Prezentujemy tekst na temat wad powierzchniowych wyprasek, a konkretnie zapadnięć. Artykuł powstał na podstawie materiałów firmy Krauss-Maffei, której przedstawicielem w Polsce jest wrocławska spółka Dopak.Produkując detal metodą wtrysku może się zdarzyć, że otrzymamy wypraskę, która ma wady powierzchniowe. Jednym z ich rodzajów są zapadnięcia. Powstają, gdy w danych obszarach w czasie stygnięcia nie ma już możliwości wyrównania termicznych zmian objętości wtryskiwanego tworzywa sztucznego. Zapadnięcia można wyeliminować na drodze zmian parametrów procesu.
Wtryskiwanie to proces cykliczny, w którym materiał wyjściowy w postaci granulek lub krajanki, podany z pojemnika do ogrzewanego cylindra, uplastycznia się, a następnie jest wtryskiwany przez dyszę i tuleję wtryskową
do gniazd formujących. Tam też tworzywo zestala się, a następnie jest usuwane z formy w postaci gotowej wypraski, po czym cykl wtrysku rozpoczyna się od początku. Metoda ta przeznaczona jest głównie do przetwórstwa tworzyw termoplastycznych, lecz stosuje się ją również do przetwórstwa tworzyw termo - i chemoutwardzalnych.
Warianty wtrysku:
Wtryskiwanie tworzyw termoutwardzalnych - w czasie ich nagrzewania zachodzą dwa przeciwdziałające sobie zjawiska: uplastycznianie, następnie stapianie oraz polimeryzacja, w wyniku której zachodzi utwardzanie tworzywa. Materiał w układzie uplastyczniającym ulega niecałkowitemu uplastycznieniu. Utwardzanie tworzywa zachodzi w gnieździe formy, która jest ogrzewana.
Wtryskiwanie wielokomponentowe - może być prowadzone w różnych wariantach. Wypraska może składać się z różnych tworzyw lub z tych samych tworzyw o różnych kolorach (wtryskiwanie wielokolorowe).
Wtryskiwanie wyprasek - porowatych uzyskuje się przede wszystkim dzięki wprowadzeniu do tworzywa wejściowego poroforu rozkładającego się w procesie przetwórstwa. Wypraska porowata ma litą warstwę zewnętrzną - naskórek różnej grubości, a rdzeń porowaty.
Wtryskiwanie niskociśnieniowe - (zwane też odlewaniem wtryskowym) charakteryzuje się tym, że wypełnianie gniazda formy wtryskowej odbywa się przy obracającym się ślimaku o stożkowym i uzwojonym zakończeniu, utrzymywanym w poprzednim położeniu bezpośrednio przy dyszy wtryskowej. Pozwala to na szybkie doprowadzanie tworzywa do żądanej temperatury, jak również łatwiej następuje wypełniania gniazda formującego. Wtryskiwanie niskociśnieniowe stosuje się do wytwarzania przedmiotów grubościennych o dużych wymaganiach co do wymiarów, kształtu i położenia.
Wtryskiwanie wspomagane gazem obojętnym - po wprowadzeniu do formy niewielkiej porcji tworzywa zostaje dozowany sprężony azot (ok. 30 MPa), który je rozdmuchuje. Metoda ta stosowana jest przy produkcji wyrobów o przekroju zamkniętym, czego nie można uzyskać w innych procesach. Wtryskiwanie wspomagane gazem obojętnym daje możliwość uzyskania dużej sztywności przekroju przy zachowaniu cienkościenności wypraski.
Wtryskiwanie z doprasowaniem - gniazda formy zamykają się teleskopowo; tworzywo jest ściskane przez cały czas ochładzania.
Wtryskiwanie z rozdmuchiwaniem - po wtryśnięciu część stemplowa formy z niezastygniętym tworzywem zostaje przesunięte do innej formy o kształcie np. butelki. W wyniku rozdmuchu i ochłodzenia kształt zostaje utrwalony.
Wtryskiwanie termoutwardzalnych elastomerów - usieciowanie tworzywa lub gumy następuje dopiero w gorącej formie wtryskowej o temperaturze ok. 180 st. C.
Wtryskiwanie żywic i kauczuków dwuskładnikowych - małe pompy i urządzenia mieszające doprowadzają dwa komponenty żywicy lub np. kauczuku silikonowego do cylindra wtryskowego. Przyśpieszone sieciowanie odbywa się w gorącej formie wtryskowej.
