W 2023 roku w Niemczech wygenerowano 58 milionów ton odpadów końcowych, z czego 24 miliony ton pochodziło z gospodarstw domowych, a 34 miliony ton z sektora przemysłowego. Tworzywa sztuczne stanowiły średnio 10% tej masy, co oznacza, że w różnych strumieniach odpadów znajdowało się około 5,6 miliona ton plastiku.
Analiza pokazała, że zawartość plastiku w poszczególnych strumieniach odpadów znacznie się różni. W niektórych przypadkach wynosi zaledwie 4%, a w innych – nawet 88%. Największe ilości plastiku wykryto w selektywnej zbiórce lekkich opakowań (LVP) oraz w przemysłowych odpadach opakowaniowych. Dla porównania, zaledwie 0,06 miliona ton tworzyw sztucznych pochodziło z demontażu pojazdów, podczas gdy 1,3 miliona ton stanowiły odpady opakowaniowe zebrane w ramach systemów dualnych.
System dualny (Duales System) to niemiecki model zbiórki odpadów opakowaniowych, działający równolegle do systemu komunalnego. Producentów opakowań obowiązuje opłata recyklingowa, a odpady zbierane są w specjalnych żółtych workach (Gelber Sack) lub pojemnikach, a następnie sortowane i przetwarzane. System ten osiąga wysokie wskaźniki recyklingu, szczególnie dla opakowań z tworzyw sztucznych, metalu i materiałów wielowarstwowych.
Wyniki badań wskazują na ogromne różnice w poziomie recyklingu w zależności od rodzaju odpadów.
- Najniższy poziom recyklingu (<8%) dotyczy odpadów zmieszanych, takich jak odpady komunalne i pozostałości po demontażu pojazdów.
- Najwyższe wskaźniki recyklingu (>85%) osiągają czyste, jednolite frakcje, takie jak sortowane odpady opakowaniowe oraz recykling butelek PET.
- Średni poziom recyklingu (75%) utrzymują systemy zwrotu, takie jak ERDE (recykling folii rolniczych) i Rewindo (recykling okien z PVC).
Najważniejszym wnioskiem płynącym z analizy jest fakt, że selektywna zbiórka odpadów tworzyw sztucznych ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia wskaźników recyklingu. Badanie wskazuje, że największe możliwości poprawy leżą w systemach LVP oraz w zmieszanych strumieniach odpadów komunalnych i przemysłowych.
Niestety, brak skutecznych metod sortowania zmieszanych odpadów sprawia, że wiele wartościowych surowców wciąż trafia do spalarni. Recykling mechaniczny jest efektywny jedynie w przypadku jednorodnych strumieni odpadów, które są zbierane i segregowane w kontrolowany sposób.
Badanie jednoznacznie wskazuje, że recykling tworzyw sztucznych w Niemczech wciąż pozostawia wiele do życzenia. O ile dobrze zorganizowane systemy zbiórki dla określonych grup produktów mogą osiągać wysokie wskaźniki recyklingu, to odpady zmieszane nadal stanowią ogromne wyzwanie technologiczne i ekonomiczne.
Kluczowe problemy:
- Niewystarczająca selektywna zbiórka – większość odpadów zmieszanych nie trafia do recyklingu.
- Brak efektywnych technologii sortowania – recykling materiałowy działa najlepiej dla czystych frakcji.
- Dominacja spalarni odpadów – wiele tworzyw sztucznych jest wciąż wykorzystywanych wyłącznie do odzysku energii.
Potencjalne rozwiązania:
- Rozwój systemów selektywnej zbiórki – zwłaszcza w sektorze przemysłowym i budowlanym.
- Inwestycje w nowe technologie sortowania – szczególnie dla zmieszanych odpadów komunalnych.
- Promowanie recyklingu chemicznego – jako uzupełnienie recyklingu mechanicznego.
Dane przedstawione w artykule pochodzą z najnowszego badania „Strumienie odpadów istotne dla tworzyw sztucznych w Niemczech 2023”, opracowanego przez Conversio Market&Strategy GmbH na zlecenie BKV GmbH. Raport analizuje ilość odpadów, ich skład oraz potencjał recyklingu tworzyw sztucznych, dostarczając aktualnych informacji na temat gospodarki odpadami w Niemczech.
