Polichlorek winylu (PVC)
Polichlorek winylu to pierwszy syntetyczny termoplast wytwarzany na skalę przemysłową, którą zapoczątkowano w Niemczech w 1930 r. Otrzymuje się go przez rodnikową polimeryzację chlorku winylu. W zależności od właściwości wyróżniamy twardy i miękki (plastyfikowany) PVC.
| Właściwość | Polichlorek winylu | |
| Plastyfikowany | Twardy | |
| gęstość [g × cm -3] | 1,3-1,7 | 1,3-1,5 |
|
przejrzystość (% transmisji światła)
|
75-85 | 80 |
| zamglenie [%] | 3,5 | - |
| palność (indeks tlenowy, %) | 20-40 | 40-45 |
| palność (UL94) |
HB |
V0 |
| opór właściwy skrośny [Ω×cm] | 10-16 ×1015 | 10-16 × 1015 |
| stała dialektryczna | 3-5 | 3-4 |
| wytrzymałość na rozerwanie [MPa] | 7-25 | 35-30 |
| wydłużenie przy zerwaniu [%] | 100-400 | 25-80 |
| wydłużenie na granicy plastyczności [%] | 4-7 | 35-50 |
| twardość [Shore D] | 40-50 | 55-56 |
| moduł Younga [GPa] | 0,001-1,8 | 2,4-4 |
| udarność IZOD w temp. pokojowej [J/m] | - | 20-110 |
|
temperatura ugięcia pod obciążeniem [ºC] HDT @0,46 MPa HDT @1,8 MPa |
30-56 30-53 |
57-80 54-75 |
| min. temperatura pracy [ºC] | od -40 do -5 | od -10 do -1 |
| max. temperatury pracy [ºC] | 50-80 | 50-80 |
Plastyfikowany PVC wykorzystywany jest do produkcji:
- wodoodpornych membran, okładzin dachowych, izolacji kabli,
- wykładzin podłogowych, zasłon prysznicowych, tkanin imitujących skórę, węży ogrodowych
- folii spożywczych
- uszczelnień, podsufitek i tapicerek samochodowych
- wyrobów medycznych: namiotów tlenowych, torebek i rurek do transfuzji krwi, kroplówek i płynów dializacyjnych,
- wodoodpornych produktów dla rybaków i służb ratowniczych, kamizelek ratunkowych, butów ochronnych, kaloszy, fartuchów,
- taśm przenośnikowych, pontonów, artykułów sportowych.
Z twardego PVC produkuje się m.in.:
- ramy okienne, rury, oblicówki domów (siding), pokrycia dachowe,
- butelki, blistry, przezroczyste opakowania i woreczki,
- oparcia foteli samochodowych,
- sprzęt bezpieczeństwa, znaki drogowe,
- izolacje elektryczne, skrzynki rozdzielcze energii elektrycznej, przełączniki itp.
Procesy przetwórcze obejmują wytłaczanie, kalandrowanie i formowanie wtryskowe, także z rozdmuchiwaniem. Zaleca się suszenie PVC przed obróbką tak, aby wilgotność nie przekraczała 0,3%. Trzeba pamiętać również o jego stabilizacji termicznej, w przeciwnym razie może ulec rozkładowi, gdyż zakres temperatur przetwarzania jest dość wąski.
Politereftalan etylenu (PET)
Politereftalan etylenu zajmuje specjalną pozycję pośród liniowych poliestrów ze względu na wszechstronne zastosowanie praktyczne. Otrzymywany jest w reakcji tereftalanu metylu z dużym nadmiarem glikolu etylenowego w obecności katalizatora. Odznacza się wysokim stopniem krystaliczności, osiągającym nawet 65-75%.
PET charakteryzuje małą chłonnością wody, odpornością na działanie czynników utleniających oraz większości rozpuszczalników organicznych.
Politereftalan etylenu jest dostępny jako homopolimer, ale może być również modyfikowany glikolem (PETG lub PET-G), który zakłóca krystalizację i obniża temperaturę topnienia. W ten sposób uzyskuje się żywice do produkcji przezroczystych opakowań i innych wyrobów techniką wytłaczania oraz wytłaczania z rozdmuchem.
Jeśli chodzi o zastosowanie PET, najbardziej rzucającym się w oczy są butelki szeroko stosowane do wody mineralnej i gazowanych napojów bezalkoholowych. Wykorzystuje się go także do produkcji innego rodzaju opakowań - folii, blistrów, tacek. PET ma również szerokie zastosowanie w przemyśle tekstylnym. Dzięki dobrym właściwościom elektroizolacyjnym, wysokiej stabilności strukturalnej i wymiarowej politereftalan etylenu jest szeroko wykorzystywany w przemyśle elektrycznym i elektronicznym oraz motoryzacyjnym.
