Rozmowa z Katarzyną Meger, prezes zarządu Bydgoskiego Klastra Przemysłowego.
- Pani prezes, chciałabym w naszej rozmowie poruszyć kilka wątków. Na początek przypomnijmy może czym jest Bydgoski Klaster Przemysłowy?
- Klaster to grono; zbiór firm z tej samej branży o podobnym potencjale i wielkości, które ze sobą współpracują, mimo że są dla siebie konkurencyjne. To również jednostki badawczo-rozwojowe, uczelnie wyższe i instytucje otoczenia biznesu. W tej chwili Bydgoski Klaster Przemysłowy zrzesza 98 firm, choć wszystkich członków jest około 130. Na początku należały do niego podmioty działające na terenie Bydgoszczy, potem dołączyły także firmy z okolic miasta, a w tej chwili są to już przedsiębiorstwa i instytucje z całej Polski. Aby zostać częścią klastra, firma musi być przede wszystkim tematycznie powiązana z branżą przetwórczą lub narzędziową, czyli z produkcją wyrobów z tworzyw sztucznych albo narzędzi do przetwórstwa tworzyw sztucznych. Poza tym musi posiadać rekomendację przynajmniej dwóch przedsiębiorstw, które już są członkami, jak również wykazywać zainteresowanie współpracą w ramach klastra.
Początki naszej organizacji były trudne, bo zaufanie między firmami było małe. W Polsce nie istniał zwyczaj, by prowadzić współpracę jeśli ma się konkurencyjną działalność. Okazuje się jednak, że każda z firm ma takie same problemy; każda z nich jeździ na targi, ma kłopoty z kadrami, potrzebuje szkoleń - to są rzeczy, które można robić wspólnie. Warto też nadmienić, że odkąd firmy się ze sobą zaprzyjaźniły, są w stanie kooperować i zajmować się danym problemem czy zleceniem razem. Nie zawsze bowiem jedno przedsiębiorstwo jest w stanie samo zrealizować duże zlecenie; czasami trzeba podzielić zadania między kilka podmiotów.
Katarzyna Meger, prezes Bydgoskiego Klastra Przemysłowego
- W tym roku klaster obchodzi 15-lecie swojej działalności. Czego udało się dokonać w tym okresie?
- Bydgoski Klaster Przemysłowy istnieje od września 2006 r. i skupia firmy z branży narzędziowej i przetwórstwa tworzyw polimerowych, recyklerów, szereg instytucji okołobiznesowych, w tym uczelnie i jednostki badawczo-rozwojowe. 25 września 2007 r. uzyskało wpis do rejestru stowarzyszeń.
Do naszych szczególnych osiągnięć zaliczamy m.in.: zdobycie w 2016 r. statusu Krajowego Klastra Kluczowego; uzyskanie w kwietniu 2019 r. Silver Label Certificate (tj. srebrnej odznaki jakości zarządzania klastrem przyznawanej przez Europejski Sekretariat Analiz Klastrowych) poprzedzone we wcześniejszych latach dwukrotnym uzyskaniem Bronze Label Certificate oraz organizowanie od 2017 r. Międzynarodowych Targów Kooperacyjnych Przemysłu Narzędziowo-Przetwórczego Innoform.
Od 2016 r. BKP jest członkiem konsorcjum MERGEurope Lightweight Innovation Network, a od 2018 r. również europejskiego konsorcjum European Lightweight Cluster Alliance ELCA.
W latach 2007–2009 przedsiębiorcy skupieni w klastrze brali udział jako wystawcy w międzynarodowych targach form i narzędzi Poltools w Bydgoszczy, uczestniczyli jako członkowie BKP w 15. światowych targach wytwarzania form i narzędzi projektowania i rozwoju produktu Euromold 2008 we Frankfurcie nad Menem, zaś od 2007 r. jako klaster bierzemy również udział w targach Plastpol. Wcześniej firmy członkowskie uczestniczyły w imprezach wystawienniczych jako członkowie Związku Narzędziowców Regionu Bydgoszcz.
Ważnym punktem w naszej historii był pierwszy projekt B+R pn. ''Bydgoski Klaster Przemysłowy z innowacją za pan brat'', realizowany w ramach poddziałania 8.2.1 PO KL w latach 2013–2014. Projekt rozszerzono o komponent ponadnarodowy. Z kolei pierwszy projekt międzynarodowy pn. ''Rozwój technologii wytwarzania kompozycji polimerowych z recyklatem gumy oponowej w kierunku poszukiwania nowych produktów'' realizowany jest w latach 2019–2021 w ramach inicjatywy Eureka zaś współfinansowany ze środków NCBiR. Aktualnie polecamy uwadze projekt ''Better Factory'', realizowany z programu Horyzont 2020.
- Mam firmę, a praca pochłania cały mój czas. Dlaczego mam poświęcić go również na działania, które nie przynoszą mi bezpośrednio dochodów? Krótko mówiąc: jakie korzyści daje obecność w klastrze?
- Profitów jest kilka - może nie są one bardzo spektakularne, ale istnieje parę obszarów działalności klastra, które stanowią dużą wartość dla firm. Jeden z nich to edukacja: zazwyczaj pojedyncza firma niewiele jest w stanie zrobić w tym zakresie, zaś my jako klaster mamy dużo większą siłę przebicia. Drugim aspektem jest promocja oraz współpraca międzynarodowa, czyli m.in. wyjazdy na targi, które generują o wiele mniejsze koszty, jeśli jedzie się na nie dużą grupą. Trzeci obszar ma związek z tym, co się dzieje w rządzie, ministerstwie, samorządach: dotyczy uzyskiwania informacji z pierwszej ręki i posiadania - może niewielkiego, ale jednak -wpływu na podejmowane decyzje.
Należy również wspomnieć o korzyściach dla członków wynikających z faktu posiadania przez naszą organizację statusu Krajowego Klastra Kluczowego - są to np. dodatkowe punkty w różnego rodzaju konkursach na prace B+R, dedykowane środki na udział w targach i misjach gospodarczych, czy punkty mające wpływ na wysokość ulgi w podatku przy inwestycji na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.
Jest duża szansa, że zmieni się to w najbliższych latach - w nowej perspektywie budżetowej UE klastry mają odgrywać istotną rolę w rozwoju gospodarczym i stanowić jedno z narzędzi do kreowania tego rozwoju. Ma to dotyczyć m.in. gospodarki o obiegu zamkniętym, Przemysłu 4.0 czy edukacji. Klastry z reguły najlepiej znają dane branże i ich problemy, a tym samym mogą optymalnie dbać o ich rozwój.
