Najnowsze dane Plastics Europe dotyczące kondycji europejskiego systemu tworzyw sztucznych w 2023 roku wskazują na znacznie szybszy, niż przewidywano, spadek produkcji tworzyw sztucznych i – po raz pierwszy – spadek produkcji recyklatów z recyklingu mechanicznego.
W porównaniu z 2022 rokiem całkowita produkcja tworzyw sztucznych w UE zmniejszyła się o 8,3%, spadając do poziomu 54 mln ton. O 7,8% spadła również produkcja pokonsumenckich recyklatów z recyklingu mechanicznego, osiągając poziom 7,1 mln ton. Dane te kontrastują z globalnym wzrostem produkcji tworzyw sztucznych o 3,4% i oznaczają, że udział Europy w światowym rynku zmalał do 12%. Podczas gdy w 2023 roku europejski sektor tworzyw sztucznych utrzymał dodatni bilans handlowy pod względem wartości sprzedaży, to od 2022 roku, pod względem tonażu, Europa stała się importerem netto tworzyw w formach podstawowych, a w przypadku gotowych wyrobów z tworzyw sztucznych ten status utrzymuje się już od 2021 roku. Eksport polimerów w latach 2020–2023 zmniejszył się o 25,4%.
Zagrożenia dla konkurencyjności europejskiej gospodarki
Słabnąca konkurencyjność gospodarki Unii Europejskiej stanowi istotne zagrożenie dla cyrkularnej transformacji przemysłu tworzyw sztucznych. Tworzywa sztuczne, znajdujące zastosowanie w niemal każdym sektorze, od opieki zdrowotnej, motoryzacji, budownictwa, elektroniki, po infrastrukturę dla odnawialnych źródeł energii i opakowania, są kluczowe dla europejskiej gospodarki.
Obecne tendencje zagrażają rentowności łańcucha wartości w tym sektorze, który zapewnia ponad 1,5 mln miejsc pracy w 51 700 przedsiębiorstwach i w 2023 roku wygenerował obrót na poziomie ponad 365 mld euro. Bez odpowiednich ram legislacyjno-gospodarczych, które pozwoliłyby na funkcjonowanie na zasadach konkurencyjnych, Europa ryzykuje utratę pozycji lidera zrównoważonych innowacji w sektorze tworzyw sztucznych, a także związanych z tym korzyści środowiskowych i ekonomicznych.
Komentarze ekspertów
Marco ten Bruggencate, Prezes Plastics Europe, Prezes EMEA, Dow: Transformacja UE w kierunku cyrkularnego systemu tworzyw sztucznych jest poważnie zagrożona przez tworzywa z importu, które nie zawsze spełniają unijne normy. Trudna prawda jest taka, że już teraz jesteśmy świadkami zamykania zakładów produkcyjnych w Unii i w efekcie offshoringu przemysłu, miejsc pracy i zrównoważonych inwestycji. Cyrkularna transformacja zakończy się sukcesem tylko pod warunkiem, że decydenci pilnie wdrożą warunki ramowe niezbędne do odzyskania naszej konkurencyjności i zapewnienia atrakcyjnej długoterminowej perspektywy dla inwestowania w gospodarkę cyrkularną. Mamy coraz mniej możliwości i czas na odważne działania właśnie nadszedł.
Virginia Janssens, Dyrektor Zarządzająca Plastics Europe: Aby uniknąć niepokojącego spowolnienia transformacji w Europie, potrzebujemy pilnych rozwiązań, które zachęcą do inwestycji w produkcję cyrkularnych tworzyw sztucznych, ograniczą biurokrację związaną między innymi ze zbyt długotrwałymi procedurami wydawania pozwoleń i stworzą konkurencyjne warunki działania na arenie międzynarodowej. Pomimo tych wyzwań pozostajemy w pełni zaangażowani w dalszą realizację celów cyrkularności i zeroemisyjności netto określonych w naszej mapie drogowej „The Plastics Transition”. Decydenci z UE i państw członkowskich powinni właśnie teraz w jednoznaczny sposób pokazać inwestorom oraz rynkowi, że nadal zależy im na produkcji tworzyw sztucznych w Europie i transformacji naszej branży.
Dalsze wyzwania
Według danych Plastics Europe gwałtowny wzrost importu tworzyw w formach podstawowych i gotowych wyrobów z regionów o mniej rygorystycznych normach środowiskowych, wynikający z globalnej nadwyżki mocy produkcyjnych, osłabia konkurencyjność europejskiego sektora recyklingu. Dodatkowym wyzwaniem są wysokie koszty energii i surowców, utrzymująca się inflacja, ograniczona dostępność cyrkularnych surowców, a także niski wzrost gospodarczy i recesja w niektórych kluczowych gospodarkach europejskich.
Chociaż w Europie udział cyrkularnych tworzyw w całkowitej produkcji wynosi najwyższe na świecie 14,8%, to wzrost o zaledwie 0,7% w porównaniu z 2022 rokiem wskazuje na spowolnienie tego trendu. W 2023 roku produkcja tworzyw z recyklingu chemicznego w Europie wyniosła jedynie 0,12 mln ton, a produkcja tworzyw biopochodnych i z przypisaną zawartością biologiczną wzrosła nieznacznie, osiągając poziom 0,8 mln ton.
Plastics Europe z zadowoleniem przyjmuje raport Draghiego „Przyszłość europejskiej konkurencyjności”, w którym podkreślono „niewykorzystany potencjał cyrkularności”. Unijna polityka musi obejmować ambitne cele, takie jak obowiązkowa zawartość recyklatów, wsparcie innowacyjnych technologii recyklingu i uproszczone procedury dla cyrkularnych instalacji przemysłowych. Odpowiednie działania muszą być podjęte natychmiast, aby zapewnić konkurencyjność Europy na globalnej arenie.
Kliknij, aby zapoznać się z danymi zawartymi w publikacji „Tworzywa – Fakty 2024 w pigułce"
