Potencjał recyklingowy w Polsce

Biorąc pod uwagę odpady z opakowań wielomateriałowych, trzeba przyznać, że obecnie w Polsce istnieją trzy zakłady przetwarzające kartony z materiałów wielowarstwowych z udziałem polietylenu (również z aluminium) stosowanych do pakowania płynnej żywności.

Warto wiedzieć, że w pewnych zastosowaniach alternatywą dla opakowań z tworzyw sztucznych jest wykorzystanie materiałów biodegradowalnych.

Główne rodzaje polimerów używanych do produkcji biodegradowalnych materiałów opakowaniowych to polimery produkowane z odnawialnych surowców naturalnych. Mogą to być polimery wytwarzane bezpośrednio z surowców naturalnych, polimery uzyskiwane drogą klasycznej syntezy chemicznej z monomerów pochodzenia naturalnego, a także polimery produkowane przez mikroorganizmy i polimery produkowane z surowców petrochemicznych z udziałem poliestru alifatycznego PCL, poliestry amidowe, kopoliestry, PVAL.

W Centrum Chemii Polimerów Polskiej Akademii Nauk stale prowadzone są badania nad biodegradowalnymi polimerami opartymi na poliestrach alifatycznych. Poliestry te są produkowane w postaci folii. Ich biodegradacja w kompoście trwa około jednego miesiąca. Obecnie w Europie Zachodniej wykorzystywane są materiały biodegradowalne wytwarzane przy użyciu różnych technologii, zarówno z surowców naturalnych odnawialnych, jak i kopalnych nieodnawialnych. Zwykle są to tworzywa termoplastyczne, które mogą być przetwarzane tradycyjnymi metodami takimi jak wytłaczanie, wtrysk, powlekanie. W Szwecji produkowane są opakowania jednorazowe z tworzywa na bazie skrobi i papieru. Tworzywo jest wytwarzane poprzez wypełnienie hydratyzowaną skrobią przestrzeni między dwoma warstwami impregnowanego papieru.

W Polsce pierwszą inicjatywą tego typu były opakowania z otrąb pszennych, których produkcję rozpoczęto kilka lat temu. Są to opakowania jednorazowego użytku, ulegające całkowitej biodegradacji, wytwarzane wyłącznie z otrąb pokrytych woskami roślinnymi. Mogą być wykorzystywane do pakowania suchej żywności, zamiast jednorazowych naczyń papierowych czy z tworzyw sztucznych.

Na koniec należy się zastanowić nad możliwościami recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów. Mówiąc o odpadach opakowaniowych z tworzyw sztucznych widać wyraźnie, że w Polsce powinny być one objęte recyklingiem materiałowym - głównie odpady jednorodnych polimerowo (PE, PP, PET), oraz recyklingiem chemicznym - głównie poliolefiny, które stanowią ponad 60 proc. szacunkowej ilości wytwarzanych odpadów z tworzyw sztucznych - zaznaczają przedstawiciele stowarzyszenia Eko-Pak.

Recykling chemiczny uznaje się za uzasadniony ekonomicznie i ekologicznie przy produkcji nienasyconych żywic poliestrowych z odpadów PET, przetwarzanie odpadów poliolefin w celu uzyskania parafiny i oleju parafinowego lub dodatków paliwowych. Biorąc pod uwagę masę odpadów oszacowaną na 2007 r. (ok. 700 tys. Mg) minimalny 25 proc. poziom recyklingu będzie wymagał przetworzenia około 175 tys. ton. Obecne zdolności przetwórcze są szacowane na około 60-80 tys. ton.

Polska Koalicja Przemysłowa na Rzecz Opakowań Przyjaznych Środowisku "Eko-Pak" powstała ponad 10 lat temu. Skupia największe firmy produkcyjne głównie z branży spożywczej oraz chemicznej, które wykorzystują różnego rodzaju opakowania. Zrzeszamy też producentów opakowań. Jest członkiem EUROPEN - Europejskiej Organizacji na rzecz Opakowań i Środowiska, która reprezentuje interesy przedsiębiorców wobec instytucji Unii Europejskiej.