Rurociągi
Najczęściej stosuje się następujące technologie wykonania rurociągów:
- Tworzywa sztuczne klejone. Ich niewątpliwą zaletą jest wytrzymałość i łatwość montażu w niewielkich średnicach (do DN80). Dla większych średnic poprawne ułożenie kształtek podczas ich montażu jest kluczowe i staje się główną trudnością. Wadą jest także brak możliwości naprawy nieszczelności. Uszkodzone lub niepoprawnie wykonane połączenia należy wyciąć i wymienić cały odcinek. Podobno w niskich temperaturach stają się kruche; ja tego nie doświadczyłem. Nadal jest to jednak najlepszy system do wykonywania rurociągów.
- Rury stalowe zaciskane. Jest to system niekiedy stosowany w obiektach, gdzie wymagana jest wysoka czystość. Wbrew pozorom montaż nie jest szybki, a raz ułożony rurociąg nie może być przesuwany. Często także brakuje kształtek pod specyficzne rozmiary przyłączy, śrubunki lub akcesoria. Wykonywałem tego typu instalacje wiele razy i nadal nie jestem ich zwolennikiem.
- Rury zgrzewane. Jest to system stosowany najczęściej w budynkowych instalacjach wodnych. Wymaga on dużego doświadczenia w wykonywaniu. W innym wypadku podczas montażu może dojść do zaciśnięcia wewnątrz rury i w efekcie bardzo dużych oporów lub zupełnego braku przepływu.
Dla temperatur poniżej 20ºC wszystkie rurociągi powinny być izolowane kauczukiem 19 milimetrów.
Na zewnątrz czasem montuje się płaszcz mający zabezpieczyć izolację przed działaniem warunków zewnętrznych. Średnice rurociągów dobiera się do projektowego przepływu tak, aby sumaryczne spadki ciśnienia nie przekraczały założonych wartości. W praktyce oznacza to prędkość przepływu poniżej 2 m/s. Sumaryczny spadek ciśnienia instalacji oraz wymagane ciśnienie dyspozycyjne zasilanych urządzeń jest podstawą do doboru pomp.
Rurociągi należy podpierać zgodnie z dokumentacją producenta lub Polską Normą. Dla rurociągów powyżej DN40 wymagane jest podparcie nie rzadziej niż co 2 metry. Na rurociągach, w miejscach gdzie są podłączane pompy, chillery, drycoolery lub zbiorniki, stosuje się amortyzatory, które zapobiegają przenoszeniu drgań i w efekcie pęknięciom. Ponadto na szczególnie długich odcinkach prostych należy stosować kompensację podobną do tej realizowanej na ciepłociągach lub gazociągach.
Pompy
Najczęściej stosuje się pompy odśrodkowe. Aby poprawnie dobrać pompę, należy ustalić wymagany wydatek w m3/h i wymagane podnoszenie w metrach (9,81 m = 1 bar). W mojej firmie mamy zwyczaj dzielić przepływ przynajmniej na 2 pompy oraz dawać zawsze jedną zapasową. To zapewnia duże bezpieczeństwo komponentu, który najczęściej ulega usterkom i daje potencjał zwiększenia przepływu. Należy także stosować tylko pompy z falownikiem. Zużywają one znacznie mniej energii oraz pozwalają na dokładne doregulowanie wymaganego przepływu. Pompa pierwotna powinna być sterowana temperaturą w zbiorniku, a pompa wtórna ciśnieniem dyspozycyjnym.W niektórych zakładach wykonujemy przeglądy prewencyjne pomp. Wykonywane są wtedy pomiary elektryczne, pomiary zabezpieczeń oraz pomiary drgań. Te ostatnie pozwalają z wyprzedzeniem przewidzieć zużycie łożysk lub innych elementów mechanicznych.Zbiornik
Jak wcześniej wspomniałem, należy stosować architekturę systemu z wykorzystaniem zbiornika. Materiał, z którego jest on wykonany, nie ma większego znaczenia pod warunkiem, że będzie odporny na korozję. Glikol, mimo iż teoretycznie posiada inhibitory korozji, będzie powodował korozję niezabezpieczonych elementów stalowych, a nawet z tworzywa sztucznego.
Zbiorniki dla przetwórstwa tworzyw sztucznych mają wewnątrz przegrody, które rozdzielają strumień ciepły od zimnego, jednocześnie umożliwiając kompensację przepływów. Widziałem w swojej praktyce instalacje ze zbiornikami, które w wyniku niepoprawnego podłączenia i braku przegród mimo dużej objętości niczemu nie służyły. Były de facto miejscem dodatkowej straty energii i ewentualnie uzupełniania zładu czynnika pośredniego. Zbiornik powinien mieć przynajmniej 4 przyłącza. Jeśli ma mniej – coś prawdopodobnie nie gra. Zazwyczaj pompy czerpią z dna zbiornika. To zabezpiecza przed suchobiegiem - czyli pracą bez wody lub glikolu.
