Ekoprojektowanie to jedno ze słów, które powstało stosunkowo niedawno. Jego etymologia jest jasna, ale co sobą wyraża, jakie czynniki są ważne, żeby projektowanie nowego produktu lub udoskonalanie już istniejącego nosiło znamiona „eko”?
Potrzeba 1,6 Ziemi dla zaspokojenia konsumpcjonizmu człowieka
Ostatnie lata unaoczniły drenowanie zasobów Ziemi w sposób bezlitosny. Wydobywamy złoża naturalne, poszukujemy wciąż nowych, kiedy znane źródła się wyczerpują, a z drugiej strony bezrefleksyjnie zaśmiecamy naszą planetę. Choć wszyscy od lat zdawali sobie z tego sprawę, dopiero teraz zaczęto głośno mówić „stop”. Ciężko zmieniać nawyki, ale na szczęście rządy i organizacje pozarządowe na całym świecie zaczynają wymuszać na nas, jako Ziemianach, przewartościowanie codziennych zachowań.
W swoich publikacjach firma Polpak Packaging stara się informować o innowacjach w dziedzinie, np. o recyklingu plastiku, który nas szczególnie dotyka. Od długiego czasu poruszamy tematy recyklingu, zero waste i edukacji ekologicznej, dziś natomiast przedstawiamy koncepcję ekodesignu już na etapie tworzenia produktu.
Jak urzec konsumenta?
Wprowadzenie na rynek kosmetyku lub detergentu to długotrwały proces, którego nadrzędnym celem jest sprzedanie go i zarobienie na nim możliwie jak najwięcej. Dziś staramy się osiągnąć te założenia etycznie wobec planety, a co za tym idzie wobec nas samych oraz tych, którym ją zostawimy. Z jednej strony opracowywana jest receptura medium, którego działanie ma być atrakcyjne dla konsumenta, z drugiej strony stworzenie opakowania, strategii marketingowej oraz sprzedażowej.
Badania konsumenckie pokazują, że chociaż klienci są coraz bardziej świadomi składów kosmetyków, detergentów, a także opakowań, to ciągle większość decyzji zakupowych podejmowanych jest spontanicznie, przy półce sklepowej (od 50 do 80% klientów kupuje pod wpływem impulsu). Dlatego tak istotne jest zwrócenie uwagi konsumenta opakowaniem.
Ekoprojektowanie na pewno jeszcze nie jest dla wszystkich, a firmy decydujące się na takowe mają w swojej grupie docelowej przede wszystkim klienta świadomego ekologicznie, który nie daje się przekonać kolorowymi ozdobnikami i potrzebuje merytorycznych argumentów skłaniających go do zakupu. Chcąc przekonać takiego konsumenta, musimy mu zaproponować rozwiązania podparte twardymi dowodami i logiczną argumentacją. Jak to zrobić?
Zawarcie informacji na etykiecie na temat tego, że całe opakowanie jest np. w pełni recyklingowalne, albo powstało z odzyskanych surowców, może być kluczem do sukcesu. Dziś, kiedy e-commerce obsługuje większość zakupów, należy też sprawnym copywritingiem przekazać kupującemu możliwie jak najwięcej ekokorzyści wynikających z zakupu naszego asortymentu. Elementem ekoprojektowania dla wszystkich, niezależnie od grupy docelowej produktu, powinno być specjalne miejsce na etykiecie z kolorem frakcji odpadów, do której puste opakowanie powinno trafić.
Od medium po klej
Osiągnięcie finalnego produktu wpisującego się w ideę eko wymaga świadomego wyboru każdego z elementów. Bardzo ważnym punktem jest opracowanie składu, którego większość powinny stanowić wyciągi z ziół oraz umiarkowanie zastosowane detergenty w przypadku chemii gospodarczej, których dostanie się do wód gruntowych mogłoby je zanieczyścić. My jednak skupimy się na opakowaniu, które jest nam bliższe… Jeśli założymy, że w jego skład wchodzi butelka, zamknięcie, etykieta, opakowanie zewnętrzne i zbiorcze, musimy w każdym punkcie zastosować ekorozwiązania.
Butelka wykonana z plastiku, który w całości lub w znacznym stopniu zawiera PCR, czyli polimery pochodzące z recyklingu, jest dobrym punktem wyjścia. Ostatnio jednak firmy prześcigają się w rozwiązaniach pozbawionych plastiku w ogóle. Światowy producent alkoholi wprowadza na rynek swoje trunki w butelkach papierowych, zapewniając że w odpowiednich warunkach – kompostu, gleby lub słonej wody, po 18 miesiącach po tej butelce nie będzie śladu, ani żadnych negatywnych konsekwencji dla środowiska naturalnego wynikających z jej rozkładu. Niestety, żadne doniesienia PR-owe nie informują o nakrętce. Optymistycznie na to patrząc należy mieć nadzieję, że świadomy konsument, sięgający po alkohol w papierowej butelce, oddzieli od niej nakrętkę i wyrzuci ją do odpowiedniego pojemnika.
Znamiennym jest tutaj, jak zmieniają się trendy. Kiedyś zakup wina w przysłowiowym „kartoniku” był oznaką braku funduszy na lepsze trunki, połączonego z jednoczesną chęcią napicia się alkoholu. Kojarzy się to z czasami studenckimi lub z osobami, które bynajmniej nie pijają alkoholu tylko do kolacji, jednak od dziś stanie się wyznacznikiem dbania o planetę! Inną propozycję opakowań przedstawił producent szamponów; już w tym roku na rynku pojawią się one w butelkach aluminiowych. Ideą temu przyświecającą jest to, że klienci będą je wykorzystywać wielokrotnie, napełniając wybranym kosmetykiem w drogeriach. Znów można się pokusić o powrót do „starych czasów”, kiedy to aluminium stosowane w opakowaniach kosmetycznych było codziennością. Dziś część producentów stylizuje swoje produkty na retro, właśnie poprzez zastosowanie aluminiowych słoików.
