31 stowarzyszeń reprezentujących główne sektory europejskiego łańcucha wartości tworzyw sztucznych wystosowało wspólne pismo wzywające Komisję Europejską i państwa członkowskie do przyjęcia w bieżącym roku zharmonizowanych unijnych zasad obliczania zawartości recyklatu z recyklingu chemicznego z wykorzystaniem modelu bilansu masy.
Pilne potwierdzenie prawne umożliwiające stosowanie modelu bilansu masy w kontroli łańcucha dostaw jest niezbędne do przyspieszenia inwestycji w infrastrukturę recyklingu chemicznego, które są kluczowe do osiągnięcia przez europejską branżę tworzyw sztucznych unijnych celów klimatycznych oraz w zakresie gospodarki cyrkularnej do 2050 roku1. W związku z tym wzywamy Komisję Europejską do wykorzystania podstawy prawnej aktu wykonawczego dyrektywy Single Use Plastics (SUPD) do przyjęcia w 2023 roku unijnych przepisów umożliwiających stosowanie uznanej metody bilansu masy wraz z modelem fuel-use exempt2 (z wyłączeniem wykorzystania na cele paliwowe) do obliczania zawartości recyklatów tworzyw sztucznych z recyklingu chemicznego.
- Potrzebujemy wszystkich dostępnych technologii, w tym recyklingu mechanicznego i chemicznego, aby zamknąć obieg gospodarki tworzyw sztucznych. Recykling chemiczny ma tu kluczowe znaczenie, ponieważ jest to jedyna metoda recyklingu dla niektórych rodzajów odpadów tworzyw sztucznych, która umożliwia osiągnięcie wysokiej jakości recyklatu niezbędnej w przypadku opakowań do kontaktu z żywnością, zastosowań medycznych i innych. Złożoność europejskiego systemu tworzyw sztucznych i związane z nią długie cykle inwestycyjne sprawiają jednak, że decyzje podejmowane dzisiaj zdecydują o tym, jak branża będzie wyglądać w 2050 roku - mówi Virginia Janssens, Dyrektor Zarządzająca Plastics Europe. - Do przyspieszenia rozwoju recyklingu chemicznego inwestorzy potrzebują zaufania, jakie zapewnia pełne uznanie recyklingu chemicznego i akceptacja modelu bilansu masy przez decydentów UE. Czas na podjęcie działań szybko się kończy.
- Wraz z przechodzeniem od gospodarki liniowej do gospodarki cyrkularnej niezbędne staje się szybkie rozwijanie recyklingu, w tym komplementarnych względem siebie technologii recyklingu mechanicznego i chemicznego. W publikowanym stanowisku wyrażamy nasz wspólny i zdecydowany apel w tej sprawie - zaznacza Annick Meerschman, Cefic Innovation Director. - Wzywamy UE do przyjęcia podejścia opartego na bilansie masy w kontroli łańcucha dostaw jako metody obliczania zawartości recyklatu pochodzącego z recyklingu chemicznego w tworzywach sztucznych, koniecznego do osiągnięcia celów w zakresie zawartości recyklatów w 2030 roku. Wsparcie recyklingu chemicznego jako rozwiązania uzupełniającego recykling mechaniczny mogłoby jednocześnie przyciągnąć więcej inwestycji w tę technologię i pomóc UE w osiągnięciu jej celów.
Poza wezwaniem do wykorzystania podstawy prawnej SUPD do przyjęcia przepisów umożliwiających stosowanie metody bilansu masy, we wspólnym stanowisku organizacje apelują także o jasność i spójność zapisów we wszystkich aktach prawnych dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w tworzywach sztucznych oraz w innych niż tworzywa produktach chemicznych. Pobudziłoby to rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym, wzmocniłoby strategiczną autonomię UE w zakresie surowców i przyczyniłoby się do osiągnięcia celów klimatycznych.
Dlaczego ustanowienie unijnych przepisów prawnych dotyczących uznania bilansu masy ma kluczowe znaczenie w transformacji branży tworzyw sztucznych:
- Bilans masy to szeroko stosowany model kontroli łańcucha dostaw, który daje wysoki poziom pewności, że udział surowców z recyklingu chemicznego i surowców nieodnawialnych wprowadzonych do procesu produkcyjnego jest prawidłowo obliczany i certyfikowany dla szerokiej gamy uzyskiwanych produktów. Bilans masy jest już stosowany i uznany w innych sektorach, w których zrównoważone materiały mieszają się z innymi materiałami w procesie produkcji, np. w przypadku zrównoważonych produktów gospodarki leśnej czy pozyskiwanego metodami fair trade kakao w produkcji czekolady.
- Bilans masy umożliwia integrację procesów recyklingu chemicznego w ramach obecnie funkcjonujących wielkoskalowych przemysłowych instalacji produkcji tworzyw sztucznych. Jest to najbardziej wydajny i najprostszy do wdrożenia sposób zwiększenia skali wykorzystania recyklingu chemicznego. Należy jednak pamiętać o skali i złożoności transformacji - na zaplanowanie, sfinansowanie, uzyskanie pozwoleń i budowę dodatkowych jednostek recyklingu konieczny jest czas, gdyż każdy z tych etapów może trwać kilka lat.
- Model bilansu masy musi podlegać zewnętrznej, niezależnej weryfikacji i certyfikacji. Cele i sposób obliczania zawartości recyklatu w produktach końcowych powinny opierać się na modelu bilansu masowego wraz z modelem fuel-use exempt (z wyłączeniem wykorzystania na cele paliwowe) oraz uwzględniać straty procesowe.
Na czym polega komplementarność recyklingu mechanicznego i chemicznego:
- Recykling chemiczny umożliwia recykling odpadów wielomateriałowych, w których różne rodzaje tworzyw są ściśle ze sobą związane lub połączone z innymi materiałami, i które trudno jest rozdzielić na poszczególne frakcje. Umożliwia wytwarzanie z odpadów tworzyw sztucznych nowych polimerów o właściwościach identycznych z pierwotnymi.
- Recykling chemiczny jest uzupełnieniem recyklingu mechanicznego, który polega na przetwarzaniu wysortowanych, rozdrobnionych i oczyszczonych odpadów tworzyw w regranulat lub płatki, które są następnie przetwarzane na nowe wyroby. Ta stosunkowo prosta technologia bardzo dobrze sprawdza się w przypadku odpadów tworzyw pochodzących ze zużytych wyrobów wykonanych z jednego rodzaju polimeru (takich jak np. pojemnik polietylenowy) lub w przypadku odpadów produktów, w których możliwe jest łatwe oddzielenie różnych elementów (np. zużyte ramy okienne i framugi). Dzięki temu można łatwo wydzielić pojedyncze jednorodne strumienie polimerów termoplastycznych.
[1] W 2021 r., Plastics Europe ogłosiło plany producentów tworzyw sztucznych dotyczące zwiększenia inwestycji w recykling chemiczny: 2,6 miliarda euro w roku 2025 do 7,2 miliarda euro w 2030 roku, obejmujące 44 projekty p w 13 krajach UE, co pozwoli produkowac rocznie 2,8 mln ton recyklatu chemicznego, przy odpowiednim wsparciu legislacyjnym.
[2] Fuel-use exempt is one of the rules determining the quantities of recycled input you can attribute to the output products. According to that rule, all quantities of recycled input, excluding process losses and the share that the process converts into fuels (for internal and external uses), can be freely attributed to any of the output products. It is fully compliant with the regulatory framework, including the current recycling definition
Źródło: Plastics Europe Polska
