Branża przetwórców tworzyw sztucznych znajduje się obecnie w dynamicznym okresie przekształceń, napędzanym przez szereg czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
Główne wyzwania, to przede wszystkim świadomość ekologiczna i regulacje prawne: rosnąca świadomość społeczna dotycząca wpływu plastiku na środowisko naturalne prowadzi do coraz bardziej restrykcyjnych przepisów. Dyrektywa w sprawie plastików jednorazowego użytku, Rozszerzona Odpowiedzialność Producentów (ROP) oraz inne regulacje zmuszają przedsiębiorstwa do poszukiwania bardziej zrównoważonych rozwiązań.
Ponadto, fluktuacje cen surowców: ceny ropy naftowej, głównego źródła surowców do produkcji tworzyw sztucznych, są wysoce zmienne i mają bezpośredni wpływ na koszty produkcji.
Konkurencja ze strony materiałów alternatywnych: bioplastiki, materiały kompozytowe oraz inne alternatywy dla tradycyjnych tworzyw sztucznych zyskują na popularności, co zwiększa konkurencję na rynku.
Zmieniające się preferencje konsumentów: konsumenci coraz częściej wybierają produkty wykonane z materiałów tzw. ekologicznych i pochodzących z recyklingu, co wymusza na producentach dostosowanie oferty.
Logistyczne wyzwania: Zakłócenia w łańcuchach dostaw spowodowane wcześniej pandemią COVID-19, a obecnie konfliktami zbrojnymi, utrudniają dostęp do surowców i komponentów.
Szanse i trendy:
- Gospodarka o obiegu zamkniętym: Przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym, w którym tworzywa sztuczne są wielokrotnie przetwarzane i wykorzystywane, stwarza nowe możliwości biznesowe.
- Innowacje technologiczne: Rozwój technologii recyklingu, nowe metody produkcji oraz zastosowanie materiałów biodegradowalnych to szanse na stworzenie bardziej zrównoważonych produktów.
- Nowe zastosowania tworzyw sztucznych: Tworzywa sztuczne znajdują coraz szersze zastosowanie w takich dziedzinach jak medycyna, energetyka czy budownictwo, co otwiera nowe rynki.
- Współpraca z nauką i biznesem: Współpraca z ośrodkami naukowymi i innymi przedsiębiorstwami umożliwia opracowanie innowacyjnych rozwiązań i przyspieszenie transformacji branży.
Co to oznacza dla przetwórców tworzyw sztucznych?
Przetwórcy tworzyw sztucznych muszą dostosować się do nowych warunków rynkowych i podjąć szereg działań, takich jak:
- Inwestowanie w badania i rozwój: Opracowywanie nowych produktów i technologii, które będą spełniały wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju.
- Współpraca z dostawcami surowców: Poszukiwanie dostawców oferujących wysokiej jakości surowce pochodzące z recyklingu lub z certyfikowanych źródeł.
- Optymalizacja procesów produkcyjnych: Minimalizacja zużycia energii i materiałów, redukcja ilości odpadów.
- Budowanie świadomości marki: Promowanie swoich produktów jako ekologicznych i zrównoważonych.
- Adaptacja do nowych regulacji prawnych: Śledzenie zmian w przepisach i dostosowanie działalności do nowych wymagań.
Podsumowując, branża przetwórców tworzyw sztucznych w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami, ale jednocześnie ma przed sobą ogromne możliwości. Firmy, które będą w stanie szybko dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych i wprowadzą innowacyjne rozwiązania, zyskają przewagę konkurencyjną i będą mogły odnieść sukces w przyszłości.
ROP - co z kosztami?
Zasadniczym celem środowiskowym mechanizmu ROP (rozszerzonej odpowiedzialności producenta), oprócz oczywistego pokrycia kosztów netto zagospodarowania odpadów z wprowadzonych produktów w opakowaniach, powinno być wyróżnianie i nagradzanie tych opakowań, które okażą się najbardziej przydatne do recyklingu. Produkcja takich pojemników powinna też odbywać się jak najmniejszym kosztem środowiska i mieć znikomy ślad węglowy. Etyką mechanizmu ROP jest bowiem to, aby producenci ponosili pełną odpowiedzialność za swoje wyroby, w tym za koszty związane z gospodarką odpadami opakowaniowymi.
Firmy których opakowania generują większą ilość odpadów lub są trudniejsze w recyklingu, powinny ponosić wyższe opłaty za gospodarowanie odpadami opakowaniowymi, odzwierciedlające dodatkowe koszty związane z ich przetwarzanie. Choć system ROP może stymulować bardziej ekologiczne rozwiązania w zakresie opakowań, to ostateczna decyzja o wyborze opakowania należy do producentów towarów. Taka eko modulacja, oprócz pozytywnego wpływu na środowisko, generuje też dodatkowe obciążenia finansowe dla producentów. Gdyby nie wytyczne środowiskowe, wybór opakowania przez producentów towarów oparty byłby wyłącznie na jakości i cenie. Metoda LCA, udowodniła jednak, że jedno nie musi wykluczać drugiego. System Life Cycle Assesment to metoda mierząca zrównoważoność produktu w całym cyklu jego powstawania i życia - często najlepiej wypadają w jej ewaluacji właśnie opakowania z tworzyw sztucznych. Lekkość tych materiałów, umożliwiająca zmniejszenie masy transportu zarówno surowców, jak i gotowych artykułów, jest jednym z kluczowych czynników. Dodatkowo, wytrzymałość tworzyw sztucznych pozwala na wykorzystanie mniejszej ilości materiału do wyprodukowania pojedynczej sztuki, co przekłada się na mniejsze zużycie zasobów naturalnych. Niska temperatura produkcji tych materiałów oznacza niższe zapotrzebowanie na energię i mniejszą emisję zanieczyszczeń
