Jak z prezentowanym problemem poradzili sobie w innych krajach? W wielu z nich wprowadzono system pobierania od klientów kaucji za opakowania. Jest ona zwracana po oddaniu opakowania do sklepu. Dla przykładu w Norwegii klient otrzymuje 1 koronę za oddanie plastikowej butelki.
Nie tylko w tym kraju, ale i w całej Skandynawii w sklepach ustawione są specjalne automaty na zużyte butelki i puszki. To one wypłacają pieniądze. Działa też system obiegu standardowych, np. szklanych opakowań. Zakłady, które je wykorzystują otrzymują czyste, niezniszczone i zdezynfekowane opakowania, za cenę kilkadziesiąt procent niższą niż w przypadku nowych opakowań. Szklane butelki wielokrotnego użytku na mleko i piwo mogą być przed rozbiciem użyte średnio 25 - 30 razy.
W tej chwili jednak przeniesienie wzorów zachodnich na polski grunt wcale nie jest takie łatwe. Wprawdzie da się to zrobić, ale po drodze trzeba rozwiązać kilka problemów.
Najważniejszy to koszty. System kaucji jest dość kosztowny, a pobierane opłaty bywają w wielu przypadkach niewspółmierne do ceny towaru. W Polsce koszty recyklingu w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi około 0,7 euro.
Wdrożenie systemu kaucji sprawiłaby, że średni koszt recyklingu wzrósłby do 20 euro. Co zatem robić? Eksperci doradzają selektywną zbiórkę opakowań. Tylko, że w o wiele bardziej zintensyfikowany sposób. Doradzają zwłaszcza konieczność uruchomienia wyspecjalizowanych punktów zbiórki oraz zwrotu opakowań.
Jednak i to rozwiązanie obarczone jest finansową barierą. Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne są na tyle wysokie, że wpływy z pozyskanego surowca nie pokrywają ich nawet w 20 proc - ocenia na łamach WH Krzysztof Kawczyński, prezes Polskiego Systemu Recyklingu Organizacji Odzysku. Na szczęście widzi jednak światełko w tunelu.
- Jeśli uwzględnimy współpracę kilku podmiotów w ramach projektu, w tym sektora handlu, firm operatorskich, samorządów lokalnych i organizacji odzysku, to można liczyć na zbilansowanie kosztów z wpływami.
Dane statystyczne pokazują, że jeden Polak pozbywa się rocznie 98 kg zużytych opakowań. Po skonsumowanych produktach pozostawiamy średnio 1,4 mln ton opakowań z papieru i tektury, ponad 1 mln ton szkła, 534 tys. ton tworzyw sztucznych oraz 142 tys. ton z metalu, 41 tys. ton aluminium i 497 tys. ton z drewna. W krajach wysoko rozwiniętych ilość zużytych opakowań, przypadająca na jednego mieszkańca, przekroczyła 180 kg rocznie.
