Szeroko rozumiane aktywne dążenie do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i wypracowania bardziej ekologicznego podejścia do produkcji, eksploatacji i utylizacji tworzyw sztucznych nie jest tylko domeną przemysłu oraz organizacji w mniejszym lub większym stopniu z nim powiązanych. Coraz częściej w popularyzowanie zagadnień takich jak recykling, gospodarka o obiegu zamkniętym czy właśnie zrównoważony rozwój angażują się środowiska, które pozornie nie mają z nimi zbyt wielu punktów wspólnych. Za jedno z nich można uznać środowisko sportowe, które podejmuje konkretne działania m.in. w kwestii zmniejszenia zużycia pierwotnego plastiku i zastąpienia go tworzywami pochodzącymi z odzysku, czy też ograniczenia pozostawianego śladu węglowego - a to wszystko zarówno na poziomie poszczególnych federacji oraz związków, jak i w obrębie konkretnych dyscyplin.
W październiku 2020 r. Międzynarodowa Unia Biathlonowa (International Biathlon Union - IBU) ogłosiła cele, jakie zamierza zrealizować w ramach swojej strategii zrównoważonego rozwoju przyjętej na lata 2020-2030. Wśród nich znalazło się osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2030 r., a do 2034 r. pozytywności klimatycznej oraz redukowanie śladu węglowego w ramach dyscypliny o 4,5% rocznie. Organizacja nie chce ograniczać podejmowanych przez siebie działań tylko do niezbędnego minimum, lecz być przykładem dla innych poprzez aktywne przyczynianie się do zmian w świecie sportu - m.in. dzięki zachęcaniu środowisk powiązanych z biathlonem i innymi sportami zimowymi do uczestnictwa w akcjach na rzecz klimatu. Unia jest również członkiem takich inicjatyw jak UN Sports for Climate Action Framework czy Mountain Summit, w ramach których angażuje się w działania na rzecz klimatu i ochrony środowiska.
- Zrównoważony rozwój jest coraz ważniejszą kwestią w sporcie - a żadna dyscyplina nie jest bardziej dotknięta zmianami klimatycznymi niż biathlon. IBU musi przyjąć zdecydowaną postawę, jeśli chodzi o uczynienie sportu bardziej zrównoważonym i przyjaznym środowisku, co pozwoli jej stać się w tym względzie liderem wśród międzynarodowych federacji - powiedział Olle Dahlin, przewodniczący Międzynarodowej Unii Biathlonowej - Nasza polityka w zakresie zrównoważonego rozwoju i związana z nią dziesięcioletnia strategia działania korzystają na współpracy z czołowymi ekspertami zewnętrznymi, dzięki której możemy upewnić się, że odzwierciedlają one najlepsze praktyki i pozwolą nam dostarczyć namacalnych korzyści pod względem środowiskowym, społecznym i ekonomicznym. Zrównoważony rozwój musi zostać wprowadzony na każdym poziomie: od IBU, poprzez krajowe federacje, aż po zawodników i kibiców.
Na ekologię stawia również Formuła 1. Począwszy od sezonu 2021, znacząco zredukowana zostanie ilość jednorazowego plastiku obecnego w padoku, dzięki rezygnacji z używania przez personel obsługujący zawody butelek wykonanych z tego materiału oraz zastąpieniu jednorazowych plastikowych elementów wejściówek (wydawanych zawodnikom, członkom teamów, oficjelom, pracownikom obiektów, dziennikarzom i kibicom) elementami tworzywowymi pochodzącymi z recyklingu. Jak podaje portal formula1.com, szacuje się, że do wykonania całorocznego zapasu wejściówek zużyte zostaną ponad 143 tys. plastikowych butelek.
W ramach przyjętej strategii zrównoważonego rozwoju F1 planuje również do 2030 r. móc poszczycić się neutralnością pod względem pozostawianego śladu węglowego. Z kolei do 2025 r. jednorazowe wyroby z plastiku mają się stać całkowicie niedostępne dla uczestników zawodów z cyklu Grand Prix, zaś wszystkie generowane w trakcie wydarzeń odpady mają być poddawane recyklingowi lub kompostowaniu, albo używane ponownie.
Swój wkład w aktywne popularyzowanie idei zrównoważonego rozwoju ma także World Athletics, międzynarodowa organizacja lekkoatletyczna znana do niedawna jako IAAF. Do celów przedstawionych przez WA w kwietniu 2020 r. w ramach strategii przyjętej na lata 2020-2030 należą: zostanie liderem zrównoważonego rozwoju w sporcie, zapewnienie prawidłowego zarządzania łańcuchem dostaw, przyczynienie się do wzrostu świadomości i podejmowania działań w kwestii jakości powietrza w ramach lokalnych społeczności, osiągnięcie neutralności w emisji śladu węglowego podczas wydarzeń sportowych i przedsięwzięć organizowanych przez WA do 2030 r., a także zapewnienie bezpiecznych warunków zawodnikom biorącym udział w tych imprezach. Plan ten został opracowany zgodnie z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ (UN Sustainable Development Goals) oraz Strategią Zrównoważonego Rozwoju MKOl (IOC Sustainability Strategy) i obejmuje trzy poziomy odpowiedzialności: World Athletics jako organizacji, łącznie z należącymi do niej federacjami; wydarzenia organizowane z ramienia WA oraz zawody odbywające się za zgodą WA lub na udzielonej przez nią licencji.
Plan zakłada też redukcję pozostawianego śladu węglowego na poziomie 10% w skali każdego kolejnego roku, aż do 2030 r. Ponadto warto wspomnieć o tym, że w ramach prawidłowego zarządzania łańcuchem dostaw WA zamierza skupić się na zagadnieniu zrównoważonej produkcji, wykorzystaniu odnawialnej energii oraz właściwym zarządzaniu odpadami, w kontekście wszystkich organizowanych przez siebie wydarzeń sportowych.
- [Dziesięcioletni plan] będzie ambitnym przedsięwzięciem, po którego zrealizowaniu chcemy być najlepsi, jeśli chodzi o organizację wydarzeń wpisujących się w ideę zrównoważonego rozwoju - jest to też coś, czego będzie wymagał od nas świat. Uważam, że naprawdę ważne jest to, że sport jest postrzegany jako sektor mający wielki i ważny wkład w dialog na ten temat - stwierdził przewodniczący World Athletics Sebastian Coe, w trakcie sesji MKOl poświęconej tematowi zrównoważonego rozwoju, która odbyła się w listopadzie ub.r.
Na zakończenie warto nadmienić, że Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (International Skating Union - ISU) otrzymała w listopadzie 2020 r. Carbon Action Award, jako wyraz uznania dla podejmowanych przez nią w skali światowej działań mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych. MKOl wraz z firmą Dow postanowił nagrodzić te międzynarodowe federacje sportowe i krajowe komitety olimpijskie, które w sposób znaczący ograniczyły emisję gazów cieplarnianych w ramach swoich organizacji i zarządzanych przez siebie wydarzeń. Grupa robocza ds. zrównoważonego rozwoju została powołana w ramach ISU już w 2017 r., w celu przeprowadzania ocen i opracowywania nowych rozwiązań odnośnie do dobrych praktyk zarządzania, a także rozwoju środowiskowego i społecznego w ramach Unii. ISU uważa nagrodę nie tylko za przejaw uznania dla swoich akcji, ale również za czynnik motywujący do podejmowania dalszych inicjatyw i działań w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Jak widać, środowisko sportowe w sposób znaczący i konsekwentny przyczynia się do wcielania w życie założeń związanych ze zrównoważonym rozwojem, ekologią i rozsądną eksploatacją surowców. Na pochwałę zasługuje wieloaspektowe podejście federacji, które podejmują działania uwzględniające zarówno kwestie organizacyjne jak i praktyczne, a także obejmujące każdą sferę i grupę osób, jakie są powiązane z zawodami. Wprowadzane rozwiązania dotyczą bowiem organizatorów i oficjeli, pracowników obiektów sportowych, dziennikarzy, zawodników oraz kibiców, co oznacza że są obecne na szczeblach decyzyjnych i organizacyjnych, w obsłudze technicznej wydarzeń, a także w sferze sportu wyczynowego i rekreacji.
Pozostaje mieć nadzieję, że założenia poczynione w ramach wspomnianych wcześniej strategii zostaną zrealizowane i przyniosą wymierne, satysfakcjonujące rezultaty nie tylko środowisku sportowemu czy naturalnemu, ale również ogółowi społeczeństwa i przemysłowi.
Agata Mojcner
