Formy wtryskowe
Podczas formowania wtryskowego na powierzchni formy wtryskowej gromadzą się zanieczyszczenia, które powodują powstawanie defektów na otrzymanym wyrobie oraz mogą wydłużyć czas cyklu produkcyjnego. Do takich zanieczyszczeń należą: resztki tworzyw na powierzchniach formujących, rdza na powierzchniach płyt formy i w kanałach chłodzenia, nagary, oleje, środki rozdzielcze, pozostałości zdegradowanego materiału polimerowego, na skutek niewłaściwego prowadzenia procesu wtryskiwania. Z biegiem czasu powstające zanieczyszczenia powodują, że forma nie jest już w stanie produkować detali o oczekiwanej i powtarzalnej jakości. Rdza i osady wapienne w układach chłodzenia obniżają sprawność ich działania i wpływają na wydłużenie czasu cyklu, co skutkuje obniżeniem opłacalności wytwarzania. Zabrudzone elementy formujące powodują błędy i braki w szczególności przy produkcji detali, które muszą spełnić wysokie wymogi dotyczące powierzchni zewnętrznych, takie jak: wysoki połysk, drobnoziarnista faktura, powierzchnie po fototrawieniu. Dodatkowo nawet najdrobniejsze pozostałości zdegradowanego tworzywa polimerowego w obszarach odpowietrzenia form wtryskowych powodują problemy z wypełnieniem gniazda lub przypaleniami otrzymanej wypraski – tzw. efekt Diesla.
Sposoby czyszczenia form wtryskowych:
Czyszczenie manualne – to najpopularniejszy sposób czyszczenia, ale najmniej efektywny. Proces trwa dosyć długo (czasem nawet kilka lub kilkanaście dni), a oczyszczenie skomplikowanych elementów o wąskich szczelinach jest praktycznie niemożliwe. Czyszczenie manualne wiąże się również z ryzykiem powstania uszkodzeń oraz zarysowania formy
Czyszczenie środkami chemicznymi – to w miarę łatwy, skuteczny i ekonomiczny sposób czyszczenia form wtryskowych
Czyszczenie suchym lodem – bezinwazyjna metoda polegająca na usuwaniu osadu za pomocą kryształków dwutlenku węgla. Niestety, czyszczenie układów chłodzenia oraz miejsc, do których dostęp jest utrudniony za pomocą tej metody, podobnie jak podczas czyszczenia manualnego również może okazać się nieskuteczne
Czyszczenie ultradźwiękowe – najskuteczniejsza metoda czyszczenia form wtryskowych. Pozwala na usunięcie osadów z nawet najbardziej skomplikowanych elementów oraz układów chłodzenia. Największą zaletą tej metody jest czyszczenie bez wycierania powierzchni formy przez usuwane z niej zanieczyszczenia. Czyszczenie odbywa się w wannie ze stali nierdzewnej za pomocą głowicy sterowanej przez generator ultradźwięków.
Czyszczenie możemy także podzielić na bieżące oraz specjalne. Podczas czyszczenia bieżącego z powierzchni formy usuwane są pozostałości środków antyadhezyjnych oraz inne lekkie zanieczyszczenia. Natomiast podczas czyszczenia specjalnego z powierzchni formy wtryskowej usuwane są wyjątkowo trudne zabrudzenia, takie jak: resztki tworzyw polimerowych, gumy, barwników. Dokładne oczyszczenie formy ma szczególne znaczenie w przypadku zakończenia pracy i umieszczenia formy w magazynie. W celu uniknięcia korozji jej powierzchni, podczas jej przechowywania należy zastosować skuteczne środki antykorozyjne. Nanosi się je na wyczyszczoną, suchą i wolną od korozji powierzchnię formy wtryskowej.
Co na rynku?
Oferta środków do czyszczenia i konserwacji rożnego typu urządzeń jest dość spora. Mogą to być aerozole, które są mieszaniną silnych rozpuszczalników. Specjalna formuła pozwala stosować je na gorących powierzchniach bez nadmiernej utraty rozpuszczalnika. Po oczyszczeniu wszelkich resztek, rozpuszczalnik całkowicie odparowuje, pozostawiając powierzchnię czystą i suchą. W przypadku uporczywych zabrudzeń, producent zaleca pozostawić produkt na chwilę, aby umożliwić penetrację i ich rozpuszczenie. Niektóre produkty dedykowane są celowo do czyszczenia form stosowanych do produkcji opakowań i innych elementów dla przemysłu spożywczego. W przypadku bardzo trudnych zabrudzeń firmy polecają wyjątkowo mocne mieszaniny rozpuszczalników, gdzie wydłużony czas odparowywania produktu umożliwia skuteczne ich rozpuszczenie. Niektóre środki tworzą na powierzchni formy żółtą powłokę zabezpieczającą, a inne cenione są przez użytkowników za intensywny zielony kolor pozwalający na kontrolę pokrycia powierzchni oraz wysoką lepkość, przez co nie spływają z powierzchni i nie penetrują szczelin. Do zabezpieczania form stosowanych do produkcji przezroczystych i białych detali polecane są przez producentów środki niezawierające barwnika i niepozostawiające śladów w trakcie rozruchu.
Bardzo często oferowane są środki czyszczące na bazie antyadhezyjnego silikonu. Preparaty te, obecne na rynku od 2000 r., zostały sprawdzone na znacznej grupie tworzyw i metod przetwórczych, uzyskując pozytywną opinię technologów i zarządzających produkcją, znajdując liczne grono użytkowników.
