Recykling i odzysk energii

Recykling materiałów oraz odzysk energii ze zużytych tworzyw, czyli tzw. odpady pokonsumenckie, różni się znacznie w poszczególnych europejskich krajach. W niektórych z nich, np. w Szwajcarii, Niemczech, Szwecji czy Danii wysypisk jest niewiele. Kraje te są bardzo bliskie realizacji strategii odwrotu od wysypisk śmieci. Powoli można mówić o tym, że następuje odwrót od składowania odpadów na wysypiskach.

Ostatnie badania szwajcarskiej firmy Prognos wykazały, że możliwe byłoby zaoszczędzenie do 27 proc. emisji gazów cieplarnianych, przewidzianych w konwencji z Kioto, gdyby wszystkie odpady trafiające obecnie na wysypiska były przeznaczane do recyklingu i odzyskiwania energii, przy zachowaniu elastycznego podejścia do hierarchii odpadów.

Najlepsze wyniki zostały osiągnięte bez narzuconych celów, za to przy zachowaniu pełnej elastyczności rozwoju recyklingu i odzysku energii i ich optymalnego wykorzystania dla określonych grup odpadów. Poza obniżeniem emisji gazów cieplarnianych zaniechanie składowania na wysypiskach przyczynia się do racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi oraz do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, przy jednoczesnym ograniczeniu stopnia zaśmiecenia środowiska.

Z poniższego wykresu płynie ważny wniosek, że w krajach, gdzie odzyskuje się dużą ilość odpadów z tworzyw sztucznych w znaczącym stopniu wykorzystuje się obie formy odzysku: recykling i odzysk energii.

Odzysk energii to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii. Inaczej mówiąc jest to spalanie odpadów, którego podstawowym celem jest odzyskiwanie energii. Z kolei recykling to przetworzenie odpadów opakowaniowych prowadzące do wytworzenia nowych opakowań lub innych wyrobów. Recykling może być materiałowy lub organiczny.

Dlatego można z całą pewnością stwierdzić, że strategia uwzględniająca odzyskiwanie energii nie wyklucza dobrych wyników w dziedzinie recyklingu. Oznacza to, że całościowa strategia zarządzania zasobami powinna uwzględniać obie dziedziny, ponieważ żaden kraj nie jest w stanie poddawać recyklingowi wszystkich odpadów pokonsumenckich.

Ponadto, o ile wydajność recyklingu jest zbliżona w większości 27 krajów UE wraz z Norwegią i Szwajcarią, to istnieją duże różnice w dziedzinie odzyskiwania energii. Kraje, w których wysypiska odgrywają dużą rolę, muszą nie tylko wykorzystać cały swój potencjał w dziedzinie recyklingu, ale również szybko stworzyć system odzysku energii z odpadów.

Odwrót od składowania na wysypiskach jest powolny – recykling (mechaniczny i surowcowy) w 27 krajach UE wraz z Norwegią i Szwajcarią wzrósł z 19,5 proc. w 2006 r. do 20,4 proc. w 2007 r., natomiast stopień odzysku energii pozostał na niezmienionym poziomie 29,2 proc.

W wielu państwach członkowskich konieczne będą duże nakłady, aby uruchomić cały potencjał, jaki daje strategia odwrotu od składowania na wysypiskach, czyli m.in. ograniczenie emisji dwutlenku węgla, większą efektywność wykorzystania zasobów oraz zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, a także uniknięcie kar za niewłaściwe składowanie odpadów.

Tekst powstał na podstawie materiałów Fundacji PlasticsEurope Polska.