów odnawialnych lub pochodzących z recyklingu. W oponach pełnych, do pojazdów specjalnych, znajdziemy do 60% surowców odnawialnych.
Przed nami kolejna edycja targów Plastpol, które plasują się w czołówce europejskich wydarzeń targowych branży przetwórstwa tworzyw sztucznych i elastomerów. Kieleckie hale znów wypełnią urządzenia, maszyny i technologie wiodących koncernów oraz tysiące odwiedzających. Jakie tematy będą dominować wśród polskich producentów i przetwórców tworzyw sztucznych? Jakie opinie o przyszłości branż tworzyw sztucznych i gumy przedstawią specjaliści i eksperci? Jak wyglądać będzie oferta ekologicznych, „zrównoważonych” środków pomocniczych dla szeroko pojętej branży przetwórstwa polimerów? Przekonamy się już niedługo.
Autor: dr Karol Niciński
Zdjęcia: depositphotos.com/pl
