O możliwych drogach dojścia do cyrkularności i zeroemisyjności europejskiej branży tworzyw sztucznych dyskutowano już wielokrotnie. Podczas trzeciej edycji Polish Circular Forum w znacznej mierze skoncentrowano się na praktycznych, już funkcjonujących rozwiązaniach, a także na tym, czego potrzebuje przemysł, aby rozwijać ich potencjał w Polsce.
Poziom recyklingu tworzyw sztucznych w Polsce rośnie. W 2022 roku wyniósł 21,2%. W porównaniu do 2018 roku poziom ten wzrósł o 8,7%*. Natomiast w nowych produktach i częściach z tworzyw sztucznych 10,2% surowców pochodziło ze źródeł cyrkularnych. Co robić, aby podnosić te poziomy i osiągać inne cele klimatyczne? - Wierzymy, że warsztatowe spotkania, takie jak Polish Circular Forum, które promują innowacyjne praktyki, w połączeniu z konkretnymi działaniami dla branży przedstawionymi w mapie drogowej The Plastics Transition, w znaczący sposób przyczyniają się nie tylko do wspierania dialogu i współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, ale przede wszystkim przekładają się na rzeczywiste rozwiązania umożliwiające dalszą transformację systemu tworzyw sztucznych - mówiła Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarządzająca Fundacji PlasticsEurope Polska, jednego ze współorganizatorów wydarzenia.
Jeszcze niższe emisje
Umberto Credali, prezes Fundacji PlasticsEurope Polska, Członek Zarządu i Dyrektor Sprzedaży Basell Orlen Polyolefins Sp. z o. o. oraz Prezes Zarządu Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż Sp. z o. o. wskazywał korzyści wynikające z rozwoju cyrkularnych polimerów i ich wpływu na inne branże, w których polimery są nieodzownym materiałem. - Tworzywa sztuczne to materiał, który według wielu badań opierających się na pełnej środowiskowej ocenie cyklu życia tzw. LCA (Life Cycle Assessment), charakteryzuje się najniższym śladem węglowym. Tworzywa cyrkularne dodatkowo zmniejszają ten wskaźnik poprzez wyłączenie emisji związanych z wykorzystaniem surowców kopalnych. Różnica będzie jeszcze większa, kiedy weźmiemy pod uwagę np. polimery cyrkularne pochodzące z surowców odnawialnych, zwłaszcza gdy bio-surowiec jest również odpadem rolniczym lub pochodzącym z przemysłu spożywczego. Tworzywa bio-pochodne mogą być wykorzystane we wszystkich aplikacjach, w których stosuje się poliolefiny, w tym również w tych najbardziej wrażliwych, takich jak opakowania na żywność - tłumaczył Umberto Credali.
Zwiększone poziomy odzyskiwania surowca
Sztandarowym elementem Polish Circular Forum jest warsztatowa sesja okrągłych stołów, przy których uczestnicy w grupach omawiają najważniejsze z perspektywy GOZ zagadnienia. Jednym z tematów była rola recyklingu chemicznego w cyrkularnej transformacji branży. W sytuacji, gdy około 2/3 odpadów tworzyw sztucznych jest spalane z odzyskiem energii lub składowane, a więc tracone z systemu z punktu widzenia gospodarki o obiegu zamkniętym, konieczne są systemowe rozwiązania umożliwiające rozwój technologii zwiększających skuteczność zagospodarowania odpadów tworzyw.
Jak tłumaczył Damian Danielewicz, inżynier w BASF Polska: Strumienie odpadów tworzyw sztucznych, które obecnie ze względu na ograniczenia technologiczne nie nadają się do recyklingu mechanicznego, powinny być poddawane recyklingowi chemicznemu. Surowce odpadowe w różnych procesach chemicznych zostają dzięki tej technologii przekształcane w nowe substancje wykorzystywane do produkcji nowych wyrobów. Na przykład w procesach pirolizy z odpadów tworzyw sztucznych uzyskuje się ciekłą mieszaninę węglowodorów - tzw. olej pirolityczny - który następnie wykorzystujemy jako surowiec w produkcji chemicznej, częściowo zastępując surowce kopalne. Właściwości otrzymanych produktów końcowych są identyczne z odpowiednikami otrzymanymi z surowców pierwotnych, co pozwala wykorzystywać polimery z recyklingu chemicznego do najbardziej wymagających zastosowań, takich jak pakowanie żywności, leków i wyrobów medycznych.
Złoty środek legislacji
Bodaj najczęściej przewijającym się postulatem związanym z umożliwieniem wdrażania praktycznych rozwiązań w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego była sprzyjająca legislacja. Z jednej strony eksperci wskazywali na przypadki przeregulowania w wybranych obszarach lub przepisów, takich jak rozporządzenie PPWR, odgórnie faworyzujących materiały inne niż tworzywa sztuczne. Z drugiej strony w innych obszarach, takich jak technologie recyklingu chemicznego brakuje regulacji, które stworzyłyby stabilny grunt inwestycyjny i zachęciły firmy do podążania w tym kierunku. Rzeczywisty wpływ na stymulowanie cyrkularnych pomysłów i przedsięwzięć może mieć tylko wyważona legislacja, dająca pewne, długoterminowe ramy prawne i zapewniająca konkurencyjność zrównoważonego biznesu.
Polish Circular Forum 2024 zgromadziło blisko 200 ekspertów z różnych dziedzin. To unikalne wydarzenie, w którym tematyka gospodarki obiegu zamkniętego dyskutowana jest z perspektywy przemysłu w ujęciu polskim i europejskim. Organizatorami tegorocznego spotkania byli Fundacja PlasticsEurope Polska oraz Klaster Gospodarki Odpadowej i Recyklingu - Krajowy Klaster Kluczowy. Patronat honorowy nad Forum sprawowało Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Partnerem strategicznym był Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Partnerami wydarzenia byli Basell Orlen Polyolefins, BASF Polska, Związek Pracodawców Eko-Pak, Tomra i Wastes Service.
