Na drodze do cyrkularnej gospodarki
Cyrkularna gospodarka tworzyw sztucznych to zrównoważony model, w którym tworzywa sztuczne dłużej pozostają w obiegu; zmniejsza się ich zużycie , są ponownie wykorzystywane, a po zakończeniu okresu użytkowania poddawane recyklingowi. Dzięki temu zostaje zachowana wartość odpadów tworzyw sztucznych jako zasobu, przy jednoczesnej redukcji emisji CO2 i unikaniu składowania odpadów tworzyw na wysypiskach, spalania lub zaśmiecania środowiska, także morskiego. W tegorocznym raporcie szczegółowo omówione zostały różne technologie recyklingu, a także produkcja tworzyw sztucznych z surowców niekopalnych, tj. tworzyw biopochodnych, tworzyw z przypisaną zawartością pochodzenia biologicznego (ang. bio-attributed plastics) oraz tworzyw pozyskanych poprzez wychwytywanie i wykorzystanie węgla.
Już wcześniej potwierdzono, że obieg zamknięty jest najszybszą, najtańszą, skuteczną i niezawodną metodą ograniczenia ilości odpadów tworzyw sztucznych i emisji gazów cieplarnianych pochodzących z systemu tworzyw sztucznych. Z raportu "Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym - analiza sytuacji w Europie" widać, że w latach 2018–2022 transformacja systemu tworzyw sztucznych w kierunku cyrkularności znacznie przyspieszyła. Dowodzi tego m.in. wzrost dostępności materiałów z recyklingu odpadów pokonsumenckich o 70% od 2018 r. (6,8 mln ton w 2022 r.) , a także fakt, że cyrkularne tworzywa sztuczne stanowią obecnie 13,5% (7,3 mln ton) wszystkich tworzyw wykorzystywanych do produkcji plastikowych wyrobów i części w Europie. Tym samym europejski system tworzyw sztucznych jest już w ponad połowie drogi do osiągnięcia pośredniego celu wyznaczonego w mapie drogowej The Plastics Transition, zakładającego wykorzystanie cyrkularnych surowców w nowych produktach na poziomie 25% do 2030 r.
Natomiast poziom recyklingu w 2022 r. osiągnął 26,9% (8,7 mln ton) i po raz pierwszy w historii więcej odpadów tworzyw sztucznych jest poddawanych recyklingowi niż składowanych na wysypiskach. To znaczący krok na drodze do gospodarki obiegu zamkniętego tworzyw sztucznych w Europie.
Recykling głównym źródłem cyrkularnego surowca
W 2022 r. w Europie cyrkularne tworzywa sztuczne były produkowane z uwzględnieniem kilku źródeł surowca. Głównym z nich były odpady tworzyw przetworzone w recyklingu mechanicznym (13,2%), za 1% odpowiadały surowce pochodzenia biologicznego, a 0,1% pochodziło z recyklingu chemicznego. Wykorzystanie cyrkularnych tworzyw sztucznych różni się w zależności od sektora przemysłu wykorzystującego tworzywa. Największy popyt występuje w sektorze opakowań, budownictwie i rolnictwie. Na ich tle inne sektory, w tym motoryzacja oraz elektronika i elektronika, pozostają w tyle.
Zwiększenie poziomów recyklingu wymaga znacznego zwiększenia inwestycji w poprawę sortowania i zdolności produkcyjnych recyklingu, w tym recyklingu chemicznego. Innowacyjne technologie recyklingu chemicznego są koniecznym uzupełnieniem recyklingu mechanicznego, by możliwe było wykorzystanie potencjału surowcowego odpadów tworzyw sztucznych, zwłaszcza tych, które kierowane są obecnie na składowiska i do spalarni. Bardzo ważną rolę w zwiększeniu poziomów selektywnej zbiórki odpadów odgrywają i będą odgrywały w przyszłości udoskonalone modele rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) oraz inne obowiązkowe środki zachęcające do sortowania odpadów zmieszanych. Zwiększanie popytu rynkowego na recyklaty tworzyw sztucznych może stanowić kluczową zachętę do niezbędnych inwestycji.
