Rozmowa z Mariuszem Musiałem, dyrektorem zarządzającym Alpla Polska.
Już 7 i 8 czerwca odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń branży opakowaniowej - konferencja "Design 4 Recycling". Projektowanie opakowań dla produktów spożywczych, chemicznych czy kosmetycznych z myślą, że docelowo poddane będą one recyklingowi, a materiał z których powstały zostanie ponownie wykorzystany, będzie głównym tematem konferencji. Dlaczego projektowanie pod recykling stało się teraz takie istotne?
Wszystko związane jest z ochroną środowiska. Coraz więcej firm zwraca uwagę na aspekty proekologiczne, ponieważ tego oczekują od nich konsumenci. To ukierunkowanie na ekologię musiało dotrzeć również do sektora opakowań. Kiedyś konsumenci mieli obawy co do opakowań wykonanych z materiału z recyklingu. Dziś podejście to jest znacząco inne i większość z nich wie, że materiał z recyklingu jest bezpieczny i co więcej - pozwala na zmniejszenie ilości odpadów, a to bez wątpienia korzystnie wpływa na nasze środowisko. Widzimy, że zapotrzebowanie na tego typu opakowania wzrasta, a producenci wykorzystujący materiał z recyklingu w opakowaniach do swoich produktów często komunikują jego użycie na etykietach, tak aby świadomi ekologicznie konsumenci mogli przy sklepowej półce wybrać właśnie takie opakowania.
Poza tym recykling jest jednym z filarów gospodarki o obiegu zamkniętym, do której dąży wiele firm. Jako producent opakowań i recykler czujemy potrzebę dzielenia się naszą unikalną wiedzą, by wspólnie dążyć do tworzenia tego obiegu.
Można więc powiedzieć, że jest to obowiązkowe spotkanie dla producentów, którzy planują wdrożenie takich rozwiązań lub najzwyczajniej chcą prowadzić odpowiedzialny społecznie biznes.
Zdecydowanie tak. By lepiej odpowiedzieć na potrzeby producentów, zmieniliśmy nieco formułę wydarzenia względem pierwotnych planów. Postanowiliśmy podzielić konferencję na 2 obszary - pierwszego dnia zapraszamy producentów pakujących swoje produkty w opakowania PET (np. z sektora napojowego), a drugiego tych zainteresowanych opakowaniami z HDPE oraz PP (np. z sektorów kosmetycznego i chemicznego). Ten rozdział pozwoli nam w większym stopniu dopasować zakres merytoryczny prelekcji do oczekiwań uczestników, a także wydłużyć czas przeznaczony na dyskusję. Oczywiście zapraszamy naszych klientów do udziału w obu dniach konferencji.
Ponadto zdecydowaliśmy się zmienić miejsce wydarzenia na hotel w Radomsku, dzięki czemu jednym z punktów w agendzie będzie wizyta w naszym zakładzie recyklingu - PRT Radomsko - którego wydajność produkcji wysokiej jakości rPET wzrosła niedawno z 15 tys. do 30 tys. ton rocznie. Dla zobrazowania skali jego działalności powiem tylko, że aby uzyskać taką ilość materiału trzeba przetworzyć około 1,7 mld zużytych butelek PET.
Dzięki wizycie w PRT Radomsko będziemy mogli pokazać, jak wygląda proces recyklingu butelek PET, a tym samym unaocznić konieczność odpowiedniego projektowania opakowań, by mogły one być poddane recyklingowi.
Niestety recykling w Polsce nadal kuleje… Jak wypadamy w tym temacie na tle innych europejskich krajów?
W Alpla zdajemy sobie sprawę z niewystarczającej skali recyklingu w Polsce. Jak wynika z najnowszych danych Eurostatu, część przetworzonych przez Polskę odpadów w 2020 r. wynosiła 38,7%. Na tle Unii Europejskiej, gdzie średni wynik wynosi 47,8%, Polska nie wypada najlepiej i zajmuje 15. miejsce w rankingu. Na podium znajdują się Niemcy (67%), Słowenia (59,3%) i Holandia (56,8%).
Tempo wzrostu poziomu recyklingu w Polsce jest niewystarczające, a unijne wymogi wysokie - rosną co 5 lat o 5%, by w 2035 r. osiągnąć wartość 65%. Patrząc w przyszłość, nie bez znaczenia jest Dyrektywa Single Use Plastics, która od 2025 r. nałoży m.in. na nasz kraj osiągnięcie obowiązkowego poziomu 77% selektywnej zbiórki butelek po napojach, a do 2029 r. ma się on podnieść do 90%. Dodatkowo, również od 2025 r. butelki PET będą musiały być wytworzone w minimum 25% z materiału pochodzącego z recyklingu.
Kluczem do spełnienia europejskich wymogów i tworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym jest zwłaszcza edukacja konsumentów w zakresie selektywnej zbiórki odpadów i znaczenia recyklingu. Przykład Niemiec jasno pokazuje, że stosując odpowiednie modele, ale przede wszystkim przy wysokiej świadomości wyedukowanego społeczeństwa, gospodarowanie odpadami może być bardzo efektywne.
Edukowanie społeczeństwa ma tu ogromne znaczenie. Wokół tworzyw sztucznych przez lata narosło wiele mitów, a jak pokazują różnego rodzaju raporty ta "plastikowa" butelka chyba wcale nie jest taka zła?
Faktycznie, dezinformacja i popularyzowanie wszechobecnych w mediach mitów na temat tworzyw sztucznych, wynikających w dużej mierze z niewiedzy, wpływają na to, że nadal 60% Polaków jest przekonanych, że szkło, papier i metal są bardziej przyjazne dla środowiska niż plastik, a prawie połowa (49%) błędnie sądzi, że w całym cyklu życia (m.in. wydobycie surowców, produkcja opakowań, napełnianie, transport, dystrybucja, recykling) butelki z tworzyw sztucznych generują największą emisję CO2 ze wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań. Tak wynika z tegorocznych, cyklicznych badań opinii publicznej zrealizowanych przez Instytut IQS na potrzeby kampanii edukacyjnej #rePETujemy. A prawda jest taka, że tworzywa sztuczne zostały wynalezione, by chronić nasze zasoby naturalne i być alternatywą dla innych materiałów. Są też ekologicznym rozwiązaniem, jeśli wykorzystujemy je w sposób odpowiedzialny, np. odpowiednio segregując odpady, bo od tego zależy także ile z tych tworzyw sztucznych ponownie trafi do obiegu; chociażby w formie kolejnych opakowań.
Opakowania z tworzyw sztucznych mogą spełniać zasady 4RE, czyli REduce, REuse, REcycle, REplace, i często, co pokazują choćby wyniki badań LCA (Life Cycle Assessment - cykl życia produktów), są bardziej ekologicznym rozwiązaniem.
Co 4RE w praktyce oznaczają dla firmy Alpla? Idąc po kolei - REduce to odpowiedzialność producentów i ograniczenie ilości materiałów wykorzystywanych przez nich do produkcji opakowań. REuse to z kolei ponowne wykorzystywanie opakowań np. dzięki rozwiązaniom takim jak butelki zwrotne PET. REcycle rozumiemy jako zapewnienie recyklowalności opakowań od ekoprojektowania, poprzez użycie materiałów z recyklingu i na końcu sam recykling, a REplace jako zamianę materiałów na te o mniejszym wpływie na środowisko wszędzie tam, gdzie jest to możliwe i bezpieczne dla pakowanych produktów i dla konsumentów.
