Przemysł chemiczny odgrywa kluczową rolę w polskiej gospodarce, odpowiadając za 16,7% wartości produkcji przemysłowej i generując produkty o wartości 442,4 mld PLN. Raport „Przemysł chemiczny w Polsce – pozycja, wyzwania i perspektywy” za 2023 rok przedstawia szczegółową analizę struktury sektora, danych o zatrudnieniu oraz wyników produkcji sprzedanej, z uwzględnieniem podziału na grupy produktowe i regiony.
W ostatniej dekadzie przemysł chemiczny był jednym z najszybciej rozwijających się sektorów w Polsce, osiągając średnie roczne tempo wzrostu 7,28% w latach 2013–2023. Branża składa się z czterech kluczowych segmentów:
- Chemia masowa – produkty wysokotonażowe, masowo stosowane.
- Przetwórstwo chemiczne – wyroby końcowe na bazie chemii masowej.
- Paliwa i rafinacja ropy – kluczowe komponenty dla energetyki i transportu.
- Chemia niskotonażowa – produkty wysokomarżowe, stosowane w niewielkich ilościach.
Raport uwzględnia także analizę pozycji polskich firm na rynkach międzynarodowych, z naciskiem na eksport i import. Istotną częścią publikacji są inwestycje w innowacje technologiczne oraz ochronę własności przemysłowej, co ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności sektora.
Przemysł chemiczny stoi w obliczu wyzwań regulacyjnych, w tym wymagań Europejskiego Zielonego Ładu oraz zmian w dyrektywach i rozporządzeniach unijnych. Raport podkreśla potrzebę dostosowania nowych przepisów do możliwości technologicznych firm, wprowadzenia okresów przejściowych oraz eliminacji podwójnych regulacji.
Integralną częścią dokumentu jest Manifest Polskiej Chemii, który wskazuje na kluczowe działania na lata 2024–2029:
- Ochrona rynku – rewizja instrumentów handlowych i usprawnienie mechanizmów wspierających dekarbonizację.
- Infrastruktura energetyczna – rozwój odnawialnych źródeł energii i technologii niskoemisyjnych.
- Zielone chemikalia – wsparcie innowacji, ulgi podatkowe i promowanie gospodarki obiegu zamkniętego.
- Recykling chemiczny – uznanie jego komplementarności wobec mechanicznego oraz uproszczenie procedur regulacyjnych.
- Dialog z przemysłem – większe zaangażowanie sektora w procesy legislacyjne oraz uproszczenie przepisów administracyjnych.
- Bezpieczeństwo i edukacja – rozwój cyberbezpieczeństwa, edukacji dualnej i innowacji.
Manifest apeluje do polskiego rządu i administracji unijnej o strategiczne traktowanie sektora chemicznego jako kluczowego dla gospodarki i bezpieczeństwa surowcowego. Pilne działania w zakresie regulacji, innowacji i transformacji energetycznej są niezbędne, aby przemysł mógł sprostać wyzwaniom klimatycznym i technologicznym oraz odbudować swoją konkurencyjność na arenie międzynarodowej.
Raport został opracowany w ramach Kampanii „Polska Chemia” przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego, której celem jest wspieranie zrównoważonego rozwoju tej kluczowej branży.
Pełen raport można pobrać na stronie Polskiej Izby Przemysły Chemicznego
