V Kongres Przemysłu Opakowań odbędzie się 26 września 2023 r. na Międzynarodowych Targach Poznańskich, dzień przed rozpoczęciem targów opakowaniowych Taropak. Przy tej okazji rozmawiamy z Beatą Pyś-Skrońską, dyrektor biura Polskiej Izby Opakowań, która jest organizatorem tej konferencji.
Jak ocenia pani rozwój branży opakowań na przestrzeni ostatnich 30 lat?
Branża opakowań w Polsce w ciągu ostatnich 30 lat zanotowała ogromny rozwój, a przy tym również wielką transformację. Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego stulecia to okres dynamicznego wzrostu rynku, a w ślad za nim - przemysłu opakowań. Było to możliwe dzięki wejściu na polski rynek inwestorów zagranicznych, ale także powstawaniu mniejszych, często rodzinnych firm, z których część w ciągu tych trzech dekad urosła do liczących się na rynku przedsiębiorstw.
Jeśli chodzi o stan obecny, to chyba możemy powiedzieć i nie będzie w tym przesady, że staliśmy się opakowaniową potęgą Europy. Szacujemy, że w Polsce działa 20 proc. wszystkich unijnych firm opakowaniowych, a zatrudnienie w nich znajduje 14 proc. ogółu pracowników tej branży w UE. Pod względem wartości produkcji sektor opakowaniowy może być porównywalny z branżą meblarską czy maszynową.
Dominują opakowania z papieru i tektury oraz tworzyw sztucznych, które stanowią blisko 75 proc. całej produkcji sektora. Pozostała część to opakowania szklane, metalowe i drewniane (do ostatniej kategorii zalicza się także palety,). W każdym z tych segmentów Polska należy do czołowej piątki UE-27 pod względem wartości produkcji
Co ważne, polski przemysł opakowań wyróżnia się na tle gospodarki wysokim, równomiernie rozłożonym pomiędzy segmenty, tempem rozwoju. Nawet wybuch pandemii COVID-19 - inaczej niż w wielu innych sektorach - nie wywołał w nim „trzęsienia ziemi”.
Powiedzmy coś więcej o charakterze zmian, którym podlegał rynek opakowań.
Przez lata opakowania musiały odpowiadać na kolejne zmiany, m.in. w modelu życia, strukturze gospodarstw domowych, zmieniających się preferencji konsumentów, ale także rozwoju i powstawaniu nowych produktów wymagających zapakowania. Następnie obserwowaliśmy znaczącą rolę i wzrost udziału w strukturach rynku, opakowań z tradycyjnych tworzyw sztucznych. Potocznie zwany „plastik” zapełnił sklepowe półki. Z roku na rok rosło także zużycie opakowań per capita. W ostatnich latach silnie rozwinęły się zagadnienia związane z ekologią i ochroną środowiska. Unia Europejska skoncentrowała swoje działania na Gospodarce o Obiegu Zamkniętym i wprowadzeniu regulacji prawnych ograniczających negatywny wpływ odpadów (w tym opakowań) na środowisko naturalne.
W roku 2020 duże zmiany wywołała pandemia, która chwilowo odwróciła uwagę od rozwiązań ekologicznych na rzecz zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa dla konsumentów. Branża opakowań poradziła sobie wyjątkowo dobrze z tym kryzysem. Pandemia to również znaczne przyspieszenie rozwoju sektora e-commerce oraz dostosowanie opakowań do tej formy sprzedaży, wzrost zapotrzebowania na opakowania jednorazowe oraz do żywności na wynos, a także środki czystości. Miniony rok to kolejne wyzwania m.in. inflacja, wzrost cen energii i zmniejszona dostępność surowców (drewna, tworzyw sztucznych) wynikająca z wojny w Ukrainie i związanych z nią sankcji wobec Rosji.
Beata Pyś-Skrońska, dyrektor Biura Polskiej Izby Opakowań
Te wszystkie czynniki miały znaczący wpływ na zmiany w strukturze rynku opakowań. Przeszliśmy od opakowań z materiałów tradycyjnych, poprzez bardzo szybki rozwój tworzyw sztucznych, innowacje w zakresie materiałów i technologii pakowania, rozwój opakowań aktywnych i inteligentnych, wzrost znaczenia opakowań dla e-commerce, po próby ograniczania tradycyjnych tworzyw ropopochodnych oraz rozwój biotworzyw.
Jak pani zdaniem wygląda sytuacja w branży obecnie?
Jak już wspomniałam, polski sektor opakowań jest obecnie jednym z najprężniej rozwijających się obszarów gospodarki, a polska produkcja znajduje się w czołówce Europy praktycznie we wszystkich segmentach materiałowych. Wartość rynku opakowań szacowana jest na ok. 60-65 mld zł. Według analityków współpracujących z Polską Izbą Opakowań, na koniec 2022 roku branża zanotowała wzrost na poziomie 18%. Należy jednak uwzględnić, że w zdecydowanej większości jest to wynik wynikający z wysokiej inflacji.
