Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID), podlegający Bankowi Światowemu sąd arbitrażowy z siedzibą w Waszyngtonie, wydało ostateczne orzeczenie w sporze pomiędzy MOL a Republiką Chorwacji. W toczącym się od 2013 r. postępowaniu, na rzecz węgierskiej spółki zasądzono zadośćuczynienie w wysokości ponad 235 mln USD wliczając odsetki.
Główną oś sporu stanowiły zarzuty dotyczące rzekomych działań korupcyjnych, które miały prowadzić do wydania korzystnych dla spółki decyzji chorwackiego rządu w roku 2009. Ostatnie orzeczenie, wydane w oparciu o wnikliwe postępowanie dowodowe jednoznacznie stwierdza, że chorwackie oskarżenia okazały się bezpodstawne. Amerykański sąd arbitrażowy jest kolejną doświadczoną, międzynarodową instytucją, która stwierdza, że ani MOL, ani prezes spółki Zsolt Hernádi, nie byli zamieszani w zarzucane im przez Chorwację od 2011 r. działania niezgodne z prawem.
W toku trwającego osiem lat postepowania, trzyosobowy trybunał arbitrażowy ujawnił szereg dowodów, w tym również podnoszonych przez stronę chorwacką podczas niedawnego procesu w Zagrzebiu, który doprowadził do wyroku niekorzystnego dla prezesa MOL oraz byłego premiera Chorwacji Ivo Sandera. Dowody obejmowały m.in. zeznania kilkudziesięciu świadków, dziesiątki tysięcy dokumentów i opinie międzynarodowych ekspertów. Strona chorwacka, podobnie, jak wcześniej w Zagrzebiu, twierdziła, że potwierdzają one zarzuty korupcyjne. Sędziowie ICSID jednogłośnie odrzucili jednak taką wersję wydarzeń. Wyrok ten jest zgodny z ustaleniami zakończonego w grudniu 2016 r. postępowania komisji ONZ do spraw międzynarodowego prawa handlowego UNCITRAL.
Odrzucając chorwackie zarzuty korupcyjne, skład orzekający przeanalizował szczegółowo m.in. zeznania kluczowych świadków, w tym Roberta Jezica, którego wyjaśnienia zostały uznane za wewnętrznie sprzeczne, wymijające i nieprawdziwe. Sędziowie wyrazili poważne wątpliwości co do wiarygodności i prawdomówności świadka zarówno podczas ostatniego postępowania, jak i podczas wcześniejszego procesu w Zagrzebiu. Poparli też wcześniejszą opinię arbitrów UNCITRAL, którzy uznali Jezica za niewiarygodnego, a jego zeznania, za niemożliwe do zaakceptowania przed sądem. Za niewiarygodne uznano również zeznania szwajcarskiego doradcy podatkowego, który był drugim z głównych świadków strony chorwackiej podczas postępowania z Zagrzebiu.
Wyrok ten kończy długotrwały, międzynarodowy spór, w którym poza chorwackim sądem, wszystkie inne instytucje doszły do podobnych wniosków – że żadna korupcja nie miała w tej sprawie miejsca.
W grudniu 2016 r., działająca przy ONZ komisja do spraw międzynarodowego prawa handlowego (UNCIRTAL) również orzekła na korzyść MOL. Zgodnie z ustaleniami sądu arbitrażowego, Chorwacja nie była w stanie dowieźć zarzutów korupcyjnych, a koronni świadkowie zostali uznani za niewiarygodnych.
Sąd Konstytucyjny Chorwacji dopatrzył się szeregu poważnych naruszeń podczas prowadzonych w tym kraju postępowań sądowych.
Stwierdzając, że w omawianym przypadku nie doszło do żadnych przypadków korupcji, trybunał ICSID orzekł również w sprawie roszczeń odszkodowawczych wysuniętych przez MOL. Orzeczenie ICSID stwierdza, że rząd chorwacki nie przejął działalności związanej z obrotem gazem przez INA, pomimo jego umownego zobowiązania do tego, powodując stratę w wysokości 167,84 mln USD dla INA, a tym samym pośrednio dla MOL. Zgodnie z opinią sądu arbitrażowego, Chorwacja spowodowała dalsze straty dla MOL, wymuszając sprzedaż zmagazynowanego gazu, za co MOL uzyskał kwotę 16,1mln USD. Wyrok zobowiązuje także stronę chorwacką do pokrycia kosztów odsetek i zwrotu znacznej części kosztów postępowania arbitrażowego na rzecz MOL. Łącza wartość strat poniesionych przez MOL wraz z odsetkami została określona na 236 mln USD. Odsetki będą naliczane do momentu uregulowania zasądzonej kwoty przez stronę chorwacką. Ponieważ MOL okazał się zwycięską stroną, Chorwacja będzie musiała również pokryć koszty postępowania.
Z powodów technicznych, pozostałe roszczenia MOL zostały odrzucone w trakcie arbitrażu.
Chorwacja jest jednym z sygnatariuszy traktatu powołującego do życia ICSID. Na mocy prawa międzynarodowego, a także lokalnych przepisów chorwackich i orzeczeń tamtejszego sądu najwyższego, kraj powinien uszanować decyzję arbitrażu.
