Prezentujemy tekst Wojciecha Pawlikowskiego z firmy Noweko.Niemal 3-letni okres obowiązywania w Polsce ustaw tworzących tzw. system gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz tzw. "gospodarki śmieciami" w gminach wskazuje, iż wiele przyjętych w tych ustawach rozwiązań nie w pełni służy pierwotnie założonym celom. Uważam, że istnieje potrzeba krytycznej ich analizy, a w konsekwencji - wprowadzenia zmian, i stąd przygotowałem poniższą propozycję wprowadzenia korekt.
Nadrzędnym celem proponowanych zmian jest ochrona środowiska naturalnego, jak i interesów Polski, szybsze dopasowanie do wymogów europejskich, eliminacja anomalii, a przede wszystkim wprowadzenie zmian dopasowanych do realnej sytuacji sektora odpadowego, które powinny być podporządkowane zdrowemu rozsądkowi, ekonomice przedsięwzięcia oraz zrównoważonemu rozwojowi z najwyższą starannością traktując dobro środowiska naturalnego i człowieka jako jego integralnej części.
Potencjalnych oponentów i ewentualnych malkontentów pragnę zapewnić, że sugerowane zmiany wynikają wprost z prowadzonych przeze mnie na przestrzeni ostatnich kilku lat rozmów z przedstawicielami zakładów gospodarki odpadami, ekologami, a także są wynikiem doświadczeń zebranych w wyniku spotkań z autorytetami gospodarki odpadami oraz przetwórcami opakowań w Europie, jak i obserwacji tego złożonego rynku.
Póki co działania zmierzające do wprowadzenia proponowanych zmian zyskały aprobatę Polskiej Izby Opakowań, a na łamach listopadowego (11/2015) wydania miesięcznika "Opakowanie" ukazał się artykuł anonsujący propozycję zmian.
W wyniku zaprezentowania założeń zmian Rada Polskiej Izby Opakowań zwróciła się do mnie z prośbą, abym pilotował w imieniu Izby działania zmierzające do usprawnienia funkcjonujących rozwiązań dotyczących omawianej problematyki. Za szczególnie ważne Rada Izby uznała zasięgnięcie opinii o proponowanych zmianach w środowisku branżowym, ze szczególnym uwzględnieniem wszystkich członków Izby.
Stąd też uprzejmie proszę o przekazywanie bezpośrednio do mnie Państwa stanowisk, opinii, propozycji, wniosków, pytań… Za wszystkie głosy w tej sprawie będę zobowiązany.
Najpierw proszę zapoznać się z generalnymi założeniami proponowanych zmian.
Postulaty wprowadzenia trzech zmian (tzw. "nowej trójki") w aktualnie obowiązujących trzech aktach legislacyjnych obejmują:
I. Wprowadzenie obowiązku trwałego nanoszenia na opakowania oznaczeń zawierających minimum dwie podstawowe informacje, tj. o surowcu, z jakiego jest wykonane to opakowanie oraz sposobie utylizacji jego odpadu na wszystkie opakowania jednostkowe jeżeli zezwala na to technologia, a informacja jest widoczna okiem nieuzbrojonym
- wprowadzenie kar za brak umieszczania wymienionych informacji.
II. Wprowadzenie ogólnokrajowego, ujednoliconego podziału na min. 3 frakcje odpadów: suchą, mokrą (tzw. zmieszaną, czyli nie nadającą się do wyodrębnienia z niej frakcji suchej nadającej się do recyklingu materiałowego) i biodegradowalną (nadającą się do kompostowania przemysłowego i/lub przydomowego). Tzw. frakcja sucha decyzją gminy może zostać rozszerzona o podkategorie odpadów suchych takich jak szkło, tworzywa sztuczne, papier itp. bezpośrednio przeznaczonych do recyklingu materiałowego bez potrzeby dalszej selekcji frakcji
- wprowadzenie ujednoliconego zapisu dotyczące obowiązku sortowania odpadów u źródła;
- zlikwidowanie możliwości braku selekcji odpadów poprzez uiszczanie podwyższonych opłat.
III. Wprowadzenie obowiązku używania opakowania tożsamego z jego zawartością chyba, że użycie innego jest racjonalnie uzasadnione pobudkami ekologicznymi i/lub organizacyjnymi
- zmiana dotyczy również zbiórki odpadów, które powinny być pakowanie w 3 rodzaje worków w zależności od zawartości: worki foliowe dla odpadów suchych przeznaczonych do recyklingu; worki degradowalne dla odpadów mokrych, bądź zmieszanych, bądź odpadów dla których obecnie nie istnieje technologia zezwalająca na recykling; worki kompostowalne dla frakcji biodegradowalnej;
- wprowadzenie obowiązku stosowania opakowań degradowalnych dla frakcji odpadów wykonanych z tworzywa sztucznego o krótkim okresie użytkowania (krótkim czasie "życia") o średnicy poniżej 9 cm;
- wprowadzenie opakowań zdatnych do kompostowania dla wszystkich opakowań produktów zdatnych do kompostowania i/bądź zanieczyszczonych frakcją biogenną (owoce, warzywa, nabiał, kwiaty, tłuszcze, a w tym szczególnie masło, kiszoną kapustę, ryby itp);
- wprowadzenie wszędzie gdzie to możliwe obowiązku użytkowania opakowań jednolitych co do wykorzystanego surowca i sposobu utylizacji odpadu.
W kolejnych artykułach przedstawię argumentację przemawiającą za proponowanymi zmianami. Do tego czasu proszę o zamieszczanie bądź przesyłanie swoich uwag.
Wojciech Pawlikowski
