PZPTS w uwagach przesłanych do obydwu ministerstw w połowie kwietnia tego roku postuluje zniesienie tej opłaty oraz wprowadzenie obowiązku ewidencji od 3 lipca 2021 r. Po analizie półrocza 2021 należałoby, zdaniem Związku, wprowadzić rozporządzeniem odpowiednie narzędzia począwszy od 3 lipca 2022 r., adekwatne do konkretnego planu ograniczenia zużycia do 2026 r.
Przepisy dotyczące znakowania w ramach dyrektywy SUP
Projekt Wytycznych narzuca też obowiązek oznaczania w widoczny, czytelny i nieusuwalny sposób wyrobów zawierających tworzywa sztuczne, takich jak podpaski, tampony, nawilżane chusteczki, wyroby tytoniowe z filtrami i filtry oraz kubki na napoje. Oznakowanie ma na celu poinformowanie konsumentów o obecności tworzyw sztucznych w produkcie, a także zniechęcenie do wyrzucania odpadu do środowiska. Przepisy dotyczące znakowania opublikowano 18 grudnia ub.r. z wieloma poprawkami w stosunku do pierwotnej wersji roboczej i kilkoma niepraktycznymi rozwiązaniami. 5 marca br. opublikowano sprostowanie z powodu błędów w definicjach językowych.
Wymogi dotyczące oznaczania (drukowanego lub wytłoczonego/grawerowanego) będą miały zastosowanie do kubków na napoje i chusteczek nawilżanych od lipca 2021 r. Oznakowanie można również nanosić za pomocą naklejek do lipca 2022 r. Obowiązek oznaczania nie obejmuje jednak produktów już wprowadzonych na rynek. W celu dalszej dystrybucji wystarczy po raz pierwszy wprowadzić produkt na rynek krajowy przed lipcem 2021 r., aby umożliwić jego obrót w odpowiednim państwie. Mimo że oba akty zostały opublikowane, Komisja Europejska i państwa członkowskie nadal dyskutują o oznakowaniu i jego konstrukcji.
Circular Plastics Alliance
Inicjatywa Circular Plastics Alliance została powołana 11 grudnia 2018 r. pod patronatem Komisji Europejskiej. Sojusz skupia publicznych i prywatnych interesariuszy z łańcucha wartości tworzyw sztucznych, wśród których są przedstawiciele przemysłu, tacy jak wprowadzający towary w opakowaniach na rynek, recyklerzy, producenci surowców czy przedstawiciele podmiotów zbierających odpady i sortowni.
20 września 2019 r. sojusz Circular Plastics Alliance przyjął deklarację dotyczącą zwiększenia ilości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w Europie. Deklaracja stanowi, że do 2025 r. 10 mln ton tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu znajdzie się w nowych wyrobach z tworzyw sztucznych wyprodukowanych na terenie UE. Jak przypomina Robert Szyman, cel ten wymaga realizacji takich działań, jak inwestycje w różne technologie recyklingu włączając recykling chemiczny, wprowadzenie skutecznej selekcji odpadów z tworzyw sztucznych w całej UE czy zwiększenie przydatności do recyklingu produktów z tworzyw sztucznych (ekoprojektowanie). Niezbędna jest również poprawa sortowania odpadów tworzyw sztucznych. To wymaga inwestycji w R&D i infrastrukturę zarządzania odpadami, a także odpowiedniego sortowania opakowań wielowarstwowych i elastycznych, np. folii.
W związku z powyższymi wyzwaniami, w ramach Circular Plastics Alliance powołano grupy robocze w celu zniesienia poszczególnych barier na drodze do osiągnięcia 10 mln ton wykorzystania recyklatów. Grupy te zajmują się pięcioma tematami, które uznano za priorytetowe: zbieraniem i sortowaniem odpadów z tworzyw sztucznych, projektowaniem produktów pod kątem recyklingu, zawartością tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w produktach, badaniami i rozwojem oraz inwestycjami, w tym recyklingiem chemicznym, monitorowaniem tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu sprzedawanych w UE.
Osiągnięcie zakładanego poziomu użycia recyklatów w nowych wyrobach nie zależy jednak tylko od interesariuszy CPA. Szczególnym problemem może być osiągnięcie tego celu w zakresie pakowania żywności. Zgodnie z wymogiem EFSA, 95% materiału użytego w tworzywie pochodzącym z recyklingu zatwierdzonym do kontaktu z żywnością musi pochodzić ze źródła mającego kontakt z żywnością. Ale, jak wskazują eksperci ICIS, w przypadku opakowań do żywności brakuje wystarczających ilości odpowiednich jakościowo strumieni odpadów.
Zdaniem CPA, aby skutecznie zwiększyć poziomy recyklatu w opakowaniach należy przede wszystkim usprawnić system zbiórki i selekcji odpadów w celu uzyskania jak najczystszych strumieni odpadów. Aby uzyskiwać surowiec najwyższej jakości trzeba rozwijać technologie recyklingu mechanicznego i chemicznego. Istotna jest również harmonizacja istniejących systemów certyfikacji przetwórców materiałów polimerowych w Europie.
[1] https://www.recycling-magazine.com/2020/07/27/eu-plastic-tax-a-danger-for-eu-single-market-recovery/
[3] Działania na rzecz ograniczenia powstawania odpadów z tworzyw sztucznych i ich skutecznego zagospodarowania w Polsce: https://www.nik.gov.pl/plik/id,23272,vp,25980.pdf
