Rola uszczelek w systemach wodociągowych

Poszukując odpowiedniego kauczuku należy mieć na uwadze skład chemiczny mediów, w których eksploatowany będzie wyrób. W przypadku złączy rur wodociągowych medium mającym kontakt z uszczelką jest woda i odporność na oleje mineralne, zwierzęce, czy roślinne , jak również chemikalia, nie ma znaczenia. Odporność na różnego rodzaju substancje chemiczne może wiązać się jednak z trwałością systemów odwadniających, kanalizacyjnych i odprowadzających wodę deszczową (np. z dróg). Istotną właściwością gumy stosowanej w uszczelnieniach jest odporność na środki dezynfekujące (bardziej ogólnie: czynniki utleniające), który wykorzystuje się w systemach wodociągowych. Zbyt niska odporność na tego typu substancje może znacznie skrócić żywotność uszczelnień.. Można jednak kontrolować tę właściwość poprzez stosowanie odpowiednich przeciwutleniaczy.

Przy doborze materiału na uszczelnienia gumowe rozpatruje się ponadto następujące właściwości:

• odporność na ścieranie i wtłaczanie w szczelinę;
• zakres temperatur;
• zdolność do regeneracji dynamicznej – wyrażoną w postaci trwałego odkształcenia przy ściskaniu, relaksacji naprężeń i odbojności.

Wtłaczanie w szczelinę, związane ze zbyt dużym odkształceniem, może być przyczyną niewłaściwego montażu, nadmiernego odkształcenia uszczelki i powstawania pęknięć na jej powierzchni.W przypadku uszczelnień gumowych podawanych cyklicznym zmianom temperatury podczas eksploatacji, może się zdarzyć, że następują zmiany wymiarów, które powodują nieszczelność. Jest to istotnie ważne, gdy wyroby gumowe pracują w temperaturze bliskiej temperaturze zeszklenia (Tg) elastomeru, w której przechodzi on gwałtownie w stan szklisty stając się kruchym. W tej postaci nie nadaje się do zastosowań inżynierskich.

W tabeli zestawiono elastomery wykorzystywane w mieszankach kauczukowych dla uszczelnień technicznych, charakterystyczne właściwości gumy oraz zakresy temperatur pracy ciągłej uszczelnień.

Elastomer	Symbol	Właściwości gumy	Zakres temperatury pracy ciągłej uszczelnień [°C]
Kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy	NBR	Duża odporność na oleje mineralne, smary, paliwa, wodę, glikol etylenowy; odporność na starzenie cieplne	-40 do +100
Kauczuk chloroprenowy	CR	Duża odporność na ozon i warunki atmosferyczne; średnia odporność na oleje mineralne	-40 do +100
Kauczuk akrylowy	ACM	Odporność na oleje mineralne i smary	-20 do +150
Kauczuk silikonowy	MVQ	Średnia odporność na oleje mineralne	-60 do 200
Kauczuk fluorosilikonowy	MFQ	Duża odporność na oleje mineralne	-60 do +180
Kauczuk fluorowy	FPM	Odporność na chemikalia; duże odkształcenie trwałe przy ściskaniu	-20 do +200
Poliuretan	AU	Duża wytrzymałość mechaniczna; wysoka odporność na ścieranie i oleje mineralne	-40 do +90
Kauczuk epichlorohydrynowy	ECO	Odporność na oleje mineralne, zwierzęce i roślinne, smary, węglowodory alifatyczne, paliwa	-40 do +130
Polietylen chlorosulfonowany	CSM	Duża odporność na starzenie cieplne i ozonowe; odporność na oleje i słabe kwasy	-40 do +120
Kauczuk naturalny	NR	Odporność na oleje zwierzęce i roślinne, wodę, glikole; brak odporności na oleje mineralne	-60 do +70
Kauczuk butadienowo-styrenowy	SBR	Odporność na oleje syntetyczne, zwierzęce oraz roślinne, wodę, glikole; brak odporności na oleje mineralne	-50 do +90
Kauczuk etylenowo-propylenowy	EPDM	Duża odporność na starzenie, odporność na estry kwasu fosforowego; brak odporności na oleje mineralne	-50 do +130
Kauczuk butylowy	IIR	Odporność na estry kwasu fosforowego, rozcieńczone kwasy; mała przepuszczalność gazów	-40 do +130