Do istotnych graczy, którzy mają wpływ na branżę tworzywową należy od pewnego czasu Unia Europejska. Wiele zależy też od legislatorów krajowych, których obowiązkiem jest wdrażać na własnych podwórkach unijne inicjatywy. Co obecnie dzieje się w legislacji?
Ten rok mija w Polsce pod znakiem dyskusji nad implementacją Dyrektywy SUP oraz projektowania nowego systemu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Dyrektywa SUP nie została jeszcze zaimplementowana do krajowego prawa, mimo że ustawowy termin wdrożenia upłynął na początku lipca br. Prace legislacyjne przeciągają się, a zaproponowane dotychczas rozwiązania spotkały się z szeroką krytyką biznesu. Jednak pomimo zapowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które jest gestorem projektu, nie uda się zakończyć procesu legislacyjnego przed końcem 2021 r. Wiele emocji wzbudziły dyskusje wokół systemu kaucyjnego i nowego systemu ROP. System ROP – ważne narzędzie ułatwiające właściwe zagospodarowanie pokonsumenckich odpadów opakowaniowych – w obecnym kształcie nie spełnia swoich funkcji, choć istnieje w Polsce od blisko dwóch dekad. Potrzeba jego zmiany jest przedmiotem dyskusji międzybranżowych już od wielu lat, a wraz z rozwojem koncepcji GOZ i koniecznością zwiększenia poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych sprawne uporządkowanie systemu i uruchomienie mechanizmów, które wymuszą szybki wzrost recyklingu stało się potrzebne „na wczoraj”. Prace nad nowymi rozwiązaniami w kwestii ROP są prowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska już od dłuższego czasu, niestety jednak kolejne proponowane projekty legislacyjne nie spełniają zaleceń określonych przez ustawodawstwo unijne, m.in. w zakresie konieczności właściwego finansowania zagospodarowania odpadów (koszty netto), czy właściwego zdefiniowania roli i odpowiedzialności każdego uczestnika systemu. Branża wielokrotnie zwracała uwagę, że tylko taki system ROP, który zawierał będzie odpowiednie mechanizmy skutecznie wymuszające wzrost poziomów zbiórki i recyklingu, umożliwi poprawę gospodarki odpadami w naszym kraju i realizację założonych celów w perspektywie zbliżającego się roku 2025. Postulaty te zostały zawarte m.in. we wspólnym liście podpisanym przez 17 największych organizacji branżowych skierowanym do legislatora w lipcu, jeszcze przed ogłoszeniem projektu legislacji na temat ROP. Niestety, rozwiązania zaproponowane na początku sierpnia w projekcie ustawy, poza wieloma innymi mankamentami, nie zawierały takich mechanizmów. Projekt ten spotkał się z szeroką krytyką, włącznie z propozycjami napisania ustawy od początku.
W kontekście recyklingu odpadów opakowań z tworzyw sztucznych należy jeszcze w tym miejscu wspomnieć o Plastics Levy – opłacie stanowiącej część składki członkowskiej państw Unii Europejskiej wprowadzonej przez Komisję Europejską od 1 stycznia 2021 r. Opłata ta naliczana jest od ilości odpadów opakowaniowych niepoddanych recyklingowi (800 euro od tony) i wpłacana corocznie do budżetu unijnego (dla Polski za rok 2021 oznacza to roczną opłatę około 1,7 mld złotych).
Zastanawiam się, czy te procedury implementacyjne przebiegają w sposób satysfakcjonujący branżę tworzywową? Czego pani zdaniem oczekuje polski sektor przetwórczy od ustawodawców i jak przebiega współpraca pomiędzy wszystkimi interesariuszami tego rynku?
Dialog biznesu z ustawodawcą przy tworzeniu prawa to według mnie podstawa dobrej legislacji, podobnie jak szerokie porozumienie interesariuszy biznesowych w celu wypracowania najlepszych rozwiązań. Przykładem tegorocznych wspólnych działań jest wspomniany wcześniej list 17 organizacji czy debata z udziałem przedstawicieli całego łańcucha wartości branży na temat rozwoju przemysłu tworzyw sztucznych, która odbyła się podczas tradycyjnych już majowych spotkań Plastics Industry Meeting, organizowanych razem z PZPTS. I wreszcie, działania w ramach Koalicji na rzecz Recyklingu Tworzyw Sztucznych, która powstała z inicjatywy Plastics Europe Polska i Klastra Gospodarki Odpadowej i Recyklingu. Koalicja skupia organizacje i przedsiębiorstwa zainteresowane rozwojem recyklingu tworzyw sztucznych: producentów, przetwórców, użytkowników opakowań z tworzyw (branża spożywcza i kosmetyczna), a także firmy zajmujące się recyklingiem. Koalicja na bieżąco pracuje nad różnymi zagadnieniami dotyczącymi wdrażania strategii GOZ w Polsce (jak ekomodulacja, czy zawartość recyklatu w wyrobach), jak również opracowuje wspólne stanowiska przemysłu dotyczące proponowanych rozwiązań legislacyjnych, m.in. Plastics Levy.
