Z recyklingu, zwrotne, biodegradowalne – co zrobić, aby opakowanie miało szansę na "drugie życie"? Na to pytanie musi sobie odpowiedzieć część firm z Nowego Jorku, ponieważ od 1 lipca obowiązywać tam będzie zakaz używania jednorazowych wyrobów styropianowych. Powód tej decyzji? Zdaniem administracji miasta, nie ma obecnie skutecznej metody recyklingu lub ponownego wykorzystania tego typu opakowań. Nowy Jork nie jest odosobniony w takim podejściu.Smutny los "jednorazówek"?
Decyzja burmistrza Nowego Jorku Billa de Blasio nie jest zaskoczeniem dla przedsiębiorców - zakaz wprowadzono już w 2013 roku, ale jego obowiązywanie zostało przesunięte w czasie, tak aby firmy miały możliwość przygotować się do jego wdrożenia. Z wyliczeń administracji miasta wynika, że wycofanie tego typu opakowań z rynku pozwoli ograniczyć rokroczną ilość miejskich śmieci nawet o ok. 28 tys. ton odpadów. Nad podobnym rozwiązaniem zastanawiają się też całe stany, m.in. Kalifornia.Jednak na miano miasta najbardziej restrykcyjnego wobec jednorazowych opakowań zasługuje San Francisco. To tutaj od 2013 obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży plastikowych toreb, do którego w 2014 dołączył też zakaz sprzedaży plastikowych butelek. Jak poważny jest to problem w Stanach Zjednoczonych pokazują wyliczenia amerykańskiej kampanii społecznej "Ban the Bottle" - mieszkańcy USA zużywają ok. 50 mln plastikowych butelek rocznie, z czego tylko nieco ponad 20 proc. trafia do recyklingu.
Europejska legislacja w tym zakresie jest zdecydowanie bardziej zachowawcza, ale i tutaj pojawiają się zmiany. W listopadzie 2014 roku pojawiła się na poziomie Rady Unii Europejskiej propozycja, aby kraje członkowskie mogły wybrać pomiędzy obowiązkową opłatą za torebki plastikowe do 2019 roku lub ograniczeniem rocznej ilości wydanych torebek plastikowych na mieszkańca z 191 (obecnie) do 90 do 2019 roku i 40 do 2025 roku. Polski resort środowiska popiera to rozwiązanie.
Zakupy do koszyka
Na drugim biegunie tego problemu są alternatywne sposoby opakowywania produktu - rynek opakowań z recyklingu, biodegradowalnych i zwrotnych. Ciekawą innowacją są też sklepy sprzedające produkty… bez opakowań. Spotkać je można w Berlinie (Original Unverpackt) i Londynie (Unpackaged).Chodzi tutaj nie tylko o pieczywo czy warzywa i owoce, ale też napoje i produkty płynne (z dystrybutorów), produkty sypkie i nabiał (kawa, kasza, ryż, przyprawy – sprzedawana "na wagę"). Osoby kupujące w tych sklepach są poinformowani, że powinny mieć ze sobą (lub zakupić na miejscu) opakowania wielorazowe (torby, butelki, pudełka), do których mogą włożyć/wsypać/nalać zważone czy odmierzone wcześniej produkty.
Rodzimym przykładem innowacyjnego podejścia do kwestii opakowań mogą być tzw. mlekomaty, czyli automaty sprzedające świeże mleko w szklanych butelkach. Butelki można wykorzystać ponownie przy kolejnych zakupach.
Kurs (na) wyzwania zrównoważonego rozwoju
Zakazy i nakładanie dodatkowych opłat na jednorazowe opakowania, czy poszukiwanie bardziej ekologicznych sposobów pakowania produktów? Jaką rolę w tym procesie może odegrać firma, administracja miejska i zaangażowany konsument? Tym zagadnieniom będzie poświęcona tegoroczna edycja kursu Fundacji Sendzimira z serii Wyzwania Zrównoważonego Rozwoju.Rekrutacja na bezpłatny, intensywny kurs online i dwa praktyczne szkolenia trwa do 27.01.2015. W programie kursu znalazły się zagadnienia m.in. LCA (ocena cyklu życia produktu); zrównoważonej konsumpcji czy budowania współpracy międzysektorowej i wdrażania elementów społecznej odpowiedzialności w instytucjach i firmach.
Szkolenia poprowadzą eksperci i ekspertki tematu m.in. z Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Łódzkiego czy Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Formularz rekrutacji jest dostępny na stronach Fundacji Sendzimira do 27.01.2015 pod adresem www.sendzimir.org.pl/kursWZR.
Kursy z serii "Wyzwania Zrównoważonego Rozwoju" powstały w ramach projektu "Woda wolna od butelek. Kształtowanie proekologicznych postaw konsumenckich w zakresie korzystania z wody w opakowaniach jednorazowych", dofinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
