Rozmowa z dr. Karolem Nicińskim, naukowcem zajmującym się tematyką elastomerów.
Jesteś znany naszym czytelnikom jako autor doskonałych (to nie tylko moja opinia) artykułów popularnonaukowych traktujących o problemach branży przetwórstwa gumy i elastomerów. Powiedz jednak trochę więcej o sobie.
Trudna sprawa… Niezbyt lubię mówić o sobie, ale niech będzie. W skrócie mogę przedstawić się tak - jestem absolwentem Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie rocznik ‘98; swoją przygodę z nauką i polimerami rozpocząłem w Instytucie Chemii Przemysłowej, tam obroniłem dysertację doktorską poświęconą stereospecyficznej polimeryzacji styrenu; potem swoje zainteresowania skierowałem ku elastomerom i w zasadzie jestem im wierny do dziś, chociażby jako popularyzator zagadnień związanych z tym obszarem chemii.
Artykuły popularnonaukowe dotyczące przetwórstwa elastomerów pojawiające się na łamach miesięcznika "Plast Echo" biorą się stąd, że w branży gumowej pracowałem 11 lat jako naukowiec, technolog, kierownik produkcji. Pisane przeze mnie teksty powstają w oparciu o zdobyte doświadczenie - nie są czysto teoretyczne. Zawsze byłem ukierunkowany na praktykę i dużą radość sprawiało mi rozwiązywanie problemów technologicznych i poszukiwanie odpowiedzi na pytania: jak to jest zrobione? Dlaczego akurat tak? Czy można coś poprawić?
Zdaję sobie sprawę, że często poruszam w swoich publikacjach sprawy najprostsze, ale wydaje mi się, że taka tematyka jest potrzebna. Jeśli jest inaczej, to prosiłbym o sygnał ze strony czytelników, jakimi kwestiami są zainteresowani. Przeglądając literaturę i zasoby internetowe poruszające zagadnienia z dziedziny polimerów można zauważyć, że większość artykułów dotyczy tworzyw termoplastycznych, zaś sprawy dotyczące mieszanek kauczukowych i właściwości fizykochemicznych wyrobów gumowych są mniej popularne i traktowane nieco po macoszemu.
Powiedz proszę, w czym się specjalizujesz; co jest twoim "konikiem"?
Czy skupiam się na jakimś jednym, wybranym zagadnieniu z dziedziny przetwórstwa elastomerów? Raczej nie… Na pewno wnikliwie przyglądam się kwestiom związanym z oddziaływaniem branży na środowisko.
Specjalizacja wiąże się ze specyfiką i profilem produkcji danego zakładu. Istnieje coś takiego jak "wiedza organizacji" - inne problemy napotka technolog zatrudniony w wytwórni mieszanek, inne technolog z branży oponiarskiej, a jeszcze inne nadzorujący produkcję profili wytłaczanych czy pasów klinowych. Zupełnie inną grupę zagadnień obejmie produkcja wyrobów lateksowych.
Bazując na swoim dotychczasowym doświadczeniu mogę śmiało powiedzieć, że wiem 'co nieco" o surowcach stosowanych w przemyśle gumowym, o metodach wytwarzania i przetwarzania mieszanek kauczukowych, o procedurach badań wykonywanych w specjalistycznym laboratorium badawczym, o problematyce odpadów gumowych… Słyszałem, że "wiele piękniej jest wiedzieć coś ze wszystkiego, niż wiedzieć wszystko o jednym".
Biorąc pod uwagę mnogość wyrobów gumowych i ich zastosowań, nie sposób jednak wiedzieć wszystkiego. Pomimo kilkunastu lat w branży jestem nadal głodny wiedzy. Jeśli czegoś nie wiem, coś mnie zaciekawi - szukam odpowiedzi na nurtujące mnie pytania. Podobno kto szuka, ten znajduje…
To jak ważny jest przemysł gumowy i elastomerowy?
Mogę odpowiedzieć tak, jak pisałem w jednym z artykułów na łamach "Plast Echo" - produkty wykonane z gumy są nieodłączną częścią naszego codziennego życia. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo jesteśmy od nich zależni.
Choć guma kojarzy nam się przede wszystkim z oponami, przemysłem motoryzacyjnym i transportem, to istnieją dziesiątki innych jej zastosowań. Mówiąc "transport" najpierw kojarzymy transport drogowy - osób, jak i towarów. Nieco później przypominamy sobie, że przecież jest jeszcze kolej, transport lotniczy i żegluga. Przemysł gumowy dostarcza branży transportowej nie tylko opony, ale również różnorakie przewody i złączki, uszczelnienia, pasy klinowe, simmeringi, elementy wibroizolacyjne, odbojniki, jak również maty antypoślizgowe czy dywaniki. Guma stosowana jest w inżynierii komunikacyjnej, chociażby do poziomego znakowania stref bezpieczeństwa w postaci pasów ostrzegawczych z wypustkami, liniowych i wyspowych progów zwalniających oraz podwyższonych przejść dla pieszych. Z niej są także wykonywane m.in. krawężniki, separatory ruchu i stopery parkingowe.
Gumę znajdziemy w różnych gałęziach przemysłu - przede wszystkim w postaci rolek, taśm transporterowych, węży do środków chemicznych i spożywczych, ale również innych elementów maszyn i urządzeń. Na potrzeby rolnictwa produkuje się gumowe maty legowiskowe dla zwierząt hodowlanych oraz systemy nawadniające… Rolnictwo i przemysł wydobywczy to także odbiorcy opon specjalnych o odmiennej konstrukcji i gabarytach, niż opony radialne użytkowane na co dzień w naszych samochodach.
dr Karol Niciński
