Rozmowa z Milošem Krásą, menedżerem sprzedaży w firmie Stadler na rynek polski i czeski.
Dzięki swojej uniwersalności i innowacyjności tworzywa sztuczne mają do odegrania kluczową rolę w zrównoważonej gospodarce. Jednak aby w pełni wykorzystać ich potencjał, konieczne jest podjęcie wielu wyzwań związanych np. z zaśmiecaniem środowiska czy też możliwościami wycofania odpadów z tworzyw sztucznych z eksploatacji. Jaką rolę w tej dziedzinie odgrywają technologie recyklingu?
Przede wszystkim musimy zmienić sposób myślenia o odpadach z tworzyw sztucznych i traktować je jako surowiec wtórny. W tym przypadku technologie recyklingu mają do odegrania szczególnie dużą rolę – dotyczy to zarówno wstępnego sortowania odpadów, jak i bardziej specjalistycznych rozwiązań. Technologie te umożliwiają nam zagospodarowanie odpadów tworzyw sztucznych oraz ponowne wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu.
Wraz z rozwojem technologii recyklingu jesteśmy w stanie wykorzystywać coraz więcej surowców pochodzących ze zużytych wyrobów z tworzyw sztucznych. Oczywiście, wiele z nich zawiera środki zmniejszające palność, włókna szklane, różne dodatki lub jest wykonanych z użyciem związków chemicznych. Przetwarzanie takich materiałów jest bardziej skomplikowane, a czasami nawet ich ponowne zastosowanie jest niemożliwe.
Jednakże wciąż pojawiają się innowacyjne osiągnięcia technologiczne, otwierając następne drzwi. Obecnie potrafimy precyzyjnie sortować i rozpoznawać coraz szerszy zakres tworzyw sztucznych, a odsetek tworzyw ''nieużytecznych'' systematycznie maleje. Pozostałe materiały w strumieniu recyklingu mogą być poddane procesom recyklingu energetycznego lub służyć np. jako materiał budowlany. Ilość pierwotnego tworzywa sztucznego maleje, dlatego wysiłki branży koncentrują się na ulepszaniu procesów i technologii produkcji surowców wysokiej jakości z odpadów tworzyw sztucznych, które mogą z powodzeniem zastąpić materiał pierwotny.
Miloš Krása, menedżer sprzedaży w firmie Stadler na rynek polski i czeski
Pojawia się jednak coraz więcej głosów, że powinniśmy znacznie ograniczyć udział tworzyw sztucznych w gospodarce. Czy jest to słuszny kierunek?
Jak wiadomo, w historii ludzkości mieliśmy do czynienia z trzema epokami przedhistorycznymi; były to epoki: kamienia, brązu i żelaza. Możemy powiedzieć, że obecnie żyjemy w epoce plastiku. Podstawowym celem powinno być zapobieganie powstawaniu odpadów. Jeśli jednak nie jest to możliwe, a czasami tak przecież bywa, zużyte materiały powinny być poddane recyklingowi i ponownie wykorzystane. Tworzywa sztuczne stanowią problem tylko wtedy, gdy brakuje odpowiednich sposobów obchodzenia się z odpadami.
Musimy wszak pamiętać, że zastosowanie tworzyw sztucznych rozwiązało wiele problemów. To materiał wyjątkowy, charakteryzujący się licznymi zaletami, które uczyniły go niezbędnym we współczesnych czasach. W naszym życiu jest dużo plastiku i używamy go na co dzień: znajduje się bowiem w opakowaniach większości produktów. Korzystamy z plastikowych tacek na żywność, pudełek, torebek, butelek – plastik jest wszędzie. Tym samym tworzywa sztuczne zajmują znaczące miejsce w gospodarce.
Powiem jednak coś, co może być dla części społeczeństwa zaskakujące: tworzywa sztuczne są ważnym elementem rozwiązania kryzysu klimatycznego. Mogą one przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 w wielu obszarach zastosowań, zarówno w produkcji, jak i w cyklu życia wyrobu. Lekkie elementy z tworzyw sztucznych w samochodach pozwalają oszczędzać paliwo; izolacja budynków zmniejsza zużycie paliwa grzewczego; opakowania zapobiegają psuciu się żywności, której emisja CO2 jest szczególnie duża. Tworzywa sztuczne mogą przyczynić się do poprawy śladu węglowego i przynieść realne korzyści w zakresie ochrony klimatu. Dlatego najlepszym rozwiązaniem, jakim obecnie dysponujemy aby rozwiązać ten problem, jest właściwe postępowanie z plastikiem i recykling.
Czy tworzywa pochodzące z odpadów pokonsumenckich mogą konkurować pod względem jakości z polimerami pierwotnymi?
Jak najbardziej. Weźmy za przykład butelki PET. Można je już produkować z materiału pochodzącego w 100% z recyklingu bez utraty jakości. Wiele firm, takich jak Coca-Cola czy Pepsi, już teraz zobowiązało się do stosowania wysokiego udziału recyklatu w swoich opakowaniach. Również w dziedzinie poliolefin podejmowane są obecnie ogromne wysiłki, aby recyklaty osiągały taką samą jakość jak tworzywa ''virgin''. Należy też pamiętać, że produkcja jednej tony plastiku z recyklatów generuje od 1,3 do 4,2 tony CO2 mniej, niż w przypadku materiału pierwotnego.
Aby osiągnąć konkurencyjną jakość materiałów pochodzących z recyklingu w stosunku do jakości surowców pierwotnych, konieczne są rozwiązania w zakresie sortowania poprzez odzyskiwanie cennych materiałów z prawie każdego rodzaju strumieni odpadów. Dzięki technologii Stadler jest to możliwe. W ostatnich latach dokonał się ogromny postęp technologiczny i dziś jesteśmy w stanie sortować tworzywa sztuczne o bardzo wysokim stopniu czystości. Sortownia Stadler może osiągnąć ponad 95% czystości sortowanych frakcji. Ponadto producenci znajdują nowe zastosowania dla PCR, dzięki czemu recykling nie musi być ograniczony do przetwarzania z butelki do butelki. Przykładowo, plastik z recyklingu może być użyty jako surowiec do produkcji palet zamiast drewna, zbiorników na wodę deszczową zamiast betonu lub puszek do farb zamiast stali.
