Na rynku istnieje wielu producentów rur. Czy systemy rurowe z tworzyw termoplastycznych są zamienne?
Rury o tej samej geometrii i tolerancji oraz o tym samym typie ścianki są wzajemnie zamienne. Właściwości poszczególnych tworzyw termoplastycznych są zróżnicowane, a o możliwości ich zamiennego stosowania ostatecznie decyduje autor projektu. W polskich normach dla termoplastycznych rur kanalizacyjnych o gładkich ściankach, powstających w wyniku wytłaczania, zostały szczegółowo określone wymagania wymiarowe dla średnic zewnętrznych (średnice nominalne DN/OD). Obejmują one rury o średnicach w zakresie DN/OD oraz DN/ID od 110 do 3000 milimetrów.
Polska norma dotycząca systemów (rur i kształtek) kanalizacyjnych o ściankach strukturalnych określiła tak samo wąskie tolerancje, jak dla systemów o gładkiej powierzchni zewnętrznej (rury wielowarstwowe). Pola tolerancji dla systemów (rur i kształtek) z profilowaną powierzchnią zewnętrzną zostały sprecyzowane w taki sposób, że spełnione są te same ścisłe wymagania wymiarowe. Dostępna jest również szeroka oferta kształtek przejściowych pozwalających na łączenie systemów rurowych z tworzyw termoplastycznych z rurami z innych materiałów.
Czy należy przez to rozumieć, że istnieją polskie normy dla wszystkich kanalizacyjnych systemów rurowych z tworzyw termoplastycznych?
Większość typów rur kanalizacyjnych z tworzyw termoplastycznych jest objęta normami europejskimi oraz polskimi. Oprócz tego istnieją systemy rurowe objęte krajowymi ocenami technicznymi, wydanymi zgodnie z obowiązującym prawem. Określone w tych dokumentach wymagania w zakresie badania właściwości zostały na tyle zracjonalizowane, że osoby tworzące specyfikacje techniczne mogą być pewne, że niezależnie od tego, jaki materiał lub typ rury kanalizacyjnej z tworzyw termoplastycznych wybiorą, wyrób będzie właściwy dla przedmiotowej aplikacji.
Obecnie wiele mówi się o recyklingu tworzyw sztucznych. Jak to wygląda w branży wodno-kanalizacyjnej? Czy rury wykopane z ziemi mogą być ponownie wykorzystane?
Tak, polskie normy wyjaśniają, jak i gdzie materiał z recyklingu rur może być wykorzystany ponownie przy produkcji nowych rur. Środkowa warstwa kanalizacyjnych rur wielowarstwowych (typ A1) może być w 100% wykonana z materiału pochodzącego z recyklingu rur i kształtek (w tym starych, zużytych). W przypadku innych typów rur ze ścianką strukturalną, wytyczne i zastrzeżenia zostały określone w załącznikach do normy PN-EN 13476.
Należy podkreślić, że wszystkie rury kanalizacyjne z tworzyw termoplastycznych, nawet te zawierające materiał z recyklingu, spełniają te same wymagania polskich norm. Nie ma tutaj żadnych odstępstw. Stosowanie takich systemów rurowych w granicach ich przeznaczenia jest bezpieczne i gwarantuje taki sam okres ich bezawaryjnej eksploatacji, czyli co najmniej 100 lat.
Wspominam o recyklingu, gdyż ostatnio jest to jeden z głównych tematów, którym żyje przemysł. Odzysk tworzyw sztucznych to podstawa gospodarki o obiegu zamkniętym w branży przetwórczej. Zagadnienia związane z obiegiem surowców stały się niezwykle istotne w obliczu zagrożeń związanych z zaśmiecaniem środowiska przez odpady tworzywowe i wynikających z tego faktu legislacji.
Wszystko to, o czym rozmawialiśmy wcześniej dowodzi, że systemy z tworzyw sztucznych stosowane w projektach infrastrukturalnych są bardzo dalekie od ''plastiku'' jednorazowego użytku, którego nadmierne wykorzystanie wywołuje zasadne kontrowersje na całym świecie. Za największego emitenta odpadów uznaje się obecnie sektor wyrobów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, zaś branża producentów rur z tworzyw sztucznych znajduje się na drugim końcu tej skali.
Rury ułożone w gruncie służą społeczeństwu, wykonując niezbędne zadania polegające na bezpiecznym i wydajnym transporcie wody oraz ścieków przez 7 dni w tygodniu i 24 godziny na dobę. I to właśnie dzięki systemom z tworzyw sztucznych, które dostarczają czystą wodę, odprowadzają ścieki, a także zagospodarowują wody opadowe, diametralnie zmieniła się jakość życia setek milionów ludzi na naszej planecie.
Z kolei jeśli chodzi o legislację, to muszę przyznać, że środowisko producentów rur z tworzyw sztucznych z zadowoleniem przyjęło nową dyrektywę w sprawie wody pitnej (DWD), która została zatwierdzona na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego 15 grudnia 2020 r. Zapewni ona lepszy dostęp do wysokiej jakości wody wodociągowej, także osobom znajdującym się w trudnej sytuacji. Po raz pierwszy postawione zostały ujednolicone wymagania dla materiałów mających kontakt z wodą pitną, w tym systemów rur z tworzyw sztucznych.
Nowe przepisy mają zapewnić wysoką jakość wody wodociągowej w całej UE. Dyrektywa stanowi odpowiedź na inicjatywę obywatelską ''Right2Water'' na rzecz poprawy dostępu wszystkich Europejczyków do bezpiecznej wody pitnej, podpisaną przez ponad 1,8 mln osób. Tym samym jest to pierwsza europejska inicjatywa obywatelska, która stała się prawem.
Rozmawiała: Agata Mojcner
