Europejski przemysł tworzyw jest prekursorem recyklingu
Przemysł tworzyw w EU28 zatrudniał 1,5 miliona pracowników i liczył prawie 60 000 najczęściej małych i średnich firm. Według zestawień Eurostatu zebranych przez Plastics Europe osiągnął obroty prawie 350 miliardów € i wniósł 17 miliardów € do nadwyżki handlowej UE. Najważniejszymi celami eksportu tworzyw surowcowych poza UE były według tych danych Turcja, USA, Chiny, Rosja i Szwajcaria. W przypadku wyrobów z tworzyw kolejność była inna - USA, Szwajcaria, Chiny, Rosja i Turcja. Import spoza UE w przypadku surowców napływał z USA, Korei Południowej, Arabii Saudyjskiej, Szwajcarii i Japonii, w przypadku tworzyw przetworzonych z Chin, USA, Szwajcarii, Turcji i Korei Południowej.
Według danych Plastics Europe w 2017 branża opakowaniowa w Europie z udziałem 39,1% była największym odbiorcą tworzyw. Na drugim miejscu znalazło się budownictwo 19,8%, branża samochodowa 10,1% na miejscu trzecim i dalej 6,2% elektrotechnika i elektronika, dobra konsumpcyjne, artykuły gospodarstwa domowego i sportowe 4,1% oraz rolnictwo 3,4%. Udział wszystkich pozostałych odbiorców, jak branża meblowa, medycyna oraz producenci sprzętów domowych wyniósł łącznie 16,7%.
Najwięcej tworzyw w Europie zużywają w dalszym ciągu Niemcy (24,6%), Włochy (14%), Francja (9,6%), Hiszpania (7,7%), Wielka Brytania (7,3%) i Polska (6,5%). Dotknięty przygotowaniami do Brexitu brytyjski przemysł przetwórstwa tworzyw spadł w rankingu za wzmocniony przemysł hiszpański.
Gaz z łupków wpływa na produkcję tworzyw - nie tylko w Ameryce Północnej
Podczas gdy Europa już dzisiaj nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na poliolefiny z własnych źródeł i jest skazana na import, to gaz łupkowy stał się w USA opłacalnym źródłem energii zmieniającym zasady gry. Po latach masywnych inwestycji w instalacje do wydobywania gazu łupkowego, polimeryzację do tworzyw docelowych i w produkcję niezbędnych kopolimerów od końca 2016 do użytku przekazywane są kolejne moce do produkcji poliolefin z gazu. Nie można zapominać o rozbudowie infrastruktury transportowej, magazynowej i wysyłania statkami gazu, półproduktów i gotowych do przetwarzania granulatów tworzyw. Opłacalność tej nowej amerykańskiej produkcji nie tylko przesuwa międzykontynentalny przepływ strumieni materiałowych poliolefin na korzyść Ameryki Północnej. Znacznie ważniejsze jest skierowanie zainteresowania na sam gaz łupkowy. Do jego przetwarzania producenci tworzyw w Chinach, Indiach, Holandii i prawdopodobnie także w Skandynawii budują instalacje do dehydratacji propanu.
Polityczna niepewność towarzyszy dobrej koniunkturze na tworzywa
Większość rynków tworzyw i kauczuku, w szczególności kraje uprzemysłowione i nowo uprzemysłowione, mają za sobą udany okres. Sytuacja i niepewność polityczna w ostatnim czasie źle wpływała na handel tworzywami i wyrobami z nich. Izolowanie poszczególnych rynków, neonacjonalizm, kiełkujący separatyzm i pojawiający się w niektórych regionach protekcjonizm zaciemniły obraz rynku: zależnie od łańcucha tworzenia wartości i regionu doprowadziły do rynkowej niepewności o różnej sile, które pewnym podmiotom sprawiły spore trudności w tworzeniu planów długookresowych. Wojna cenowa między Chinami i USA, blokada Iranu, wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na niejasnych zasadach oraz nacjonalistycznie zorientowana polityka ważniejszych gospodarek w Ameryce Południowej nie przyczyniają się do ustabilizowania widoków na przyszłość.
Gospodarka o Obiegu Zamkniętym: droga ku przyszłości
Zanieczyszczenie mórz odpadami plastiku i mikroplastik ściągnęło w ostatnich latach nadzwyczajną uwagę mediów, opinii publicznej i ludności całego świata. Katastrofalne skutki, jakie niesie ze sobą zaśmiecenie światowych mórz muszą prowadzić do procesu zmian zarówno w zachowaniach społecznych jak i w przemyśle. Tworzywa są zbyt cenne, aby je bezmyślnie wyrzucać. UE postępuje tutaj wzorcowo wdrażając nową strategię obiegu tworzyw.
Kwoty recyklingu w Europie stale wyraźnie rosną
Wprawdzie jasno widać, że z jednej strony w wielu krajach azjatyckich nie funkcjonujące systemy odzysku i z drugiej strony ludzkie zachowania powodują żałosne uwarunkowania, to na całym świecie rozwija się dyskusja o zakazach dystrybucji produktów, z której wnioski realizowane są gdzieniegdzie w formie ustawowej. Restrykcje i zakazy skierowane są przede wszystkim w stronę określonych materiałów opakowaniowych, ale także artykułów konsumpcyjnych i higienicznych o krótkim okresie przydatności z przeznaczeniem do użytku jednorazowego.
Wprawdzie Stary Kontynent nie należy do wielkich sprawców zanieczyszczenia, to jednak przede wszystkim europejski przemysł tworzyw sztucznych od lat stara się nie tylko tworzyć odpowiednie systemy zbierania i konsekwentnie ponownie przetwarzać odpady produkcyjne, ale także powtórnie wykorzystywać odpady pokonsumenckie.
Na skutek wymogów ustawowych i różnorodnych starań i inicjatyw Europa, czyli 28 krajów unijnych + Szwajcaria i Norwegia w ostatnich latach stale zwiększa stopień powtórnego wykorzystywania odpadów: w 2016 było to 73% czyli 14 punktów procentowych więcej, jak jeszcze w 2011 i o 30 więcej jak w 2004. W krajach europejskich z zakazem składowania na wysypiskach udziały kwot powtórnego wykorzystania odpadów są szczególnie wysokie: w takich krajach jak Szwajcaria, Austria, Holandia, Niemcy, Szwecja, Luksemburg, Dania, Belgia, Norwegia i Finlandia z wynikiem ponad 96% odpadów z tworzyw. Z drugiej strony jest 5 krajów z odzyskiem poniżej 30%.
Najważniejsze drogi odzysku w Europie 2016 to w 42% wykorzystanie termiczne, w 31% recykling surowcowy i w ponad 27% składowanie na wysypiskach. Dziesięć lat wcześniej 28% spalano, 19% podlegało recyklingowi i 53% składowano. Opakowania we wszystkich krajach europejskich wykorzystywane są wtórnie w ponad 20%, połowa wykorzystuje je w ponad 65 %, dziesięć - w ponad 90% a kilka - nawet w ponad 99%. W 2016 po raz pierwszy więcej opakowań z tworzyw było poddane recyclingowi (41%) niż spalaniu (39%). Mniej niż kiedykolwiek (20%) trafiło na wysypiska. Te sukcesy nie były jednak w stanie zapobiec wydaniu pierwszych w Europie zakazów stosowania nietrwałych przedmiotów użytkowych.
