Metoda ultradźwiękowa pozwala skutecznie usuwać zanieczyszczenia zarówno z powierzchni czyszczonych elementów, jak i z obszarów trudno dostępnych, takich jak kanały odpowietrzające, czy otwory wypychaczy. Proces czyszczenia elementów formy wtryskowej w kąpieli ultradźwiękowej ma znaczną przewagę nad tradycyjnymi metodami - czyszczeniem ręcznym, czy też czyszczeniem mechanicznym z wykorzystaniem substancji ściernych takich jak tworzywa sztuczne, kulki szklane, łupiny orzecha włoskiego i śrut aluminiowy. W większości przypadków cykl czyszczenia ultradźwiękowego trwa 20 minut. Niekiedy potrzebne są dodatkowe cykle, w zależności od składu i parametrów przetwórczych stosowanych mieszanek kauczukowych. Należy jednak w przypadku tej metody zachować ostrożność. Jej skuteczność zależy od rodzaju użytego detergentu.
Roztwory alkaliczne, zawierające wodorotlenek sodu, usuwają uporczywe zanieczyszczenia, ale mogą stwarzać potencjalne zagrożenie dla zdrowia (są żrące) i wymagają neutralizacji przed utylizacją. Mogą też uszkadzać powierzchnię form aluminiowych. Kwaśne roztwory doskonale sprawdzają się w usuwaniu rdzy i tlenków, ale trzeba je stosować z uwagą, ponieważ mogą uszkadzać powierzchnię niektórych stali narzędziowych.
Zaletą tej metody jest na pewno jej prostota. Proces czyszczenia nie wymaga stałego nadzoru - wystarczy umieścić oprzyrządowanie w kąpieli i nastawić zegar. Formy czyszczone są kompleksowo, bez uszkodzeń (o ile roztwór jest właściwie dobrany), a inwestycja szybko się zwraca. Niedogodności stosowania wiążą się zaś z koniecznością wstępnego oczyszczenia formy z zabrudzeń i smaru przed zanurzeniem w wannie ultradźwiękowej. Jeśli konieczne jest zastosowanie kąpieli kwasowej lub zasadowej, musimy pamiętać o użyciu odpowiednich środków ochrony osobistej i likwidacji szkodliwych odpadów.
Forma produkcyjna, zwłaszcza wtryskowa, jest często najdroższym elementem wyposażenia przeznaczonego do formowania wyrobów. Doprecyzuję, że „najdroższym” jeśli weźmiemy pod uwagę jej żywotność, efektywność pracy i fakt, że jest ściśle powiązana z konkretnym produktem. Wtryskarka kosztuje więcej, ale jeśli ulegnie uszkodzeniu formę można przenieść do innej maszyny, a nawet do innego zakładu, zaś uszkodzony element wyposażenia wymienić. Kiedy jednak forma ulegnie uszkodzeniu bądź zatarciu wskutek nagromadzenia się zanieczyszczeń, wstrzymanie produkcji jest nieuniknione. Nadzór i dbałość o formy produkcyjne powinny być priorytetem dla każdego producenta wyrobów gumowych.
Karol Niciński
