Przemysł recyklingu plastiku w Unii Europejskiej znajduje się na skraju załamania. Ostry spadek krajowej produkcji, wzrost importu oraz rosnące naciski ekonomiczne zmuszają firmy do zamykania działalności. Przemysł od dawna ostrzegał przed tymi zagrożeniami, a dziś stają się one rzeczywistością, przynosząc poważne konsekwencje w całym łańcuchu wartości.
- Teraz bardziej niż kiedykolwiek kluczowe jest podjęcie zdecydowanych działań - powiedział Ton Emans, prezes Plastics Recyclers Europe. - Apelujemy do decydentów UE o szybkie i stanowcze podjęcie działań politycznych, wprowadzenie skutecznych kontroli importu oraz egzekwowanie obowiązujących przepisów, w tym ograniczenie importu materiałów, które nie spełniają równoważnych standardów zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa UE. Te środki są kluczowe dla przetrwania przemysłu recyklingu plastiku, który już zainwestował 5 miliardów euro w latach 2020-2023, aby osiągnąć obowiązkowe cele.
Poza krytycznymi trendami rynkowymi, europejscy recyklerzy borykają się z wysokimi kosztami energii oraz rosnącymi kosztami odpadów wejściowych, co zwiększa koszty operacyjne w ostatnich latach. Tymczasem są oni konkurencyjnie wygrywani przez tańsze materiały importowane, które często mają fałszywe deklaracje z powodu braku przejrzystości co do pochodzenia materiałów.
Dziś importy zarówno recyklowanych, jak i pierwotnych polimerów stanowią ponad 20% konsumpcji polimerów w UE, podczas gdy krajowa produkcja recyklingu spadła o 5% w przypadku większości polimerów. Alarmująco, przewiduje się, że produkcja plastiku w UE wróci do poziomów, które były widoczne po raz ostatni w roku 2000, mimo że konsumpcja polimerów nadal rośnie.
Jednocześnie eksport odpadów plastikowych z UE wzrósł o oszałamiające 36% w 2024 roku w porównaniu do 2022 roku, co wskazuje na niepokojący trend odsuwania się od recyklingu w regionie. Te tendencje doprowadziły do najwolniejszego wzrostu zdolności recyklingu plastiku, jaki odnotowano od lat, w połączeniu z rosnącą liczbą zamkniętych zakładów recyklingowych. Całkowita pojemność zakładów, które zostały zamknięte w 2024 roku, podwoiła się w porównaniu do 2023 roku, a sytuacja zaostrza się w 2025 roku, dotykając zarówno małe, jak i duże firmy.
Negatywne trendy rynkowe miały szkodliwy wpływ na przemysł, prowadząc do spadku wskaźników recyklingu, utrudniając przyjęcie praktyk cyrkularnych i zwiększając zależność od niezrównoważonych metod produkcji. W rezultacie cele recyklingu i zrównoważonego rozwoju UE na 2025 rok nie są realizowane.
Bez uznania recyklingu plastiku za sektor strategiczny i skutecznego wykorzystania środków obrony handlowej w celu ochrony europejskiej produkcji przed dalszymi zakłóceniami, przemysł UE będzie nadal erodować, podważając zobowiązanie Unii do gospodarki opartej na obiegu zamkniętym, niezależności zasobowej i zielonych miejsc pracy.
