Badania pokazują, że w większości przypadków produkcja, używanie i ponowne przetwarzanie tworzyw sztucznych przy uwzględnieniu całego cyklu ich życia, generuje znacznie mniejsze emisje CO2 i pozostałych gazów cieplarnianych niż jakikolwiek inny materiał alternatywny. Odpowiednie, odpowiedzialne użytkowanie i przetwarzanie tworzyw sztucznych jest kluczowym elementem budowania neutralności klimatycznej.
Zmian klimatu nie musimy odczuwać każdego dnia i nie widzimy ich tak wyraźnie, jak choćby smogu, który zasłania niebo i powoduje trudności z oddychaniem. Widzimy je jednak inaczej i to coraz częściej w postaci anomalii pogodowych, a wszystko to przez wzrost globalnej temperatury spowodowanej emisją gazów cieplarnianych do atmosfery.
W opinii publicznej tworzywa sztuczne kojarzone są często z zaśmiecaniem i z całą pewnością nie powinny one trafiać do środowiska naturalnego. Jeśli jednak są stosowane i utylizowane w sposób odpowiedzialny, dają duże możliwości funkcjonalne w wielu obszarach przemysłu i codziennego życia, a ich produkcja, transport i recykling zużywa dużo mniej energii niż np. produkcja szkła – mówi Anna Urbańska, koordynatorka kampanii edukacyjnej #rePETujemy.
Unikalne właściwości tworzyw sztucznych
Tworzywa sztuczne posiadają wiele unikalnych zalet użytkowych, i przyczyniły się do ogromnych zmian cywilizacyjnych - na wielu polach wygrywają z innymi materiałami. Komputeryzacja, Internet, loty kosmiczne, motoryzacja, robotyka, sztuczna inteligencja czy też medycyna nie rozwinęłyby się tak szybko, jeśli w ogóle, gdyby nie wynaleziono tworzyw sztucznych.
Jak pokazują badania LCA (Life Cycle Assessment) między innymi opracowane przez C7-Consult, opakowania z tworzyw sztucznych są bardziej ekologicznym rozwiązaniem niż szkło czy metal. W przypadku tworzywa opakowaniowego, jakim jest np. PET, wskaźnik ekwiwalentu emisyjności CO2 do środowiska wynosi 133 g. na opakowanie (jednolitrowa butelka do wody mineralnej), podczas gdy dla jednolitrowych, jednorazowych butelek szklanych współczynnik ten jest blisko czterokrotnie wyższy (522 g.). Butelki PET doskonale nadają się do recyklingu, a dodanie recyklatu (rPET) jeszcze bardziej zmniejsza wpływ na środowisko tego rodzaju opakowań – wypadają dzięki temu nawet lepiej niż zwrotne szklane butelki. Ponadto same butelki PET też mogą być zwrotne i takie rozwiązania, stają się coraz popularniejsze.
Kolejną kluczową wartością jest to, że butelka PET o pojemności 1 litra waży ok. 25 gramów, podczas gdy porównywalna butelka szklana waży ok. 470 gramów, czyli aż 18 razy więcej, co ma niebagatelne znaczenie w kontekście transportu. Dzięki niskiej wadze tworzywa sztucznego potrzeba o wiele mniej paliwa na przewiezienie takiej samej ilości napojów w butelkach PET niż gdy butelki są szklane. A większe zużycie paliwa to zwiększona emisja CO2, co ma negatywny wpływ na środowisko i przyśpiesza zmiany klimatyczne.
Tworzywa sztuczne obniżają emisję gazów cieplarniach
Zahamowanie postępujących zmian klimatycznych czy też ich cofanie jest możliwe wyłącznie poprzez radykalne zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Większość rozwiązań w ramach inicjatywy Europejskiego Zielonego Ładu wymaga zastosowania materiałów z tworzyw sztucznych, bez których nie byłoby możliwe wytwarzanie choćby zielonej energii. Kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe i termoizolacje budynków w znacznej mierze wykonane są właśnie z wysoko specjalistycznych materiałów – dodaje Anna Urbańska, koordynatorka kampanii edukacyjnej #rePETujemy.
Przykładów na to, że tworzywa sztuczne przyczyniają się do zmniejszania emisji CO2, jest wiele. Pakowanie w nie żywności znacznie przedłuża przydatność do spożycia, zapobiegając psuciu się i marnowaniu. Proces produkcji wszelkich produktów spożywczych wymaga nakładu energii i wody, a każde marnowanie żywności wiąże się z wielkimi stratami i zupełnie niepotrzebną emisją CO2 oraz innych gazów. Kolejnym przykładem jest stosowanie lekkich i wytrzymałych tworzyw w samochodach, co znacznie zmniejsza ich masę i tym samym konsumpcję paliwa.
Istotne jest również to, że po zużyciu produktów i opakowań z tworzyw sztucznych w całym procesie ich recyklingu i utylizacji zużywa się znacznie mniej energii elektrycznej niż w przypadku np. opakowań szklanych, co także obniża ślad węglowy.
Recykling w służbie ochrony klimatu
Tworzywa sztuczne nie mogą być traktowane jako bezużyteczne odpady, ale jako wartościowy surowiec do ponownego przetworzenia, którego paradoksalnie brakuje na rynku. Kluczowe jest zatem stworzenie i wdrażanie sprawnie działającej gospodarki o obiegu zamkniętym w kierunku neutralności klimatycznej.
W całej Europie prowadzonych jest szereg projektów badawczych mających zdecydowanie usprawnić recykling z wykorzystaniem procesów chemicznych w efekcie czego odpady z tworzyw sztucznych, które wcześniej nie mogły być przetwarzane, mają być przywracane do stanu pierwotnego i z powodzeniem wykorzystywane ponownie.
We współczesnym świecie tworzywa sztuczne są zaawansowanymi technologicznie materiałami, które są opracowywane z myślą o ściśle określonym przeznaczeniu. Odpowiednie ich użytkowanie nie tylko podnosi jakość naszego życia niemal w każdej dziedzinie, ale realnie wpływa na realizację celów środowiskowych.
Od nas wszystkich zależy czy utrzymamy je w zamkniętym obiegu poprzez prawidłową segregację, od której zaczyna się każdy recykling.
*Źródło danych: c7-consult
