Artykuły elastomerowe przeznaczone do kontaktu z żywnością, takie jak opakowania, sprzęt kuchenny czy rękawice ochronne muszą posiadać charakterystykę uniemożliwiającą migrację ich składników do wyrobów spożywczych. Na całym świecie istnieją odpowiednie przepisy dotyczące kwestii bezpieczeństwa stosowania gumy w produktach mających kontakt z żywnością.
Poruszając temat materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, w pierwszej kolejności mamy na myśli opakowania z tworzyw sztucznych czy papieru wykorzystywane do jej przechowywania oraz sprzęt kuchenny i zastawę stołową służące do jej przygotowywania i serwowania. Młodzi rodzice zapewne pomyślą jeszcze o artykułach dla niemowląt…
Umyka nam jednak fakt, że zanim artykuły spożywcze znajdą się na sklepowych półkach surowce muszą być przetransportowane oraz przetworzone w odpowiednio do tego celu skonstruowanych maszynach i urządzeniach. W zakładach specjalizujących się w przetwórstwie żywności bez trudu odnajdziemy elementy gumowe mające z nią kontakt – wykładziny zbiorników, uszczelnienia, przewody ssąco-tłoczące, taśmy przenośnikowe, okładziny wałków, przepony czy tłoki. Pracownicy w tego typu przedsiębiorstwach zazwyczaj wyposażeni są też w różnego rodzaju rękawice gumowe.
Producenci środków spożywczych zobowiązani są do poszanowania zasad dobrych praktyk produkcyjnych oraz do pełnej kontroli procesu wytwarzania wyrobów w ramach systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności. Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością (ang. Food Contact Materials, FCM) muszą posiadać charakterystykę uniemożliwiającą migrację ich składników do artykułów spożywczych w normalnych lub przewidywanych warunkach użytkowania. Nie mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia człowieka lub powodować nieakceptowalnych zmian w składzie żywności, ani pogarszać jej cech organoleptycznych. Przyjrzyjmy się zatem niektórym przepisom dotyczącym bezpieczeństwa i kontaktu wyrobów elastomerowych z żywnością obowiązującym na kluczowych światowych rynkach.
Stany Zjednoczone
Podstawowym rozporządzeniem regulującym w USA kwestie bezpieczeństwa żywności i jej kontaktu z wyrobami gumowymi jest federalna Ustawa o Żywności, Lekach i Kosmetykach (Federal Food, Drug, and Cosmetic Act - FDCA), stanowiąca tom 21 Kodeksu Przepisów Federalnych (Code of Federal Regulations - CFR). Informacje dotyczące składników mieszanek kauczukowych oraz wyrobów gumowych dopuszczonych do kontaktu ze środkami spożywczymi znajdują się w następujących częściach CFR (tom 21, rozdział 1, podrozdział B):
- 172 Substancje dozwolone jako bezpośrednie dodatki do żywności przeznaczonej do spożycia przez ludzi (w tym §172.615 Podstawowe składniki gumy do żucia)
- 174 Dodatki wpływające pośrednio na żywność: informacje ogólne
- 175 Dodatki wpływające pośrednio na żywność: kleje i składniki powłok; §175.105 Kleje, §175.300 Powłoki żywiczne i polimerowe
- 177 Dodatki wpływające pośrednio na żywność: polimery (w tym §177.2600 Wyroby gumowe przeznaczone do wielokrotnego stosowania)
- 178 Dodatki wpływające pośrednio na żywność: adjuwanty, środki pomocnicze i odkażające; §175.300 Powłoki żywiczne i polimerowe
- 182 Substancje powszechnie uznawane za bezpieczne (Generally Recognised as Safe - GRAS)
- 184 Bezpośrednie dodatki do żywności powszechnie uznawane za bezpieczne
- 186 Dodatki wpływające pośrednio na żywność powszechnie uznawane za bezpieczne
- 189 Substancje zabronione w środkach spożywczych.
Wszystkie surowce mające kontakt ze środkami spożywczymi muszą spełniać wymagania określone w paragrafie §174.5 tomu 21 C.F.R. dotyczące dobrych praktyk produkcyjnych. Dodatki wpływające pośrednio na żywność to wszelkie substancje chemiczne, co do których można racjonalnie oczekiwać, że będą migrować do artykułów spożywczych. Dlatego przepisy FDA określają dopuszczalne ilości substancji, które można wyekstrahować z gotowych wyrobów w warunkach zbliżonych do warunków użytkowania.
