W Polsce przykładem producenta granulatu SPS jest jeden z największych na świecie producentów PET, Indorama Ventures, która rozpoczęła działalność w Polsce w 2011 r., przejmując zakład produkcji PET we Włocławku. W październiku 2020 r. firma rozszerzyła swoją obecność na polskim rynku recyklingu PET poprzez nabycie polskiego recyklera IMP Polowat, posiadającego zakłady w Bielsku-Białej i Łęczycy. Globalnie, w 2022 r. zawartość materiałów pochodzących z recyklingu poużytkowego dla Indorama Ventures wyniosła 5,9%, a w 2025 r. firma chce osiągnąć 12%.
- Nasze innowacyjne rozwiązanie, granulat SPS, łączy recyklat PET (rPET) z pierwotnym PET (vPET). Każda pojedyncza granulka tworzywa zawiera określoną ilość rPET, co zapewnia spójne właściwości mechaniczne i optyczne oraz eliminuje problemy związane z ich mieszaniem. Cena granulatu SPS jest porównywalna z kosztem mieszanki surowca pierwotnego i recyklatu, a produkcja w ściśle kontrolowanych warunkach gwarantuje wysoką jakość - mówi Maciej Sioda, Indorama Ventures Poland.
Jak wygląda poziom stosowania recyklatów PET w Polsce i Europie?
W 2022 r. średnia zawartość recyklatu w butelkach PET na napoje w krajach UE 27+3 wynosiła 24%, przy czym najwyższe wskaźniki - powyżej 30% - osiągały kraje DACH (Niemcy, Austria, Szwajcaria), Beneluksu i Skandynawii. W Polsce średnia zawartość materiałów pochodzących z recyklingu w butelkach PET szacowana jest na poziomie poniżej 15%, co pokazuje jak wiele jeszcze pozostaje do zrobienia.
O sytuację na polskim rynku zapytaliśmy producenta preform PET, firmę WIP z Aleksandrowa Kujawskiego.
- Nasze maszyny są odpowiednio przystosowane i jesteśmy gotowi do produkcji preform PET z dowolną zawartością recyklatu. Produkowaliśmy już dla właścicieli marek preformy zawierające 100% rPET. Obecnie realizujemy zamówienia na preformy z 50-procentową zawartością rPET. Jednak ogólnie mogę powiedzieć, że nie obserwujemy dużego popytu na preformy z recyklatem - znaczna część klientów wciąż wybiera preformy wykonane w 100% z pierwotnego PET, co wynika prawdopodobnie z niższej ceny. Zwiększonego zainteresowania rPET-em spodziewam się z początkiem roku - mówi Sławomir Rusocki, WIP Sp. z o.o.
Pozyskiwanie recyklatu PET jest droższe niż produkcja z surowców pierwotnych. Przez cały rok 2024 ceny granulatów PET były stabilne, a w chwili pisania tego artykułu wynoszą szacunkowo:
- granulat pierwotny vPET: 1000 euro za tonę
- granulat rPET 100%: 1550-1600 euro za tonę.
Oznacza to, że kilogram mieszanki PET z 30-procentową zawartością rPET jest droższy o ok. 75 groszy od surowca pierwotnego. Jeśli różnica ta przewyższy karę za niespełnienie wymaganych poziomów recyklatu, może się okazać, że producenci wprowadzający butelki na rynek będą woleli zapłacić karę, niż ponosić dodatkowe koszty związane z recyklatem, który nie tylko jest droższy, ale także ma gorsze parametry i czystość niż tworzywo pierwotne. Dla większości firm czynniki ekonomiczne przewyższają te ekologiczne i wielu producentów napojów oraz wód wstrzymuje się z wykorzystaniem rPET do ostatniej chwili.
Recyklaty globalnie
Oczywiście firmy nie ograniczają się do stosowania tylko recyklatów rPET. W ramach inicjatywy Fundacji Ellen MacArthur we współpracy z Programem Środowiskowym ONZ (UNEP) ponad 1000 firm i organizacji, producentów, właścicieli marek, sieci handlowych - reprezentujących 20% globalnej produkcji opakowań z tworzyw sztucznych - zobowiązało się do realizacji ambitnych celów do 2025 r. Jednym z nich jest zwiększenie udziału recyklatów pokonsumenckich PCR w swoich opakowaniach.
Mimo że zawartość materiałów z recyklingu poużytkowego (PCR) w opakowaniach z tworzyw sztucznych wśród sygnatariuszy Globalnego Zobowiązania na rzecz Nowej Gospodarki Tworzywami Fundacji Ellen MacArthur systematycznie rośnie i w 2023 r. osiągnęła 14%, to przy obecnym tempie wzrostu cel 26% PCR w opakowaniach do 2025 r. wydaje się mało realny. Na prowadzenie wysuwa się sektor kosmetyczny, gdzie średni poziom wykorzystania PCR wynosi 31%, podczas gdy sektor spożywczy pozostaje daleko w tyle, osiągając średnio zaledwie 10%.
Firmy intensyfikują wykorzystanie rPET w Europie, znacznie wyprzedzając inne regiony, gdzie lokalne przepisy często utrudniają stosowanie recyklatów. Mimo tych wyzwań wiele firm konsekwentnie zwiększa zawartość recyklatów w swoich opakowaniach, a rPET niezmiennie pozostaje liderem wśród materiałów z recyklingu. Szczególną uwagę zwraca L’Oréal, który osiągnął imponujący poziom ponad 85% rPET w swoich opakowaniach. Dla porównania, największy globalny podmiot wprowadzający na rynek butelki PET, firma Coca-Cola, stosuje rPET na znacznie niższym poziomie - zaledwie 17,31%.
